Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, ‘2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü’ nedeniyle sulak alanlarda yaşanan önemli kirlilik, kuraklık ve bunların ortaya çıkabileceği salgın hastalıklara dikkat çekip, ikazlarda bulundu.
Dr. Kesici, sulak alanları korunması gereken doğal müzelere benzetti. Sulak alanların, iklimi denetim ettiğini, etrafındaki halkın ömründe kıymetli yer tuttuğunu, bölge ve ülke iktisadına katkılar sağladığı, su kuşları için beslenme, konaklama ve üreme alanı olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Sulak alanlar; içme-kullanma suyunun, nemin kaynağının, bitki-hayvan çeşitliliğinin ve dağılımının sigortasıdır” dedi.
10 YILDAKİ KAYIP 70 MİLYAR METREKÜP
Türkiye’nin bir vakitler göller bakımından komşularına göre epey güçlü yapıya sahip olduğunu belirten Dr. Kesici, “Ülkemizde süreksiz gölcükler ile bataklıklar hesaba katılmasa bile daima göllerin sayısı 300’dü. Belirlenen sulak alanların sayısı 135, irili ufaklı gölet ve barajı sayısı 860, akarsu sayısı da 160’ı bulmaktaydı. DSİ rasat ölçüm istasyonlarınca 1980, 2000 ve 2012 yıllarındaki ölçümlere nazaran; Türkiye’nin su ölçüsü ortalama 181,49 milyar metreküp olarak belirtilmektedir. 2022 sonunda ise toplam su varlığımız 112 milyar metreküp olarak belirtilmektedir. Yılda ortalama 46 milyar metreküp suyu tarımda kullanan ülkemizde, son 10 yılda 70 milyar metreküp su varlığımız azalmış durumda” diye konuştu.
SU DÜZEYLERİ YÜZDE 30’UN ALTINA DÜŞTÜ
2023 yılı Ocak ayının Türkiye’de çok şiddetli kurak geçtiğine işaret eden Dr. Kesici, “Bu nedenle tüm su kaynaklarımızda su düzeylerinin ortalama yüzde 30’ların altına düşmesi nedeniyle, su varlığımızın da 100 milyar metreküpün altına gerilediği öngörülmektedir. Su kaynaklarımızın çok kullanımı ve israfı nedeniyle önümüzdeki yılın tarımda, endüstride ve içme-kullanmadaki kesitini de şimdiden tüketmiş durumdayız. Kuraklık, tesirleri bakımından dünya ve ülkemiz genelinde kalıcı bir risk olarak kıymetlendirilmektedir. Uzmanlar, kuraklıkla gelecek olan açlık üzere toplumsal sıkıntıların tıpkı yeni yaşanan global koronavirüs salgını üzere hayatımızda pek çok şeyi değiştireceği ve buna hazır olmamız gerektiği görüşünde” diyerek uyardı.
10 YIL İÇİNDE ÖNEMLİ KURAKLIK BEKLENTİSİ
Yağışlardaki önemli düşüşün su istikrarı ile döngüsünü bozduğunu lisana getiren Dr. Kesici, “Türkiye’de önümüzdeki 10 yıl içinde çok şiddetli kuraklık yaşanacağı belirtilmekte. Su kaynaklarında düzeyin ortalama yüzde 30 altına düşmesi, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin 10-15 üstünde olması, 2023 yılında ve sonrasında çok şiddetli kuraklık yaşayacağımızı göstermektedir. Gerek Meteoroloji Genel Müdürlüğü gerekse BM, WRI-NASA tarafından hazırlanan raporlar, haritalar yer üstü ve yer altı sularını çok büyük oranda tükettiğimiz için beklenin çok üzerinde kuraklık yaşayacağımızı belirtmektedir” dedi.
YARI KURAK İKLİM ORANI YÜZDE 80’E ÇIKTI
Tüm canlılar için fizikî, ekonomik ve toplumsal susuzluğun ortaya çıkaracağı tehlikelere değinen Dr. Kesici, şu ikazlarda bulundu:
“Ülkemizin 2000 yılı öncesi yüzde 30 oranına varan yarı kurak iklimi, son yıllarda neredeyse ülkemizin yüzde 80’inde görülmekte. İç Anadolu, İç Ege ve Güneydoğu Anadolu, kurak bir iklim periyodu yaşamaktadır. Her alanda suyu tasarruflu kullanmalı, iklimlendirme çalışmalarına sürat verilmeli. Kuraklık acil tedbir merkezi kurulmalı ve planlar geliştirmeli. Sular tekrar ileri teknoloji arıtma ile arıtıp kullanılmalı. Şuurlu yağmur hasadı formülleri uygulanmalı. Suyumuza nazaran tarımı ve kentleri düzenlemeliyiz.”