Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, toplam 14 paketten oluşan Kredi Garanti Fonu dayanaklı toplam 250 milyar liralık kredinin ayrıntılarını açıkladı. Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) kıdem tazminatları, özel okullar, Yeni Meskenim Projesi kapsamında konut üretecekler, imalat endüstrisi, ihracatçılar, bayan teşebbüsçüler üzere pek çok alanda işletmelere dayanak olmayı amaçlayan paketlerle ilgili bilgi veren Bakan Nebati, “Cumhurbaşkanımızın açıkladığı Türkiye Yüzyılı vizyonumuza ulaşmamızda kritik katkısı olacak ve toplam 14 farklı paketten oluşan 200 milyar liralık Hazine dayanaklı kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi paketinin ülkemize ve milletimize güzel olmasını diliyorum” dedi. Bakan Nebati, kelam konusu kredilerin kullandırımında hem kamu bankalarının hem de özel bankaların devrede olacağını söyledi.
Nebati 2009 – 2022 ortasında Hazine dayanaklı kefalet sistemi kapsamında 876 milyar liralık paket oluşturulduğunu, bunun 701 milyar lirasının kullandırıldığını söyledi.
4 temel yaklaşım
Yeni dayanak paketlerinde 4 temel yaklaşımı benimsediklerini anlatan Bakan Nebati, bunları şöyle sıraladı:
1- Teminat gereksinimine bağlı olarak bankaların içsel derecelendirme sistemine nazaran kefalet dağılımının gruplandırılması.
2- Faturaya dayalı ve fatura kayıt sistemleri üzerinden denetim edilen kefaletlendirme yaklaşımı.
3- Emel dışı kullanımın engellenmesi için izleme listesi uygulaması.
4- İstihdam müdafaa taahhüdü.
3 kümeye verilecek
KGF takviyesi kapsamında firmaların, finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran beş küme halinde sınıflandırıldığını belirten Bakan Nebati, “Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan birinci küme firmalar ile kredibilitesi çok düşük olan beşinci kümeye ise muhakkak kullandırım yapmıyoruz. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60’ını üçüncü küme, yüzde 30’unu ikinci küme, yüzde 10’unu ise dördüncü kümede yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz” dedi.
Amaç dışına geçit yok
İzleme listesi uygulaması ile kredilerin hedef dışı kullanımının önüne geçileceğini belirten Nebati, KGF sisteminin, Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve İştirak Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre olduğunu bildirdi. Maksat dışı kullanım saptanırsa o kullanıcının bir daha KGF kredisi alamayacağını belirten Bakan Nebati, krediyi kullandıran bankanın da bir yıllığına KGF sisteminden çıkarılacağını duyurdu.
Limitler artabilir
Söz konusu 14 paketten birinin limiti dolduğunda o pakete ilgi devam ederse limiti artırabileceklerini belirten Nebati şöyle konuştu:
“Limit doldu, artırmaya hazırız. Kâfi ki üretin. Sözümüzde durduk. 14 pakette Türkiye’deki kim finansmana erişim noktasında eza yaşıyorsa gerekli yolları açtık. Türkiye’de muhtaçlığı olup da ulaşamayacağı, çok kolay şartlarla elde edemeyeceği finans çeşidi bir açık kalmadı.”
‘Şimdi sıra bankalarda’
İstanbul Ticaret Odası Lideri Şekib Avdagiç, “Tüm KOBİ’leri kapsayan 250 milyar liralık kredi paketi, 2023’ün yatırım ve büyüme yılı olduğu iletisini net olarak ortaya koydu. Bankaların dayanak paketlerini süratlice KOBİ’lerle buluşturarak, devreye alacağına inancımız tam. Artık sıra bankalarda” sözlerini kullandı. Avdagiç, gazetecilerin sorularını yanıtlarken de bilhassa EYT paketinin limitinin artırılmasının gerekebileceğini söyledi.
‘Can suyu olacak’
MÜSİAD Lideri Mahmut Asmalı, açıklanan kredi paketlerinin tüm dallara dokunacak kadar kapsamlı olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Şartları yerine getiren herkesin birkaç paketten faydalanabileceği belirtildi. Artık fabrikalarımız tam kapasite çalışıyor. Münasebetiyle ihracatın daha çok artması için yeni yatırımlara, yeni dayanaklara muhtaçlık var. Bu takviye iş dünyasına bir can suyu üzere gelecektir.”
BDDK Lideri Mehmet Ali Akben de, “Ucuz TL kredinin yatırıma, istihdama, ihracata ve cari fazlaya katkı sağlayacak formda hareket etmesi gerekiyor. Bu paketin de bu manada değerli bir katkısı olacak” dedi.
6 ay ödemesiz EYT desteği
Bakan Nebati, KGF paketi kapsamında işletmelere toplam 25 milyar liralık EYT takviyesi verileceğini, bu sayede emekli olmak isteyen çalışanların kıdem tazminatlarının sıkıntısız olarak ödeneceğini söyledi. Nebati, “36 aya kadar vadesi, 6 ay ödemesiz devri olacak. Faiz oranları da düşük. Bankalar ve iştirak finans kurumları da iştirak edecek” dedi.
‘Enflasyonun boynu, beli kırıldı’
Enflasyonla uğraşın devam ettiğini, gerçek kesimin bu çabaya dayanak verdiğini belirten Bakan Nebati, “Bu takviyelerin daha geniş kesitlere yayılmasını bekliyoruz. Enflasyonun kasımda boynunu, aralıkta belini kırdık” dedi.