MERT İNAN/İSTANBUL- Ertürk’ün “DISCO MS” ismini verdiği ve Alzheimer’ın erken teşhis ile tedavisinde kullanılacak robotik sistem sayesinde hastalığın birinci evresinde oluşan plaklar bulunup, tahlil edebilecek.
İlk evre için önemli
DISCO MS sistemi sayesinde erken teşhis ve erken devirde tedavide değerli bir ara katedilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Ertürk, geliştirdikleri sistemi anlattı:
“Üzerinde çalışıp, geliştirdiğimiz robotik sistem kanser araştırmalarında da kullanılabilecek. Alzheimer’da Amiloid-beta peptid plakları yahut Tau Proteini üzere birkaç molekül var. Gerçek hastalığın, yalnızca kelam konusu birkaç moleküle bağlı olduğu düşünülüp, yalnızca birkaç molekül üzerinde araştırmalar yürütülüyordu. Onlarca yıldır sonlu sayıdaki data ve molekül üzerinden çalışılmasına karşın tedavide istenilen düzey bir türlü yakalanamadı. Zira insan genomunda 25 ile 30 bin gen ve yüz binlerce protein mevcut. On binlerce gen ve molekülün hasarlı olup Alzheimer’a neden olabileceğini düşünmemiz gerekir. Bizim metodumuz bir manada bunun yolunu açıyor. Yalnızca birkaç moleküle bakmıyor, yüz binlercesine bakabiliyor ve böylelikle, birkaç bilinenin haricinde sanki farklı moleküller var mı?’ sorusunun da karşılığını buluyoruz.”
Kanser araştırmaları…
DISCO MS ismi verilen yeni sistem sayesinde hem Alzheimer’a hem de kalp krizine neden olan tüm plaklara birinci evrede bakıp teşhis koymanın mümkün olabileceğini belirten Prof. Dr. Ertürk, “Yeni geliştirdiğimiz sistem birebir vakitte kanser metastazıyla ilgili araştırmalarda da kullanılacak. Bedende oluşan birkaç metastazı bulup, tahlil ederek hem yerini görüp, saptamış olacağız hem de metastazın nedenini anlayacağız. Böylelikle erken evrede müdahale etme bahtımız olacak. Günümüzde metastaz bütün bedeni sardıktan sonra bedenin neresinden örnek alınırsa alınsın, aslında hastalığa katkı sağlamıyor. Bu nedenle yeni sistemin kanserin erken teşhis ve teşhisinde çok kıymetli rolü olacak” diye konuştu.
Karmaşık bir mekanizma
Alzheimer ve kalp krizine neden olan yeni proteinlerin keşfedildiğini de lisana getiren Prof. Dr. Ertürk, DISCO MS’yi geliştirirken deney ve testlerde hem fare beyni hem de insan kalbi üzerinde çalıştıklarını söyledi. Fare beyninde Alzheimer modeli oluşturularak, şeffaflaştırma metodu uygulandıklarını anlatan Ertürk, “Böylece farklı yerlerdeki savunma hücrelerinin mukayeseli tahlillerini yapmış olduk. Ayrıyeten kalp krizinden ölen insanların kalpleri şeffaflaştırılarak, lazerli mikroskoplarla taranıp damarları tıkayan plakların manzaraları yakalandı. Bizim çalışmamızda Alzheimer’a neden olan Amiloid-beta peptid plakları ve Tau proteinleri dışında daha evvel keşfedilmemiş, yeni proteinler bulduk. Bu nedenle aslında Alzheimer hastalığına neden olan düzeneğin düşünüldüğünden daha karmaşık olduğunu anladık” dedi.