Aslıhan Altay Karataş – Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen kabine toplantısının akabinde gazetecilerin sorularını yanıtladı. Sıhhat Bakanı Koca, en değerli gündemlerinin SMA Bilim Konseyi toplantısı olduğunu belirterek, toplantının gündeminin de netleştiğini belirterek, şunları dedi:
“31 Ocak Salı günü SMA Bilim Şurası toplanacak. Bizde bildiğiniz üzere bütün hastalara uygulanan bir ilacımız var. Ayrıyeten ikinci ve üçüncü bir ilaç kelam konusu. Bu öbür iki ilacın da Türkiye’de kullanımı ve hangi hasta kümesine kullanılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu’nun bir toplantısı olacak. Bilim Şurası sonrası da bir açıklama yapmış olacağız.”
Onaylı 3 ilaç var
SMA hastaları için ABD ve Avrupa’nın önde gelen kuruluşlarınca onaylı 3 ilaç bulunuyor. Bunlardan birincisi 2016’da ruhsatlanarak hastalığın birinci tedavisi olan ve Bakan Koca’nın Türkiye’de de kullanıldığına işaret ettiği, enjeksiyon halindeki Spinraza. Öteki ikisi ise Koca’nın, Bilim Kurulu’nda geri ödeme kapsamına alınmasının görüşüleceğini bildirdiği, tek seferde damar içi bir enjeksiyonla uygulanan Zolgensma ile ağızdan alınabilen tek ilaç olan şurup formundaki Evrysdi. Bu ilaçlar tüm yaş kümelerinde denenerek üretilse de Türkiye’de SMA’nın her tipi ve evresi için tedavi sunumunda sıkı kriterler var. Spinraza, bilhassa birtakım beden deformasyonlarının akabinde kullanılamıyor. SMA hastaları ve yakınları, artırılan merkez sayılarına karşın uzman eksikliği üzere sebeplerle her lisanslı noktada tedaviye ulaşamama zahmeti yaşadığını tabir ederken, Bilim Kurulu’nun ise masadaki ilaçların hangi kümelere sağlanacağına odaklanması bekleniyor.
‘İki, üç haftaya çözülür’
Piyasada yaşanan ilaç sorunuyla ilgili son gelişmelere de değinen Koca, şu bilgileri verdi:
“Özellikle çocuk yaş kümesi antibiyotikleri, soğuk algınlığı ilaçları, burun spreyi ve gibisi üzere ilaçlarda, mevsimsel olarak hastalık sayısındaki artışa bağlı olarak dünyada da olduğu üzere bizde de vakit zaman eksikliği yaşandı. Şu an geçmiş periyoda nazaran üretimin yüzde 55 oranında arttırılmış olmasına karşın yer yer sorun yaşanabiliyor. Bilhassa yılbaşına gerçek hammaddenin ülkeye getirilememesinden ve hasta sayısının beklenenden fazla olmasından kaynaklı bir problemdi bu. Dünyada hammadde üretiminde önemli bir zahmet var. Yılbaşı ve sonrası hammadde siparişlerinin üretici ülkelerden kaynaklı halde geç gelmesi bu sorunun daha da artmasına sebep oldu. Zannediyorum önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde sorun kıymetli ölçüde azalacak. Önümüzdeki haftalarda, eksikliği yer yer hissedilen antibiyotikler, çocuk şurupları dahil olmak üzere tüketimi fazla olan ilaçların kıymetli oranda üretimi artırılarak piyasaya verilecek. Yakından takip ediyoruz.”
‘Kuduz aşısı var’
Bakan Koca, kuduz aşısıyla ilgili bir problem olmadığını da kelamlarına eklerken, “Piyasada şu an önemli ölçüde kuduz aşımız var. Rastgele bir sorun yok” dedi.
‘Ruhsatlı hiçbir ilaç düzmece olmaz’
Türkiye’de ruhsatı olmayan ve yurt dışından hastaya özel getirilen ilaçların da İlaç Takip Sistemi’ne alınarak piyasaya “sahte ilaç” sürülmesi ihtimalinin engelleneceğine işaret eden Koca, geçersiz ilaçla ilgili yanlış bir algı oluşturulmak istendiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bizim dünyada gibisi olmayan, kısaca İTS dediğimiz İlaç Takip Sistemimiz var. Yani ilacın üretimden depoya, depodan eczane raflarına gelişine ve hastaya uygulanmasına kadar takip edebildiğimiz, dijital ortamda izlediğimiz güçlü bir sistemimiz var. Kaldı ki bu sistemi yurt dışına da ihraç ediyoruz. Eczanelerde, raflarda gördüğünüz bütün ilaçlar İTS’ye kayıtlıdır. Eczanelerden satın aldığınız ruhsatlı hiçbir ilacın düzmece olma durumu kelam konusu değil. Bunun dışında yurt dışı ilaç ismi altında, Türkiye’de ruhsatı olmayan, hastaya özel getirilen ilaçlar var. Tek bir ilaçla ilgili bir argüman kelam konusuydu. Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumumuz tarafından soruşturma açıldı ve cürüm duyurusunda bulunuldu. Önümüzdeki hafta, 10 gün içerisinde bizde ruhsatlı olmayan yurtdışından bir ilacın ülkemize girişi olduğunda da, İTS’ye kaydedilmeden hastaya kullanımı kelam konusu olamayacak. Vatandaşımız müsterih olsun.”