Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un, Türkiye’de en fazla şubeye sahip 4 zincir marketin genel müdürü ile gerçekleştirdiği görüşmenin akabinde, marketler temel gereksinim eserlerinde sabit fiyat uygulaması başlatmıştı. Sabit fiyat tartışmaları sürerken Roma İmparatorluğu’nda da tıpkı uygulamaya geçtiği ortaya çıktı.
Dünyanın en büyük mermer antik kenti olmasının yanında, gladyatörler ve aşkın kenti olarak da bilinen UNESCO Dünya Kültür Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Muğla’nın Yatağan ilçesindeki Roma devrinden kalma Stratonikeia Antik Kenti Meclis Binası’nda blok mermerler üzerinde sabit fiyat (Narh) kararnamesi olduğu ve Roma devrinde yaşanan ekonomik krizi ve yüksek enflasyona karşı verilen çabayı anlattığı belirtildi.
SABİT FİYAT KARARNAMESİ KARABORSAYA NEDEN OLDU
Yaşanan ekonomik krizden çıkmak için periyodun Roma İmparatoru Diockletianus; her alanda artan fiyatları sabitlemek, fiyat artışlarını durdurmak için çıkardığı Narh (Tüketicinin korunması için aşikâr başlı mecburî tüketim malları için devletçe verilen sabit fiyat) Kararnamesi’nin de işe yaramadığı otaya çıktı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, İmparator Diockletianus’un fiyatların yükselişini denetim edemeyince dondurma kararı alarak sabitlediği ve bunu da meclis binasındaki büyük mermer bloklara yazmasına karşın başarılı olamadığını açıkladı.
SIĞIR ETİ KİLOSU 80 DENARİ, ASKERLERİN YILLIK MAAŞI BİN 600 DENARİ
Roma İmparatoru Diockletianus tarafından çıkarılan Narh Kararnamesi ile birtakım mecburî tüketim unsurları, asker maaşları, giysi eşyası fiyatları, vasıflı ve vasıfsız personel fiyatları mermer bloklara yazıldı. Bunlar ortasında bir öğretmenin yıllık maaşı 600 denari olurken, askerin yıllık maaşı Bin 800 denari, 1 kilo sığır eti 20 denari, kaliteli balığın kilosu ise 50 denari, ayçiçek yağının kilosu 80 denari ve marul, karpuzun tanesi de 1 denari olarak belirlenmiş.
(Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü (MSKÜ) Prof. Dr. Turhan Kaçar)
“SABİT FİYAT KARARNAMESİ FİYATLARIN ARTMASINA VE KARABORSAYA NEDEN OLMUŞ”
MSKÜ Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Stratonikeia Antik Kenti’nin meclis binasındaki Narh Kararnamesi’nin aslında bir imparatorluğun ekonomik krizden çıkış eforlarını yansıttığını açıkladı. Rektör Kaçar, “Stratonikeia Muğla bölgesi için çok kıymetli bir kent. Burası tıpkı vakitte Roma İmparatorluğu devrinde halihazırdaki yapıların değerli bir kısmı 2’nci, 3’üncü yüzyıllara tarihleniyor. Birebir vakitte burası özellikle agorasında yer alan İmparator Diockletianus’un fiyat kararnamesinin gösterildiği, bir öteki tabirle Narh Kararnamesi ile aslında Roma kentleri içerisinde Diockletianus’un fermanını barındıran seçkin kentlerden birisi. Bu istikameti ile çok kıymetli. Bu kararname ne işe yarıyor? Bu kararname her şeyden evvel imparatorluğun 3’üncü yüzyılda yaşadığı ekonomik krizden çıkış uğraşlarını yansıtıyor. Bu şu manaya geliyor. İmparator fiyatların yükselişini denetim edemeyince fiyatları dondurmaya karar vermiş. Bunda başarılı olabilmiş mi? Elbette hayır. Zira fiyatlar piyasada oluşuyor ve imparatorun fiyat kararnamesi fiyatların daha da azmasına yahut diğer bir formda karaborsanın oluşmasına yol açmış. Kentte birtakım sütunların üzerinde gördüğümüz yazılardan anlaşıldığı üzere 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı yüzyıllarda yani Genç Antik Çağ periyodunda de çok kıymetli anıtlar, faaliyetler devam ediyor. Yani kent hem Roma Dönemi’nde, hem Bizans Dönemi’nde, Osmanlı Dönemi’nde ve günümüzde camimizden de anlaşıldığı üzere Cumhuriyet Dönemi’nde de değerini koruma etmeye devam ediyor” dedi.