İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı ve Kent Plancısı Dr. Buğra Gökçe, Türkiye’de son 4 yılda metrekare bazında konut fiyatlarındaki yüksek artışa dikkat çekerek bunun fakirleşme ve barınma krizine yol açtığını söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) gayrimenkul değerleme data grafiklerini toplumsal medya hesabından paylaşan Gökçe, “Son 4 yılda Türkiye’de metrekare bazında konut fiyatları 2 bin 275 liradan 16 bin liraya çıktı. Dolar bazında konut fiyatları Türkiye’de yüzde 91, İstanbul’da yüzde 81 artış gösterdi” dedi.
(Buğra Gökçe)
Ücret ve gelirlerin konut fiyatlarına oranlı artmadığına vurgu yapan Gökçe, konut sahibi olmanın “hayal” olduğunu söyledi. Türkiye’de konut sahipliği oranının 2002’de yüzde 73.1 olduğunu aktaran Gökçe, bu oranın 2022’de yüzde 60 düzeyine gerilediğini, nitelikli ve inançlı toplumsal konut üretilmesi gerektiğini kaydetti. Grafikte İstanbul’da konutun metrekare fiyatının 26 bin TL olması dikkat çekti.
EMEKLİLER KONUT ALAMIYOR
Gökçe ayrıyeten artık emeklilerin de konut almasının çok sıkıntı olduğunu söyledi. Gökçe, “1985’de 25 yıl hizmetli ve 1/4 dereceli bir memur emekli ikramiyesi ile bir konut alabiliyordu. Bugün ikramiye lakin beşte birine yetiyor. Konut fiyatları 1985 düzeyine çıktı lakin alım gücü 1985’in gerisinde” diye konuştu.
SOSYAL DEVLET VURGUSU
Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan ekonomist Prof. Dr. Duran Bülbül, konut sorunun bir devlet anlayışı sorunu olduğuna dikkat çekti. Bülbül, “Sosyal hukuk devletinde dar gelirli yurttaşın barınma, geçinme, emeklilik ve toplumsal güvenliği temel haktır. AKP iktidarının uyguladığı muhafazakâr ve neoliberal siyasetlerle bunlar hak olmaktan çıkarılıp yükümlülüğe dönüştürüldü” sözlerini kullandı.
Bülbül, “Sistem tekrar düzenlenmediği sürece dar gelirlinin konut sahibi olması mümkün değil” dedi. Vergide adaletsizliğe dikkat çeken Bülbül, “Siyasi iktidar artık fakirlerden, ayrıcalıklı sınıfa servet transferi yapıyor. Fakirlerden alınan vergileri düşük faizlerle zenginlere veriyor. O kümeler da konut sahibi olarak bu durumu ranta çeviriyor” diye konuştu.
(Duran Bülbül)
YÜZDE 40 ÖNERİSİ
Çözüm tekliflerini sıralayan Bülbül, “Anayasaya uygun bir formda yine toplumsal hukuk devleti normlarının işlemesi gerekir. Fakirlerin barınabileceği konutlar ise devlet aracılığıyla yapılmalı. Servet, servet artış vergisi ve bu vergilerde artan oran uygulanmalı. Yani servet arttıkça vergilendirme de bu bağlamda artmalı. Bu vergiler de yüzde 40 oranında başlamalıdır” tabirlerini kullandı.