Antalya, Kaş’ın Kalkan Mahallesi’nde, o devir orman koruma memuru olan Lami Beyefendi tarafından inşa ettirilen Lami Beyefendi Camii’nde, Antalya Valiliği’nce 2021’de başlatılan onarım çalışmalarında, beton duvarın içinde cami tarihini anlatan ve Osmanlı Türkçesi kullanılan kitabeye ulaşıldı.
Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Ünitesi’nden muhafaza ve onarım uzmanı Cemil Karabayram, bayanlar mahfili girişindeki kitabenin çözümlenmesiyle Lami Beyefendi Camii’nin 1881’de inşa edildiği ve Kalkan’ın birinci mescidi olduğunun belirlendiğini kaydetti.
Caminin tek katlı inşa edildiğini, 1950’lerde ikinci katın eklendiğini belirten Karabayram, 2021’de başlatılan onarımda, sonrasında eklenti yapılan cami etrafındaki tüm beton kütlelerin temizlendiğini söyledi.
Şadırvan üzerinde öbür kitabeye daha rastlanıldığını aktaran Karabayram, her iki kitabenin beton duvardan kurtarılması sürecini Antalya merkez laboratuvarı uzmanlarının gerçekleştirdiğini söyledi. Karabayram, “Ayrıca mescitte önemli veriye daha rastlandı. Duvarda asılı ‘Allah’ ve ‘Bismillahirrahmanirrahim’ yazan ipek kumaşta, 1’inci Murad devrine ilişkin olduğu belirlenen çerçeveler bulundu. İpek kumaş üzerine yapılan çalışmalar da mevcut yerinde sergilenecek. İpek kumaşların o periyotlarda de özel korunduğu ve ziyan görmediği görülüyor” dedi.
KİTABENİN TERCÜMESİ
Kadınlar mahfili girişindeki kitabede şu tabirler yer alıyor:
“Sonsuz şükür, her şeye gücü yeten yeterlilik sahibi (Tanrı) müsaade verdi, saygın kişilik Lami’i, Müslümanların namazlığını, yaptırıp ortaya koydu. Sövüp sayan, yoldan çıktı, içten gelen pak hisle gireyim (Tanrı evine), baş eğme (Tapınma) yerine. Hayırlar içinde gidenin (Çok hayır yapanın) ismi ‘Hesapçı’ (Durmadan hayır yapıp bunların sevabını toplayan) olsun. Arınmışlıkla diriltti bu iki avlulu tapınma yerini (ibadet haneyi). Bin iki yüz doksan sekiz Ramazan Bayramı’na yetiştirip inananlara bağışlayıp ‘Salavat’ getirdi. Kaş’ta Orman memuruydu, o yüksek mertebeli kişi, Lütfi İbrahim Veli-can-zade diye tanınıyor. Atalardan dedelerden Burdur idi memleketi. Rabbim bağışla onu peygamber aşkına. Yıl 1881.”
Şadırvandaki kitabede ise “Günümüzde Kaş Kazası Orman Müfettişi (Orman Bölge Şefi) İstanbullu Celil oğlu Hafız İbrahim Efendi’nin öncülük, aracılık ve yardımıyla bu bölüntü yine yapılmıştır, babası ve kendisi bağışlansın, 1895″ deniliyor.