MERT İNAN İstanbul – Son günlerde birçok mecrada AFAD’ın 2018’de hazırladığı “Türkiye Zelzele Tehlike Haritası’ndan hangi konutun altından hangi fayın geçtiğine bakılabildiği” savına uzmanlar katılmıyor.
‘Haritadan anlaşılamaz’
Deprem Uzmanı Dr. Ramazan Demirtaş, bu haritada Türkiye’nin tamamının kaya taban olarak kabul edildiğine işaret ederem, “Söz konusu harita parsel yani binaların yer şartlarını kapsamadığından, büyük mühendislik yapılarının dizaynında dikkate alınması son derece sakıncalıdır” dedi. Belediyeler ve vatandaşların Zelzele Tehlike Haritası’na nazaran inşaat işlerine giriştiğini söyleyen Demirtaş, “Deprem Tehlike Haritası’nda konutunuzun altından fay geçip geçmediğini sorgulayamazsınız. Harita 1/2 milyon ölçekli olduğundan 1 cm eşittir 20 km’dir. Dahası lokal taban şartları içermeyen bir haritadan parsel bazında ivme pahaları anlaşılamaz. Örneğin haritada Aksaray kenti için ivme 0.1 G üzere çok düşük bir paha veriliyor. Lakin bölgede 200 km uzunluğunda Tuz Gölü fayı var. Her ne kadar zelzele tekrarlanma aralığı 10 bin yıllık süreçler olsa da 6.5’lik bir sarsıntı bile 0.5 G güç üretecektir” dedi.
‘İptal edilmeli’
Milliyet’e konuşan Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan ise kelam konusu haritada kimi yerlerde en yüksek bedelin 0.85 g ivme bedel olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Son büyük zelzelelerde ortaya çıkan ivme kıymetler daha yüksekti. Kimi sismografik bilgilerin düşük kaldığını göz önüne alarak 2019’da davacı olmuştuk. Haritadaki ivme bedellerin düşük, iptal edilerek yine tasarlanmasını talep etsek de Danıştay bu talebimizi kabul etmemişti. Dava için Tuz Gölü fayını da örnek gösterilmişti. Haklı olduğumuz kısmen görülüyor. Mevcut haritalardaki ivme pahaların revize edilmesi gerektiği üzere kimse bu haritalara bakıp meskeninin altından fay sınırı geçip geçmediğini anlayamaz.”
‘Mümkün değil’
Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi eski Lideri Erdal Şahan ise “AFAD haritayı yayınladıktan sonra jeofizik uzmanları olarak itirazlarımız olmuştu. Haritalardaki ivme pahaların düşük olduğunu lisana getirmiştik. Son iki zelzelenin 0.5 yahut 0.7 ivme kıymetlerin 2 katına çıktığını gösterdi. Mevcut haritalar makro ölçek manasında olumlu ve faydalı. Milyon ölçekli haritayı parsel bazına indirgeyip, konutunuzun altından fay geçip geçmediğini de öğrenmeniz mümkün değildir.”