Aydın Hasan – Slate- Bağımsız Heyelan Kıymetlendirme Ekibi, Kahramanmaraş merkezli iki büyük zelzelenin akabinde ikincil afet olarak meydana gelen heyelan tehlikesinin izlerini sarsıntı bölgesinde toprakta yaptığı saha çalışmaları ile araştırdı. Takımın kıdemli isimlerinden ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Katı Yer Bilimleri Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Görüm, “Heyelanlar ülkemizde ağır olarak Doğu Karadeniz Bölümü’nde gerçekleşirken son yaşanan zelzeleler bu olayların yoğunluğunu Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya yanlışsız kaydırdı” dedi.
Slate – Bağımsız Heyelan Kıymetlendirme Kadrosu, 6 Şubat sarsıntılarının tetiklediği heyelanların kıymetlendirilmesi, mevcut tehlike ve riskleri kamu ve halkla paylaşan istekli araştırmacılardan oluşuyor. Grupta yer alan İTÜ’den Tolga Görüm, Abdüssamet Yılmaz, Furkan Karabacak, ODTÜ’den Mehmet Lütfi Süzen ve Hollanda Twente Üniversitesi’nden Hakan Tanyaş zelzele bölgesinde Malatya’dan Hatay’a uzanan geniş bir alanda saha çalışması yaptı. Takım, 9 Şubat’ta başladığı saha çalışmasını, 20 Mart’ta tamamladı. Görüm, çalışmaları ve zelzelenin tetiklediği heyelan tehlikesi konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:
DEPREMLER TETİKLİYOR
“Heyelan; kaya, moloz ve taban üzere yamacı oluşturan materyallerin yer çekimi tesiriyle topoğrafik eğim tarafında yer değiştirmesine verilen isim. Heyelanlar sarsıntı ve volkanik aktivilerin yanı sıra çok yağış, ani kar erimesi üzere hidro-meteorolojik şartlar üzere doğal faktörlerin yanı sıra şev hafriyatı, madencilik faaliyetleri üzere insan tarafından da tetiklenebilir.
Heyelan nedeniyle her yıl ortalama olarak 14 vatandaşımız ömrünü yitiriyor. Heyelanlar ülkemizde ağır olarak Doğu Karadeniz Bölümü’nde gerçekleşirken son yaşanan zelzeleler bu olayların yoğunluğunu Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya gerçek kaydırdı.
Farklı üniversite ve araştırmacılardan oluşan SLATE Heyelan Kıymetlendirme takımı olarak saha çalışmaları ve uzaktan algılama manzaralarını kullanarak 06 Şubat’ta gerçekleşen ikili zelzele sonucu 2826 adet heyelanı şu ana kadar haritalayarak belgeledik. Bu heyelanların sayısı gerçekte çok daha fazla. Bu alanları haritalamaya devam edeceğiz.”
BU BÖLGELERE DİKKAT! HEYELAN TEHLİKESİ SÜRÜYOR
Doç. Dr. Görüm, heyelan tehlikesinin sürdüğü birtakım ilçe ve mahalleleri; “Adıyaman – Çelikhan ve Tut ilçeleri, Malatya – Doğanşehir, Gaziantep – İslahiye Değirmencik mahallesi, Kahramanmaraş Ekinözü ilçesi, Hatay Kırıkhan ilçesi” olarak sıraladı.
‘HASSAS İZLEME GEREKİYOR’
Görür, “Bölgede bilhassa yüksek dağlık kesitlerde can ve eknomik kayıplara neden olan bir çok büyük kayma tipindeki heyelana da neden oldu. Bu heyelanların, çok hassas bir halde izlenmesi gerekir. Önümüzdeki 36 ay boyunca bu alanları ileri uzaktan algılama teknolojileri ile yakından takip edeğiz. Ve erken ihtar sistemlerini geliştirmek için bölgede ağır bir formda çalışacağız” dedi.