Bilecik’in Osmaneli ilçesinde asırlardır çıkarılan ve yapılarda dayanıklılığıyla bilinen “Lefke taşı“nın korunması ile geleceğe aktarılması için coğrafi işaret tescili kazandırıldı.
COĞRAFİ İŞARET DOKÜMANI VERİLDİ
Osmaneli Belediyesi tarafından, Bilecik Pir Edebali Üniversitesi ve İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin takviyeleriyle Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan müracaat sonuçlandı. İsmini ilçenin eski ismi Lefke’den alan yapı taşına coğrafik işaret dokümanı verildi.
“RESTORASYONLARDA GEREKSİNİMİMİZ VAR”
Osmaneli Belediye Lideri Münür Şahin, Lefke taşının Romalılar periyodundan bu yana kullanıldığının bilindiğini söyledi.
İlçenin tarihi bedellerinden Rüstem Paşa Mescidi ile öbür birtakım mescitlerin yanı sıra Aya Yorgi Kilisesi’nin de bu taştan inşa edildiğini belirten Şahin, “Tarihi Osmaneli konaklarında da bilhassa subasman dediğimiz kısımlar bu taşlardan oluşturulmuş” dedi.
Şahin, Lefke taşının çıkarıldıktan sonra kolay işlenmesi, sertleştiğinde çok sağlam olması, kum taşı niteliğinden ötürü nemi tutmama özelliği bulunmasıyla öne çıktığını aktardı.
İLÇENİN ÜÇÜNCÜ COĞRAFİK İŞARETİ!
Ayva lokumu ve karpuzun akabinde ilçenin üçüncü coğrafik işaretine kavuştuğunu anlatan Şahin, şöyle devam etti:
“Lefke taşı eski yapılarda çok ağır kullanıldığı için o günden bugüne gelen yapıtlarımız, birçok sarsıntıya de maruz kalmalarına karşın etkilenmemiş. Lefke taşının özelliği bu. Köşeli formda, yapı elemanı olarak da çok güçlü bir taş. 1999 Marmara Depremi’nde İstanbul ve Bilecik’te Lefke taşından yapılmış tarihi eserler hasar görmedi. İnşallah bundan sonra da olmaz. Sarsıntıya sağlam, erimeyen bir taş. Yani yıllar geçse de kemikleşmiş vaziyetini sürdüren bir taş. Bu manada da hoş ve özellikli bir yapı elemanı. Osmaneli Belediyesi olarak Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığından kamu faydasını işletim hakkını aldık. Onarımlarda Lefke taşına muhtaçlığımız var. Yapacağımız yapılarda kesinlikle Lefke taşı kullanacağız.”
Şahin, kentteki TOKİ binaların dış giydirmelerinde de Lefke taşının kullanıldığını lisana getirdi.
“TESCİL SÜRECİ YAKLAŞIK 4 YIL SÜRDÜ”
Bilecik Pir Edebali Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Öğretim Vazifelisi Mesut Kaplan da, yaklaşık 4 yıllık süreçte Lefke taşının tescilini tamamlamış olmanın memnunluğunu yaşadıklarını belirtti.
Ürünün öbür taşlardan farklılığını ortaya çıkaran özelliklerini tahliller sonucunda ortaya koyduklarını, değerlendirmeler sonucunda tescilin yapıldığını bildiren Kaplan, şöyle konuştu:
“Çok yumuşak bir taş olmasına karşın işlendiği yerde vakitle sertleşiyor ve yüzeyi sarıdan daha yeşilimsi bir renge dönüşüyor. Yüzeyi de yapıların yüzeylerine ahenk sağlayan bir taş. Münasebetiyle zelzele üzere doğal afetlerden çok fazla etkilenmiyor.”
Kaplan, madenin Türkiye’de yalnızca Osmaneli ilçesinde bulunduğunu, Lefke taşının onarım ve çeşitli gayelerde da kullanabileceğini kelamlarına ekledi.
TARİHİ YAPILARDA KULLANILIYOR
Osmaneli hudutları içinde yapılan ölçümlere nazaran 7 milyon 600 bin ton rezervi tespit edilen taş, ocaktan sarımsı renkte çıkarılıyor lakin vakitle havadaki oksijenle temas ettiği için yüzeyleri yeşilimsiye dönüşüyor.
Masif özelliğe sahip, kum taşı ve yapı taşı niteliğiyle birtakım tarihi yapılarda duvarlarda, yığma üretim ile ayak, sütun ve kemerlerin taşıyıcı olduğu iskelet yapının birlikte bulunduğu alanlarda kullanılan Lefke taşının üzerine süsleme de yapılabiliyor.
İstanbul’daki tarihi Haydarpaşa Garı, Bebek Mescidi, Bostancı Mescidi ve 1945-1948 yıllarında yapılan Eskişehir Hükümet Konağı’nda kullanılan, üretim tekniği ve metodu bakımından farklılaşan Lefke taşının işlenmesi ustalık hüneri gerektiriyor.