Türkiye’de tek doğal ömür alanı olan İzmir’in Bornova ilçesinde yok olduğu tespit edilen “Bornova lalesi”, az sayıdaki lale soğanından elde edilen yeni soğan ve tohumlarla ilçede yine toprakla buluşturulacak. Birtakım Akdeniz ülkelerinde de görülen, Latince ismi “Tulipa clusiana” olan, kırmızı ve beyaz renklere sahip, uzunluğu 60 santimetreye kadar uzayabilen ve doğal ortamında nisan ayında çiçek açan lale çeşidinin Türkiye’deki tek ömür alanı olan Bornova ilçesindeki Kurutepe mevkisinde yok olduğu 2019 yılında tespit edildi.
YOK OLMUŞTU
“Çelebi lalesi” olarak da bilinen cinsin Bornova’ya tekrar kazandırılması için 2020 yılında Ege Ziraî Araştırma Enstitüsünce çalışma başlatıldı. “İzmir İli Endemik ve Ender Bitkilerin Korunması ve Gelecek Jenerasyonlara Aktarılması” projesi kapsamında yürütülen çalışmalarda, son evreye gelindi. Çalışmayı yürüten Ege Ziraî Araştırma Enstitüsü Biyoçeşitlilik ve Genetik Kaynaklar Kısım Lideri Dr. Erdinç Oğur, cinsin denetimsiz toplama ve hayvan otlatılması üzere nedenlerle bölgede yok olduğunu belirlediklerini söz etti.
SOĞANLAR ÇOĞALTILIYOR
EYLÜLDE TOPRAKLA BULUŞACAK
Lale soğanı ve tohumlarının tabiatla buluşması için gün saydıklarını belirten Oğur, “Tarım ve Orman Bakanlığının misyonu doğrultusunda tüm bitkilerimizin, genetik kaynaklarımızın korunması ve gelecek jenerasyonlara aktarılması çalışmalarımız var. Her bitki bizim için çok kıymetli. Tabiattan yok olmaması ve gelecek jenerasyonlara aktarılması gerekmektedir. Bitkiyi korunaklı bir alana aktarmamız lazım. Korunaklı alanlar lakin Doğu Müdafaa ve Ulusal Parklar’da oluyor. Bornova’daki Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar’ın alanı içindeki yaklaşık 500 metrekarelik bir alanda, eylül ayında toprakla buluşturmayı hedefliyoruz. Hem soğan ekeceğiz hem de tohumla çoğaltmayı planlıyoruz. Yaklaşık 1000 soğanı toprakla buluşturacağız. Binlerce tohumu da tıpkı yerde toprağa aktarmayı düşünüyoruz” tabirlerini kullandı.