Kolon kanser kalın bağırsağın iç yüzeyindeki katmanda bulunan hücrelerin denetimsiz büyümesiyle ortaya çıkıyor. Kolon ve rektum kanserlerinin %80’i rastlantısal yani rastgele bir tanımlanmış genetik bozukluk olmadığı halde gelişirken, %20’si kalıtsal olarak ortaya çıkıyor. Kabızlık, karında şişlik yahut dışkıda kan görülmesi kolon kanserinin belirtileri ortasında yer alıyor. Prof. Dr. Ediz Altınlı, “1-31 Mart Kolon Kanseri Farkındalık Ayı”nda kolon kanserinin nedenleri, teşhis ve tedavi sistemleriyle ilgili bilgi verdi.
KOLON KANSERİ NEDEN OLUR?
Kolorektal kanserlere yakalanma riski 50 yaşın üzerinde 6 ile 8 kat oranında artmaktadır. Kimi hastalıklar da kolorektal kanserleri tetikleyebilmektedir. İnflamatuvar bağırsak hastalıkları; crohn yani ince bağırsak ve kalın bağırsağın birleşim bölgelerinin etrafında görülen iltihap olması ya da ülseratif kolit yani kalın bağırsağın iç yüzünü döşeyen tabakanın ödem, ülser ve iltihap olması üzere rahatsızlıklarla uğraş edenlerde kolon kanseri ortaya çıkabilmektedir. Kolorektal kanserler ülkemizde ve dünyada gastroinstestinal sistem yani mide bağırsak sisteminin sık görülen hastalığı olarak ortaya çıkmaktadır.
Genetik hastalıklar kolon kanserine neden olabilir. Kolon kanserlerinin %20’si genetik olarak ortaya çıkabilmektedir.
• LYNCH sendromu (Herediter Non-Polipozis Kolorektal Kanser)
• Familyal adenomatozis polipozis (FAP sendromu)
• Geçirilmiş adenomatozis poliposizler
Kolon kanserini tetikleyen kimi genetik hastalıklar olarak sıralanmaktadır.
Kolon kanseri risk faktörleri ortasında hayat şeklinin da kıymetli tesiri bulunmaktadır.
• Hayvansal yağ tüketimi
• Yüksek ölçüde kırmızı et tüketimi
• Mangal üzere kömürleşmiş et tüketimi
• Fazla şeker kullanımı
• Obezite
• Hareketsiz ömür tarzı
• Sigara kullanımı
• Alkol kullanımı
Kolon ve rektum kanserine neden olabilen alışkanlıklar ortasında yer almaktadır.
KOLON KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kolon kanseri belirtileri itibariyle hemoroid ile karıştırılabilmektedir. Hem hemoroidde hem de kolon kanserinde gaitada kan gözlemlenebilmektedir. Kolon kanserinin hemoroid sanılması tedaviyi geciktirebilmektedir. Hemoroid şikayetiyle uzmanlara başvuran hastalar tedavi için ameliyat edilebilmektedir. Lakin kapsamlı bir muayene yapılmazsa, rektumun 5-6 santimetre üzerindeki tümör atlanabilmektedir. Bu nedenle hemoroid tedavisi sırasında rekroskopi yapılarak kanamanın nedeninin belirlenmesi kıymetlidir.
• Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik
• Kabızlık
• Karında şişlik
• Gaitada kan bulgusu
Bu belirtiler görüldüğünde uzman takımlara başvurulmalı ve tedaviye başlanmalıdır.
KOLON KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kolon kanseri tedavisinde polipler kolonoskopi ve ileri endoskopik metotlarla alınabilmektedir. Kanser ileri bir evredeyse cerrahi süreç zarurî hale gelebilmektedir.