İnşaat Mühendisi Cemal Doğan, afet bölgesi 11 vilayette yaptığı incelemeler sonrası müşahedelerini ve tespitlerini lisana getirdi.
Ülkemizde yaşanan büyük felaket sonrası ortaya çıkan toplumsal ve ekonomik tabloyu kıymetlendiren Doğan “6 Şubat zelzelesinin sonuçları ortada. Resmi kayıtlara nazaran 50 binden fazla yurttaşımızı kaybettik. Telafisi mümkün olmayan insani kayıpların yanı sıra yıkılan kentleri alt yapı ve üst yapısıyla yine imar edebilmemiz için resmi hesaplamalarda 104 milyar dolarlık bir maliyet çıkıyor. Buna işgücü, göçler, üretim ve ihracat kayıplarının da eklenmesiyle sarsıntının zincirleme maliyeti 200-250 milyar doların üzerine çıkacak” dedi.
“YIKIMIN FATURASI ÇOK AĞIR OLUR”
Yaşanan felaket sonrası uzmanlardan gelen İstanbul zelzelesi ikazlarının dikkate alınması gerektiğini belirten Doğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Şimdi bu zelzelenin İstanbul ve etrafında olduğunu düşünelim. Yıkımın, insan kaybının ve oluşacak maddi zararın faturası çok ağır olacak. Ülke iktisadının kalbi olan İstanbul çökerse ülke iktisadı çöker. Uzmanların ihtarlarını dikkate alalım. Alalım ki ülkemiz bir beka sorunu ile karşı karşıya kalmasın.”
“UZMANLARIN İHTARLARINI DİKKATE ALALIM”
Türkiye’nin dünyanın sismik açıdan en hareketli bölgelerinden irisi olduğunu vurgulayan Doğan, “Dünyanın sismik açıdan en hareketli ülkesiyiz. Bu bir jeolojik gerçeklik. Bu nedenle başta İstanbul olmak üzere Kuzey Anadolu Fay çizgisi üzerinde bulunan kentlerin sarsıntıya hazırlıklı hale getirilmesi kural. Mevzunun uzmanı bilim insanları bu yarar muhtemel sarsıntının büyüklüğünün 7.2 ila 7.8 ortasında olacağını söylüyor. Bu büyüklükte bir zelzele gerçekleştiğinde ülkemizin finans, ticaret ve sanayi merkezi olan kentimizde yaşanacak yıkımın ülkemize faturası çok ağır olur” diye konuştu.
“BİNALARIN %43’Ü ORTA VE ÜSTÜ HASAR ALACAK”
Doğan, “Kandilli Rasathanesi’nin yaptığı açıklamaya nazaran İstanbul’da beklenen sarsıntı gece saatlerinde olursa meyyit sayısının 14 binden fazla olacağı iddia ediliyor. Bu optimist bir sayı. Celal Şengör hoca bu sayının 100 bini geçeceğini söyledi. Ben de Celal hocamız üzere düşünüyorum. Neden derseniz İstanbul’un yapı stoku ve kent sıkışıklığı ortada. İBB’nin yayınladığı muhtemel hasar iddia raporunda 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntı sonucunda binaların %43’ünün hasar alacağı belirtildi. Bu binaların yaklaşık 200 bininin orta ve üstü düzeyde hasar alacağı rapora yansıdı. Bu türlü bir tablonun niyeti bile çok ürkütücü. Bir saniye dahi kaybetme lüksümüz yok. Tüm vatandaşlara naçizane ihtarım, zelzeleye karşı alınabilecek tedbirlerde şuurlu ve hassas olmak” sözlerini kullandı.
“25 MİLYON TON ENKAZ ÇIKACAK”
Depremin yaratacağı etraf meselelerine da dikkat çeken Doğan, kelamlarını şöyle sonlandırdı:
“Yaşanacak sarsıntının deprem anı ve sarsıntı sonrası süreci de hepimizi yakından ilgilendiriyor. Üstteki senaryoya nazaran ortaya çıkacak enkazın boyutu bile bahsin ehemmiyetini yansıtıyor. 200 bin civarında bina sarsıntıdan evvel yıkılması ve dönüşmesi gerekiyor. Bu dönüşüm sonucunda ortaya 25 milyon ton enkaz çıkacak. Bunun yaratacağı önemli bir etraf sorunu ortaya çıkacak. Bunu planlamak dahi başlı başına bir husus. Bir de bunun zelzeleyle oluştuğunu düşünürsek senaryo çok berbat. Münasebetiyle şimdiden hakikat bir planlama ve uygulama ile süreç hızlandırılmalı ve sarsıntı yükü oluşmadan zelzeleye dirençli kentler için dönüşüm atağı başlatılmalıdır. Böylelikle sarsıntının toplumsal ve ekonomik yıkıcı tesiri yerine dönüşümün toplumsal ve ekonomik düzgünleştirici tesirinden faydalanılmış olur”