Seray Şahinler – Hanefi Kâfi yıllar evvel bir sohbetimizde “Sanat uçsuz bucaksız bir derya. Bir yerinden tutunca bazen noksanlıklarınızı görüyorsunuz. Fakat ben geriye bakmıyorum. Daima daha neler yaparım diye düşünürüm” demişti. Hakikaten de öyle… Hanefi Kâfi, Türkiye’nin en üretken sanatkarları ortasında. Sanatkarın Anna Laudel’de gerçekleşen yeni standı “Vesile” de onun yarım asrı çoktan aşan sanat seyahatinin son periyodundan işleri sanatseverlerle buluşturuyor. Stantta yer alan 60’tan fazla yapıtın neredeyse tamamı sanatkarın pandemiden bugüne kadar ürettiği işler… “Vesile”de sanatkarın farklı teknik ve materyallerle ürettiği çeşitli kompozisyon, fotoğraf, heykel, desen ve seramik çalışmaları yer alıyor.
Hayatın döngüsü
Hanefi Yeter’in sanatının merkezinde ‘insan’ var. İnsanın sevinci, hüznü, hayal kırıklıkları, umutları, yalnızlığı, dayanışması yansıyor tablolara… Elbette ‘toplumsal yaşanmışlıklar’ da… Tabiatla kurduğumuz ilgi de bu sürecin belirleyicilerinden. Sokrates’in “Sorgulanmayan bir hayat, yaşanmaya değmez” kelamından ilham alan sanatçı yapıtlarında de yaşadığımız çağı sorguluyor ve “Sorgularsan ufkun açılır” diyor. Bunu yaparken de ömrün döngüsünü takip ediyor. “Kelebek Etkisi”, “Şaşılası Dünya”, “Söz Var” üzere işlerle hayatın devingenliğini takip ediyoruz. Her şey kendi nizamı içinde ilerliyor; birbirinden besleniyor ve boyut değiştirerek birbirini tekrarlıyor. Bu sisteme katkı sağlamak ise bizim elimizde. Yapan da yıkan da biziz. Tercih ettiğiniz bedel sizi, siz yapıyor.
Hanefi Yeter’in tabiat ve insan bağları üzerine kurguladığı eserler hem tabiatın bize sunduğu hoşlukları hem de insanlığın tabiata karşı hallerinin sonuçlarını aktarıyor. Bir tarafta yağmur bulutları bir tarafta cayır cayır yanan ağaçları görüyoruz sanatkarın 2022 tarihli “Af-et” isimli işinde. İki kata yayılan stantta antroposene yönelik çokça atıf var. Bir elinde çiçek tutan da bir elinde baltayla tabiata karşı duran da bizlerden diğeri değil. Sanatçı yapıtlarının insanlarda farkındalık ve hassaslık yaratmasını hedeflerken sanatını bu değişimin bir kesimi olarak görüyor.
Şiir üzere bir masal
Hanefi Kâfi “Vesile”de tarihten, gelenekten, mitolojiden, evrimden referanslarla kadim bir masal da yazıyor tıpkı vakitte; “Yedi Uyurlar”, “Beş Güzel”, “Biri Uyanık” bu masalın en hoş renklerinden olsa gerek. Kâfi, yeni işlerinde de şiir geleneğinden beslenmeye devam ediyor. Galerinin girişinde Nâzım Hikmet’in meşhur “Seviyorum Seni” şiirinden dizelerin yer aldığı tablo karşılıyor izleyicileri. Stant boyunca tablolarda ve sanatkarın bu stant için Ayvalık yöresinden topladığı çömleklerde bu atıflara bol bol rastlıyoruz.
“Sevgiye pranga vuran zavallıdır” diyor 2019 tarihli işinde Hanefi Kâfi. Yazının girişinde de belirttiğim üzere işlerin tamamı pandemi ve sonrasına, yani hayatımızın büsbütün değiştiği, dış dünyayla ilgi ve irtibatımızı tekrar kurguladığımız devirlere ilişkin. Birbirimizden uzaklaştığımız, iletişimde yeni dinamikleri kurguladığımız, korktuğumuz, çokça paniklediğimiz bir devrin çabucak akabinde gelen bu eserler yeterliliğe, hoşluğa bir ‘vesile’ aslında. Stant 11 Şubat’a kadar Anna Laudel’de görülebilir.