Türkiye-Suriye alakalarının olağanlaşmasını içeren Rusya, İran, Suriye ve Türkiye ortasındaki dörtlü toplantı, 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova’da dışişleri bakan yardımcıları seviyesinde gerçekleştirildi.
Şarkul Avsat’ın aktardığına nazaran Suriye heyeti, toplantıda Şam’ın Ankara ile olağanlaşma koşullarını ilan ederek kapalı oturumları kasıtlı olarak engellemiş olsa da Rus diplomatik etrafları, “Suriye aşırılığının” kıymetini hafife aldı.
Rus medyasının Suriye haber ajansı SANA‘dan aktardığına nazaran Suriye heyeti lideri Eymen Susan, müzakereler sırasında üç ana noktaya odaklanılmaya çalışıldığını belirterek, “Bunlar, Suriye topraklarındaki yasadışı Türk varlığına son verilmesi, Türkiye’nin Suriye’nin iç işlerine karışmaması ve terörün her türlüsüne karşı uğraş edilmesi gereğidir” dedi.
Habere nazaran, Rusya, Türkiye ve İran heyetleri bu açıklamalar karşısında resmi seviyede sessiz kaldı. Daha sonra Rus devlet kanalı Russia Today (RT), Suriye heyeti liderinin toplantıya ait sözlerini başka tarafların müdahalelerine değinmeden yayınladı.
“TÜRKİYE TÜM KUVVETLERİNİ ÇEKERSE BAĞLANTI KAPISI AÇILACAK”
RT’ye nazaran Susan iştirakçilere, “Türkiye’nin, kuvvetlerini tüm Suriye topraklarından çekeceğini ve fiilen çekilmeye başlayacağını resmi olarak ilan etmesinin, iki taraf ortasında tekrar bağlantı kurmanın kapısını açacağı” garantisini verdi.
Susan, “Suriye’nin kuzeydoğu ve kuzeybatısındaki durumu eski haline döndürmek için Suriye’nin egemenliğinin ve birliğinin korunması, yasadışı güçlerin çekilmesi, terörle gayret ve Suriye devletinin tüm topraklarda otoritesinin tekrar tesis edilmesi üzere şartların sağlanması gerekiyor. Rastgele bir terör tehdidinin varlığı, bununla uğraş için ilgili ülke ile fiilen ve hukuken iş birliği ve uyumu gerektirmektedir” diye konuştu.
“Suriye’nin, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet olduğu sürece terörle gayrette iş birliğine hazır” olduğunu tabir eden Susan, “Türk güçlerinin Suriye’den çekilmesine, İdlib bölgesinde teröre karşı gayret ve terörün ortadan kaldırılmasına” ait şimdi olumlu bir işaret görmediğine dikkat çekti.
“İLİŞKİLERİN OLAĞANLAŞMASI İÇİN OBJEKTİF ŞARTLAR VAR”
Susam, Şam’ın, Rusya ve İran’ın Suriye ile Türkiye ortasındaki bağlantısı yine tesis etme uğraşlarına olumlu baktığını ve buna açık olduğunu söyleyerek, “Ancak bu gayeye ulaşmanın, karşılanması gereken objektif şartları ve gereklilikleri vardır. Birleşmiş Milletler raporlarına nazaran yüzden fazla ülkeden yabancı teröristler buraya geldi. Suriye, tam ve sınırsız planlama ve birtakım batılı, bölgesel ve Arap ülkelerinin dayanağıyla gibisi görülmemiş bir terör savaşına maruz bırakıldı ve ne yazık ki bu komşu ülkeler aracılığıyla oldu” dedi.
Bir Rus kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Suriye heyeti tarafından açıklanan şartların tekrarlanmasının “Şam’ın Moskova’nın güçlü bir formda desteklediği olağanlaşma yolunun başarısına bağlı olmadığı manasına gelmediğini” söyledi.
Rus kaynak, “Toplantının tamamlanması, kendi başına kıymetli bir adımdır. Zira bu toplantının uzlaşıya varmak için değil, sırf bakanlar toplantısının gündeminin belirlenmesi için gerekli” sözlerini kullandı.
“ÖN ŞART SUNMAK İÇ SAVAŞA DÖNÜŞ MANASINA GELİR”
Kaynak, “Artık rastgele bir ön şart sunmak, Kürtlerle çatışma da dahil olmak üzere Suriye’nin kuzeyindeki iç savaşa dönüş manasına gelir. Suriye’nin kuzeyi, Suriye’nin güneyinde ve Suriye’deki öteki bölgelerde durumu ateşleyecek kıvılcım olacak ve bunun sonuçları Suriye ve halkı için felaket olacaktır” diye konuştu.
Kaynak ayrıyeten, “Herhangi bir ön şartın ortaya koyulması, Suriye ile Türkiye ortasındaki bağlantıyı düzeltme teşebbüsüne dahil olan rastgele bir tarafça ilkesel olarak kabul edilemez. Bu sorun, tüm bahislerin toplantılarda ve her seviyede tartışılması için çözülmüştür” dedi.
Türkiye’nin kendi ismine “normalleşme sürecinin başlatılması ve askıdaki sıkıntıların tahlili için müzakerelere ait ön koşulları” açıklamadığını öne süren kaynak, “Türkiye, Suriye ile münasebetleri düzeltme ve komşuluk ilgilerini olağana döndürme teşebbüsü ve sorununu çok yüksek bir sorumlulukla ele alıyor. Rastgele bir tarafça yapılan tüm medya hareketlerini anlıyor” diye konuştu.
Rus kaynak, “Suriye- Türkiye bağlantılarının tahlile kavuşturulacağına, bakanlar toplantısının yakında yapılacağına ve akabinde cumhurbaşkanları seviyesinde toplantının düzenleneceğine” inandığını kelamlarına ekledi.