Duygu Erdoğan – Aralık, ocak ve şubat olmak üzere 3 aylık periyodu şiddetli/yüksek kuraklık tehdidi altında geçiren Türkiye’de mart sonu prestijiyle başlayan yağışlı hava bitkisel üretimde yüzleri güldürüyor. Ziraî kuraklık riskini aşan pek çok verimli ovada hububat genelinde verimli bir döneme işaret ediliyor.
Özellikle yağışların yumuşak bir geçişle devam ettiği nisan ayında bitkilerin topraktan çıkış ve büyümeleri konusunda meseleler aşıldı. Türkiye genelinde 2022’de 20 milyon tona yakın buğday üretimi yapılmıştı. Türkiye’nin gereksinimi da üretimiyle pararelel bir seyir izliyor. Pandemi akabinde besine erişimin ehemmiyetinin artması, dünyada buğday başta olmak üzere stratejik eserlerde stok tutma eğilimi üzere etkenlerle üreticilerin bu eserlere ağır talebi olmuştu. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hububat alım primi artırılmış, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) buğdayda 6 bin 900 liradan alım yapmıştı. Bu sayede ülke genelinde buğday ekili alanlarda yüzde 5-6 civarında bir artış öngörülüyor. Mayıs yağışları da düzgün bir seyirde giderse hububat rekoltesinde yükseliş kendini gösterebilir. Hububat ekim periyodu olan ekim ve kasım aylarındaki yüksek kuraklık üreticileri huzursuz etmiş, birtakım alanlarda ekilişler gecikmişti. Mart ortasına kadar devam eden kuraklık bu devirde başlayan yağışlarla aşılmış oldu.
Ulusal Hububat Kurulu Lideri Özkan Taşpınar, rekolteyi bilhassa İç Anadolu, Trakya, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerindeki ekiliş ve yağış seyrinin beliryeceğini söyledi. Ziraî kuraklık tehlikesinin yağışlarla atlatıldığını anlatan Taşpınar, “Artık bir kahır görünmüyor. Lakin bugüne kadar olan yağışlar ne kadar kıymetliyse, mayıs yağışları da çok kıymetlidir. Gelecek ayı da problemsiz ve yağışlı atlatırsak; 2023 döneminde buğdayda rekolte 20 milyon tonun altında kalmayacak, ekiliş artışlarıyla bir ölçü yükseliş de gösterecektir” diye konuştu.
Ülke genelinde hububat ekili alanlarda bitki çıkışlarında artık sorun görünmediğini belirten Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, nisan yağışlarının bitkilerin kardeşlenmesini olumlu etkilediğini söyledi. Soylu, “Ovalarda şimdilik dert görünmüyor. Zati yağışların devam edeceği de meteoroloji kaynakları tarafından açıklanıyor. Mayısta da bir ölçü yağmur alırsak büyük ölçüde rekolte riski ortadan kalkmış olur. Bu periyottaki soğuk havanın tesiriyle don endişemiz vardı lakin hububatta don sorunu görülmedi. Konya Ovası’nda yüzde 7 oranında bir ekim artışı da var. Yağışlar olağan giderse bu artış da rekolteye yansıyacaktır” dedi.
Su gereksinimi giderildi
Muş Ziraat Odası Lideri Hakim Yıldırım, şu anda toprağın muhtaçlığı olan suyu aldığını lisana getirirken, “Yağışlar da devam ediyor. Bu tipli yumuşak yağışlar epey yararlı. Büyük bir sorun olmazsa geçen yılki kadar randıman alırız” dedi. Su sıkıntısının çok ağır olmadığı Çukurova da bereketli. Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan, “Çukurova’da kuraklık tehlikesi şubatta kalkmıştı. Şubata kadar Adana’da kıraç bölgelerde buğday ekili alanlar biraz ziyan gördü fakat toparlandı” diye konuştu.