Avrupa’dan Dünya’nın öteki ucuna, Avustralya’ya uçmak olağan bir yolcu jetiyle yaklaşık 20 saat sürüyor. Lakin İsviçreli teşebbüs Destinus, TNW’nin haberine nazaran, jet seyahatini hipersonik suratlara çıkararak bu süreyi yalnızca dört saate indirmeyi planlıyor.
SES SURATININ BEŞ KATI
Rusya doğumlu fizikçi ve seri teşebbüsçü Mikhail Kokorich tarafından kurulan Destinus, Mach 5 ve üzerinde seyahat edebilen, hidrojenle çalışan bir uçak prototipi geliştiriyor. Mach 5, 6000 km/s’nin üzerinde, ses suratının beş katı. Bu sürat, Frankfurt’tan Sidney’e dört saatten biraz daha uzun bir müddette ulaşmanızı ve Londra’dan New York’a 90 dakikada ulaşmanızı sağlayabiliyor.
Chip’te yer alan ayrıntılara nazaran uçak, bu suratlara ulaşmak için sürtünmenin kıymetli ölçüde daha düşük olduğu Dünya atmosferinin üst sonlarında, 50 km’nin üzerindeki irtifalarda seyahat edecek. Hipersonik uçak, kalkış ve iniş için hidrojen yakıtlı turbojet motorları kullanırken, hipersonik suratlara ulaşmak için başka bir ramjet roket motoru kullanacak. Teşebbüs, temel olarak yarı roket, yarı uçak olan bu jetin net sıfır karbon olacağını, yalnızca ısı ve su buharı yayacağını sav ediyor.
Kokorich, Destinus’un 7.500 km’ye kadar 25 yolcu taşıyabilen birinci uçağının bu on yılın sonunda hazır olacağını öngörüyor. Daha sonraki uçaklar, 100 yolcuya kadar ve daha fazla oturma kapasitesine sahip olacak halde kademeli olarak büyüyecek.
Destinus, son birkaç yıldır prototip uçağını test ediyor ve geçtiğimiz yıl Münih yakınlarındaki bir havaalanında ikinci prototipi olan Eiger’in başarılı test uçuşlarını duyurdu.
SIVI HİDROJENLE ÇALIŞAN SİSTEMLERE YÖNELİK ÇALIŞMA
Ayrıca şirket, kısa bir mühlet evvel İspanya Bilim Bakanlığı’ndan 27 milyon euro bedelinde iki hibe aldı. 12 milyon euro’luk birinci hibe, teşebbüsün prototip uçağına mesken sahipliği yapacak olan Madrid yakınlarındaki bir hidrojen motoru test tesisinin geliştirilmesine fon sağlamaya yardımcı olacak. 15 milyon euro’luk ikinci hibe ise sıvı hidrojenle çalışan tahrik sistemlerine yönelik araştırmaları finanse edecek.
Destinus’un İş Geliştirme ve Eserlerden Sorumlu Lider Yardımcısı Davide Bonetti, “özellikle, Destinus’un hidrojen uçuşunu ilerletmek için İspanya ve Avrupa’nın stratejik sınırlarıyla uyumlu olduğunun açık bir işareti olduğu için, bu hibeleri aldığımız için çok mutluyuz” diyor.
Ancak hidrojenle çalışan uçakların şimdilik çok erken evrelerde olduklarını ve başlangıçtan itibaren problemlerle boğuştuklarını belirtmekte yarar var. Sıvı hidrojen, jet yakıtından dört kat daha hafif, yani uçakta dört kat daha fazla depolama kapasitesi ve buna uygun büyüklükte yakıt tankları gerektirir.
Ayrıca şu anda jet yakıtından 20 kat daha kıymetli ve önümüzdeki on yılda fiyat açısından rekabetçi hale gelmesi pek mümkün değil. Bunların yanı sıra, milletlerarası havalimanlarının yeni uçakları barındırmak için sıfırdan hidrojen altyapısı inşa etmesi gerekecek. Garantili geri dönüşler olmadan bu yatırımların yapılmasının da pek beklenen olmayacağı kestirim edilebilir.
Bu uçakları hipersonik suratlara çıkardığınızda işler daha da karmaşıklaşıyor. En son NASA’nın 2004 yılında akıllara sakinlik veren bir Mach 9.6’ya ulaşmayı başaran X-43 deneysel insansız hipersonik uçağının test uçuşu üzere örneklerle daha evvel hipersonik suratlara çıkılmış olsa da, ticari olarak uygulanabilir hipersonik seyahat hala çok uzakta. Bilhassa de çok sıcağa dayanabilen bir uçağın nasıl inşa edileceği üzere fizikçilerin çözmesi gereken pek çok ayrıntı bulunuyor.