Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda büyük yıkımın meydana geldiği Hatay’da Konya Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından teknik inceleme ve müşahede raporu tamamlandı. Hazırlan raporun sonucunda “Bölgedeki binalara ilişkin hasarlar; gereç kalitesizliği ve yetersizliği, yapı tasarımı yanlışları, personellik kusurları, yapı elemanlarındaki hasarlar, yapılardaki göçme düzenekleri, yere bağlı sorunlar, yol ve kaplama hasarları biçiminde ele alınmıştır. Hasarların oluşma nedenleri genel olarak taban direncinin düşük olması, materyal kalitesizliği, taşıyıcı eleman boyutlarının yetersiz olması, personellik ve tasarım yanılgıları formunda tespit edilmiştir. Felaketin büyüklüğünü ortaya koymak gerek. Olağan bir büyüklükle anlatılacak bir sarsıntı değil” sözlerine yer verildi.
‘YIKILAN YAPILARIN YÜZDE 95’İ 2000 ÖNCESİ’
Tespit çalışmaları lideri, üniversitenin İnşaat Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Mehmet Kamanlı, yıkılan binaların büyük kısmının 2000 öncesi inşa edilen yapılar olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Kamanlı, “Nelerin yapıldığı, nelerin yapılmadığını laboratuvar olarak ne görmemiz gerekiyorsa o bölgede ziyadesiyle yaşadık ve rapor haline getirdik. Zelzelenin etkilediği tüm coğrafyada ortalama yüzde 95 oranında 2000 öncesi yapıların yıkıldığını söylemiyorum, göçtüğünü söylüyorum. Bütün can kayıplarımızın böylece olduğunu söylüyorum. Zelzele tasarım sınıfı açısından dönemimiz 475 yıl. Bu Adapazarı sarsıntısında 0.45 G tekabül ediyor. Yani yapı tartısının yüzde 45’i. Kahramanmaraş sarsıntılarında 1.4’e çıkan sayılar kelam konusu. Burada zelzele tasarım sınıflarını aşmış bir zelzele. 475 yıl evvel olan sarsıntı bu büyüklükte olmuş, lakin 475 yıl sonra olması gereken sarsıntı 8 saat ortayla bir daha olmuş. Bu bir asırların felaketidir” dedi.
‘BİLE BİLE MEZARIMIZDA OTURUYORUZ’
Yapılardan alınan numunelerde dayanıklılığı olmayan materyallerle karşılaştıklarını belirten Prof. Dr. Kamanlı şöyle konuştu:
Bir yönetmeliğimiz var ancak bilhassa mühendislik hizmeti almamış yapı sayımız çok. Maalesef gereken itinası göstermiyoruz. Beşerler oturdukları binalarla ilgi durum tespitlerini bir an evvel yaptırmalılar. Bile bile biz mezarımızda oturuyoruz. Yeni sarsıntılarla karşılaşacağız. Daha ciddileriyle de karşılaşacağız. Buna biz hiç hazır değiliz. 1999 sarsıntısını yaşadık, hazır olmadığımız görüldü. Artık 6 Şubat’ı yaşadık. Kaç 6 Şubat yaşayabiliriz bilmiyorum. Bizim yapı stoklarımız berbat. Kentlerimizdeki yapıların durumunu bilmiyoruz. Aslında biliyoruz, nereye elimizi atsak, elimizde kalacak. Beton kalitemiz makus, donatı yetersiz. Taban koşullarımız makûs. Nereden karot numunesi alsak 8-9’larda çıkıyor beton ortalaması. Bu da dayanıklılık yok demek