İstanbul Büyükşehir Belediyesi(İBB) ‘nin, doğal afetler ve çeşitli nedenlerle tahrip olan kara surlarının onarımı için başlattığı çalışmalarda, Bizans devrinden günümüze kadar ekilmeye devam eden bostanlara ziyan verildiği tez edildi. Akademisyen ve gönüllülerden oluşan Yedikule Bostanları Muhafaza Teşebbüsü ismine açıklama yapan Prof. Dr. Asu Aksoy ve Harvard Üniversitesi’nden tarihçi Prof. Dr. Cemal Kafadar, bostanların yerlerinden çıkarıldığını, kepçelerin hiç inşa görmemiş kıymetli tarım toprağını 3-4 metre kazdığını, bostancıların da çıkarıldıklarını söyledi.
“BOSTANLAR ÜÇ DEVLET TARAFINDAN YÖNETİM EDİLMİŞ”
Bostanların kara surlarının kimliğini tamamlayan bir peyzaj ögesi olduğunu belirten Prof. Dr. Asu Aksoy, “Bu bostanlar, üç devlet tarafından yönetim edilmiş. Onarımlar, değerli, pahalı ve beklediğimiz bir çalışma. Bizim dikkat çekmek istediğimiz husus, Yedikule etrafında fiilen ekilen bostanlar ve dört mevsim ekim yapan bostancıların ziyan görmesi. Bostanlar kaldırılıyor, iş makineleri buralara giriyor. Ana sur ile ön sur ortasındaki alandaki bostanlar yerlerinden çıkarılıyor. Kepçelerin, hiç inşa görmemiş bedelli toprağı 3-4 metre kazdığını, bostancıların çıkarıldıklarını görüyoruz. Mevlanakapı ve Silivrikapı ortasındaki düzenlemeye baktığımızda, bostanların çıkarılarak yerine rulo çim yerleştirildiğini görüyoruz. İBB’nin, lokal tarım stratejileri kurmak üzere mevzuları varken, mahallî tarıma dayanak olan bu bostanları söküp atmayı nasıl izah ediyor. Bunlar birbiriyle tutarsız şeyler. Biz üzgünüz, kırgınız ve kızgınız. İştirakçi bir biçimde gerçekleştirilmesi gereken bir süreç, neden bu türlü sürmüyor, sıkıntı değil. İBB’ye davette bulunuyoruz, karşılıklı diyalog kurarak, bostanları da koruyan bir yaklaşımı üretebiliriz” diye konuştu.
TOPRAK ARŞİVDİR HAFRİYAT GERECİ DEĞİLDİR
Harvard Üniversitesi’nden tarihçi Prof.Dr. Cemal Kafadar, “Toprak arşivdir, emekle zanaatla işlenmiş bir toprak hafriyat gereci değildir. Surlara gidip o toprağa baktığınızda yüreğiniz yanıyor. O toprakta kaç neslin, kaç nesil bostancının bilgisi ve emeği var. İstanbul’un taşı toprağı altındır dediğimizde, tabirin içerdiği ironi bir yana sahiden taşını toprağını altın bedelinde görebiliriz.” halinde konuştu.
1/
11
2/
11
3/
11
4/
11
5/
11
6/
11
7/
11
8/
11
9/
11
10/
11
11/
11
“BİRÇOK KİŞİ BIRAKIP GİTMEK ZORUNDA KALDI”
Bostancılık yaparak geçimini sürdüren Kadir Kaplan, “Burada birçok bostan ve bostancı vardı lakin, kulelerdeki onarımdan ötürü yavaş yavaş bırakıp gitmek zorunda kaldılar. Buraya iş makineleri girdi, kale tabanından toprakları alıyor, götürüyor. Bostanların yerinde şu anda iş makineleri var, biz bahçıvanlık yapamıyoruz” dedi. Bostanlardan eser almaya geldiğini söyleyen Mehmet Topçu ise, “Bostanlar buraya hoşluk katan ögeler. Bizim bildiğimiz kadarıyla tarihi Bizans’a kadar dayanıyor. Şu anda burada moloz yığınları, iş makineleri var. Ne vakit biteceği de belirli değil” diye konuştu.
BOSTANCILIK FAALİYETLERİ DEVAM EDİYOR
Öte yandan Fatih’te, onarımların gerçekleştirildiği alanların etrafının panel çitlerle kapatıldığı, bu noktalara yakın bostanlarda ise hala kuzukulağı, lahana, maydanoz, roka, marul, sarımsak üzere eserlerin ekili olduğu görüldü. İBB ise bostanların tahrip edildiği ve bostancıların çıkarıldığı savlarıyla ilgili açıklama yapmadı.