Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nden bilim insanlarının önderliğinde bir araştırmacı kümesi, Chang’e-5 Ay topraklarında, darbelerle dışarı atılan erimiş gereçlerin soğumasıyla oluşmuş cam boncukları olduğunu ve bu boncukların, daha evvel düşünüldüğünden çok daha yüksek ölçüde güneş rüzgarı kaynaklı su içerdiğini tespit etti.
CAM BONCUKLAR AY’DA MÜMKÜN BİR SU REZERVUARINI OLUŞTURUYOR
17 Aralık 2020’de Dünya’ya dönen Chang’e-5 keşif aracı, Ay yüzeyinden alınan ve temel olarak kaya ve topraktan oluşan toplam 1.731 gram tartısında Ay numunesi getirmişti.
Pazartesi günü Nature Geoscience mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, darbelerin ortaya çıkardığı cam boncuklar, Ay’da mümkün bir yeni su rezervuarını oluşturuyor.
Hu Sen önderliğinde bir küme Çinli araştırmacı, Chang’e-5 Ay toprağı numunelerinden elde edilen ve darbe olaylarının ürettiği cam boncuklarındaki su içeriğini tahlil etti.
Bilim insanları, darbe kaynaklı cam boncuklarının Ay toprağına katkıda bulunduğu suyun, 270 trilyon kilogram olacağını, bunun da Dünya’nın okyanuslarındaki sudan katbekat az olduğunu hesapladı.
Araştırmaya nazaran cam boncukların darbe yoluyla oluşmasından sonra güneş rüzgarlarının neden olduğu su, difüzyon yoluyla boncukların içine girdi.
Araştırmacılar, darbe kaynaklı cam boncukların, güneş rüzgarı kaynaklı suyun dinamik giriş ve çıkışını kaydettiğini ve Ay yüzeyi su döngüsünün tamponlanması için bir sünger misyonu gördüğünü söyledi.
Aynı vakitte makalenin yazışmadan sorumlu müellifi olan Hu, “Bu bulgular, Ay yüzeyindeki darbe camlarının, güneş rüzgarı kaynaklı suyu depolayıp uzaya salıverme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
Hu, darbe kaynaklı cam boncuklarının içinde mahsur kalan suyun çıkarılmasının nispeten kolay olduğunu ve gelecekteki Ay keşiflerinde potansiyel bir su kaynağı olabileceğini söyledi.
Hu, bulguların, Merkür ve Vesta üzere Güneş Sistemi’ndeki öteki atmosfersiz cisimlerde alt enlemlerdeki suyun kökenine ait ipuçları sunduğunu, zira darbe camının, öbür atmosfersiz cisimlerde emsal su rezervuarlarına sahip olabileceğini kelamlarına ekledi.
Araştırma, Nanjing Üniversitesi, Açık Üniversite, Tabiat Tarihi Müzesi, Manchester Üniversitesi ve Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin iş birliğiyle yürütüldü