Dicle Irmağı üzerindeki en büyük baraj olan, göl alanı Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt, Şırnak hudutları içinde yer alan, dolgu hacmi bakımından Türkiye’nin 2’nci büyük, konseyi güç bakımından 4’üncü büyük barajı olan, ön yüzü beton kaplı baraj tipinde dolgu hacmi bakımından da dünyada birinci olan Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali, tamamlanmasının akabinde su tutmasıyla 2020’de devreye alındı. Su tutmasıyla birlikte kimi yerleşim yerleri, su altında kaldı. Bu yerleşim yerlerinden biri olan ve yaklaşık 150 hanenin bulunduğu Batman’ın Oymataş Köyü Soğuksu mezrası da 2020’de yükselen suyla birlikte su altında kaldı. Su altında kalan yapılar, barajdaki su düzeyinin çekilmesiyle tekrar ortaya çıktı. Konutlarının ortaya çıktığını duyan mezra sakinleri, eski yerleşim yerlerini ziyaret ederek, anılarını canlandırdı.
‘HATIRALARIMIZI UNUTAMIYORUZ’
Çocukluğunun geçtiği mezrayı ziyaret eden Müslüm Turan, doğup büyüdüğü yeri unutamadığını belirterek, “Mayıs 2020’de burası Ilısu Barajı altında kaldı. Biz de köyü terk etmek zorunda kaldık. Ilısu Barajı çekildikten sonra biz de anılarımızı görmeye geldik. Eski anılarımızı canlandırmaya geldik. İçimiz acıdı lakin yapacak da hiçbir şey yok. Burada doğdum ve burada büyüdüm. Hala buradayım ve burayı terk etmek istemiyorum. Anılarımız, arkadaşlıklarımız, çocuklar, hepsi aklımıza geliyor. Esasen unutacak üzere de değiliz. Unutmuyoruz. Unutamayız. Burası bir vakitler çok hoş bir köydü. Burada 150’ye yakın hane vardı. Ancak şu anda maalesef doruklarda yeri olan birkaç tane mesken var. Geri kalanlar hepsi göç etti. Göç edenler de artık köye dönmek istiyor ancak elimizde imkanlar yok. Yeni yerleşim yeri bulabilirsek esasen geleceğiz. Onu da devletimizden rica ediyoruz. Benim konutum kerpiç bir konuttu. Üstü betondu lakin kerpiçti. Yazın serin, kışın ise sıcaktı ancak bizim yuvamızdı” dedi.
‘KÖYE GELİP ÜRETMEK İSTİYORUM’
Yeni bir yerleşim yeri verilmesini isteyen çiftçi Hakan Kaya (25), “Bu Ilısu Barajından ötürü köyümüz sular altında kaldı. Köyümüz üzere hayallerimiz de suyun altında kaldı. Devletimizden bize yeni bir yerleşim yeri vermelerini istiyoruz. Ben gurbete çıkıp, çalışmak zorunda kalıyorum. Çiftçilik yapmak istiyorum. Kendi köyümde yaşamak istiyorum. Üretmek istiyorum. Kente bir yararım olmasını istiyorum. Ben şu an kentte yaşıyorum. Ilısu Barajı olduğu için şu an köyde yaşayamıyorum” diye konuştu.
Köyü görünce anılarının canlandığını tabir eden Mehmet Altun da “Köyümüz baraj altında kalmıştı. Şu an sular çekilmiş ve köyümüz ortaya çıkmış. Köyümüzdeki anılarımızı görmek için geldik. Çocukluğumuzu burada yaşadık. Burada büyüdük, burada hayvancılık, çiftçilik yapardık. Şu an bu anılarımız bir bir gözümüzün önüne geliyor” dedi.