Günümüzde bilgiye ulaşmak gayesiyle interneti ağır olarak kullanıyoruz. Ancak bilgi ararken hafızamızı taramak ve farklı bir bilgi kaynağı kullanmak yerine interneti tercih etmenin bilişsel performansımızı nasıl etkilediği merak konusu. Bu kapsamda Memory Dergisi’nde yayımlanan araştırma, internete olan bağımlılığı bir sefer daha gözler önüne serdi.
Araştırmada iki kümeye ayrılan iştirakçilere cevaplamaları için kimi sorular verildi. Kümelerden birinde soruları cevaplamak için interneti kullanmaları istendi. Başka küme ise soruları geçmiş bilgilerine dayanarak cevapladı. Akabinde iki kümeye da birincisine nazaran daha kolay sorular yöneltildi ve bunları istedikleri halde cevaplamalarına müsaade verildi. Birinci soruda internetten yardım alan kümenin öteki soruda da interneti daha yüksek oranda kullanmayı tercih ettiği anlaşıldı. Ayrıyeten bu iştirakçiler sonra verilen soruları cevaplarken sorular üzerinde daha az düşündü, diğer bir deyişle geçmiş bilgilerini taramak için daha az vakit ayırdılar.
Bu sonuçla bilginin elektronik ortamda ulaşılabilir olması durumunda, bilgiyi hafızamıza kaydetmeye daha az muhtaçlık duyduğumuz ortaya konuldu. Lakin Karar Dayanak Sistemleri Uzmanı ve İstanbul Okan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Güner Gürsoy bahse ait yaptığı değerlendirmede, internet kullanımının insan zihnini özgür bırakarak kapasitesini daha ağır olarak düşünmeye yönlendirdiğini tabir etti.
‘İNTERNET BEYNİ ÖZGÜR BIRAKIYOR’
“İnternete bağımlılık ve sorgulama insanların artık beyinlerinde pek çok şeyi tutmadığını, ezberlemediğini gösteriyor. Aslında bu beyni hür bırakıyor” diyen Prof. Dr. Güner Gürsoy, “Beynin kapasitesini daha ağır olarak düşünmeye ve bununla ilgili muhakeme yaparak gerçek, farklı kararlar vermesini sağlıyor” dedi.
BİLGİYE NEREDEN ERİŞEBİLECEĞİNİN BİLİNMESİ YETERLİ
Prof. Dr. Güner Gürsoy, bu tıp kaygıların basılı yayınların birinci çıktığı 16. yüzyılda da olduğunu kaydetti. O periyotta gazetelerin, kitaplar ve mecmuaların insanları daha zora sokarak düşünmeyi azaltacağını söyleyenlerin bulunduğunu lisana getiren Prof. Dr. Güner Gürsoy, “İnsanlarımıza düşünmeyi öğretmemiz lazım. Muhtaçlık duyduklarında bakabilecekleri referansları nereden bulabileceklerini bilmeleri yeterli” halinde açıklamada bulundu.
PROBLEM ÇÖZME YETENEĞİ ÜZERİNDE ETKİLİ
Bu durumun sorun çözme yeteneği üzerindeki tesiri hakkında konuşan Prof. Dr. Gürsoy, “Ben haber ve bilgiyi harici bellekte ne kadar tutabiliyorsam karar vermemde daha mantıklı hareket edebiliyorum. Aslında bilişim teknolojileri daha güzel düşünme ve muhakeme yapma yeteneği sağlıyor. Süreçleri farklılaştırmamıza da imkan sağlıyor. Beşerler sorun çözerken mental modolleri ile çözerler. Algoritmadır aslında bu. Mental modeller öğrenme, deneyim, hayat ve bilgi ile oluşur. Bir kişinin düşünme yeteneğini ne kadar geliştirirseniz o kadar yanlışsız kararlar verebilir. Bu kararları verebilmesi içinse başının boş, odaklanabiliyor olması lakin gerekli bilgiye de ulaşması lazım” dedi.
Bilginin özünün alındığında daha güzel kararlar verilebileceğini söyleyerek kelamlarına devam eden Prof. Dr. Gürsoy şunları belirtti:
“Karar verme süreçlerinin daha kapsamlı, daha sorgulanabilir bir boyuta geldiğini düşünüyorum. Zira geldiğimiz noktada analitik temellere dayalı sezgisel karar verebiliyor olmamız lazım. Analitik temel bilişim teknolojilerinden elde edilen datayı sürece ile geliyor. Sezgi de bilgi ve deneyimleri muhakeme ederek ortaya koymakla mümkün.”
İSTANBUL/DHA