Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Bu yıl birinci kere maske dahil tüm tedbirler kalkmış bir halde kışa giriyoruz. Tedbirler sayesinde korunduğumuz pek çok virüs etkin olacak” dedi.
Uyarılarda bulunan Yavuz, “Acilen bu sıkı takibe geri dönmemiz gerekiyor. 1 ay içinde dünyada yeni bir Kovid dalgası da bekleniyor. Hasebiyle toplu alanlarda maske ve el hijyenine bu yıl çok daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. 65 yaş üstü risk kümesinin kesinlikle grip aşısını yaptırması, son Kovid aşısının üzerinden 6 aydan fazla geçtiyse hatırlatma dozunu da olması gerekiyor” diye konuştu.
Yaklaşık 2 yıldır Kovid salgını ve tedbirleri nedeniyle tüm dünyada neredeyse hiç görülmeyen influenza (grip), rinovirüs, adenovirüs, parainfluenza üzere teneffüs yolu enfeksiyonuna neden olan virüsler bu yıl eskisinden daha süratli ve mevsiminden de evvel görülmeye başlandığını aktaran Yavuz,” Güney yarım kürede bilhassa Avusturalya, grip dönemine çok şiddetli bir giriş yaparken geçtiğimiz hafta İngiltere’de ülke vatandaşları bu kış beklenen virüs fırtınasına karşı uyarıldı.
Birleşik Krallık Sıhhat Güvenliği Ajansı (UKHSA), İngiliz vatandaşlarını kendilerini bekleyen ‘zor kış’ konusunda uyardı ve hem Kovid hem de gribin bu kış ölümcül tehdit olduğuna dair güçlü belirtiler olduğunu kaydetti.
Klimik Lideri ve İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, her yıl evvel Güney yarım küreyi etkileyen grip (influenza) salgınının bu yıl Avustralya’da patlama halinde yaşandığına dikkat çekerek grip aşısı çıkmış olanların beklemeden aşılarını yaptırması gerektiğini belirtti.
‘ÖNLEMLER BÜSBÜTÜN KALDIRILDI’
Prof. Dr. Yavuz, “Kovid başladığından beri aldığımız birçok tedbir vardı. Aşının yanında en başından itibaren aldığımız ferdî tedbirlerimiz, öbür teneffüs yoluyla bulaşan virüsleri de hayli azaltmıştı. Geçen yıldan itibaren bu tedbirler azaltıldı ve bu yıl da büsbütün kaldırıldığı için, aslında bu virüslerin yine ortaya çıkacağını bekliyorduk. Geçen yıl kısmen tedbirler devam ettiği için bir ‘patlama’ halinde olmadı lakin bu yıl ölmemler büsbütün kaldırıldığı için biraz daha şiddetli yaşayacağımızı ön görüyoruz, bilim çevirileri de bu türlü düşünüyor.
Grip açısından bakarsak, Güney yarım kürede bilhassa Avustralya’da, süratli başladı grip. Onlar dönemin sonuna gelmiş durumdalar şu anda. Bir müddet süratli gittikten sonra, tekrar evvelki yılların altında bir düzeyde bitti grip dönemi. Ancak tıpkı şey burada da olursa, süratli bir giriş olabilir nitekim garip açısından. Zira şu an ferdî gözetici tedbirler, maske, kalabalıkların azaltılması vs bunlar büsbütün kalktı” dedi.
‘NEZLE YAPAN VİRSÜLERDE KOVİD KADAR ETKİLİ’
Acillerde Kovid müracaatlarında da ufak kıpırdanmalar yaşandığını fakat eskiye nazaran önemli bir artışın şimdi olmadığını kaydeden Prof. Dr. Yavuz, “Önümüzdeki süreçte grip, nezle etkeni öteki virüsler, ki onlar da rinovirüs, parainfluenza, insan metapnömovirüsü, adenovirüsler ile ilgili artış bekleniyor. RSV mesela geçen yıl erken bir pik yapmıştı. Fakat influenza en çok kaygı yaratanlardan biri. Biz ülke olarak grip sürveyans (takip) sistemine dahil olan bir ülkeydik dünyada. Ancak Kovid periyodunda aksadı sürveyans.
Şimdi o sistemin tekrar çalışır hale geçmesi gerekiyor ki grip sürveyansı yapılırken, tıpkı vakitte öbür kelamını ettiğimiz virüs etkenlerini de gözlemleyebiliyorduk. Nezle yapan virüsler de bazen bağışıklığı baskılanmışlarda ya da yaşlılarda, hatta bazen çocuklarda Kovid üzere ağır tablolara neden olabiliyor zira. O yüzden bunların da takip edilmesi gerekiyor. Bizim şu an aslında ülke olarak yapmamız gereken en acil şey, bu sürveyansı güçlendirerek devam ettirmek. Zira biz bu bilgilerle hareket edebiliyoruz” biçiminde konuştu.
‘MASKE TAKARAK VİRÜSÜ AZALTABİLİRİZ’
Geçtiğimiz hafta Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın grip aşısı tanımlananlara aşı daveti yapmasını da hatırlatan Prof. Dr. Yavuz, şu ihtarlarda bulundu:
“İnfluenzada her dönem aşı olmak gerekiyor. O da bir RNA virüsü olduğu için, daima değişiklik gösteriyor. O yüzden mevsimi de geldi, bilhassa risk kümelerine tanımlanmış durumda ve grip aşısı çıkmış olanların hiç beklemeden aşılarını olmaları gerekiyor. Grip aşısı da motamot Kovid aşısında olduğu üzere, hastalansa bile kişiyi mevtten ya da hastaneye yatış gerektiren ağır tablolardan koruyor. Bu kesin olarak gösterilmiş durumda. Öbür virüsler içinse mesela rinovirüs, nezle etkenlerin üçte birinden fazlasına sebep oluyor; elimizde rastgele bir aşı ya da ilaç yok maalesef. Lakin bu virüsler için de şöyle bir hoşluk var, bilhassa el hijyenine dikkat edersek, yani ellerimizi sık sık yıkarsak ve yakın temaslardan kaçınırsak ya da kapalı ortamlarda maske takarsak; bunu da azaltma bahtımız var.”
‘YENİ PİK EKİM-KASIM’DA BEKLENİYOR’
Prof. Dr. Yavuz, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bu hastalıklar işgücü kaybına ya da hastanede iş yükü oluşturmada bizim Kovid’den evvelki periyotlarda en çok uğraştığımız hususların başında yer alıyordu. Aslında toplum sıhhati açısından baktığımızda çok da hafife alınacak hastalıklar değil. Bu nedenle hasta olan bireylerin mutlaka işe ya da okula gitmemesi gerekiyor. Bu kış bu çok kıymetli olacak. Zira zati sürveyans yapılmıyor, Kovid için de yok. O nedenle bunların ne kadar yaygın olduğu anlaşılmayabilir bu yıl.
Hasta olanların meskende kalması, birçok kişinin hastalanmasını da maniler. Tahminen de iş yerleri bunu teşvik etmeli, zira hasta bireylerin işe gitmesi, daha sonra daha fazla iş aksamasına neden olacaktır. Kovid’de de sayıların arttığına dair datalar geliyor dünyadan. Benim korkum, önümüzdeki süreçle ilgili, bilhassa önümüzdeki 1 ay içinde, Kovid’le ilgili. Yeni pik Ekim-Kasım üzere bekleniyor dünyada. O yüzden 65 yaş üstündekiler, bilhassa son aşılarının üzerinden 6 ay geçmiş olan şahıslar, hatırlatma dozunu kesinlikle yaptırmalı. Kalabalıklarda, kapalı alanlarda da maske takmalarını katiyetle tavsiye ediyorum. Zira Kovid hala teneffüs yolu hastalıklarında vefata yol açan birinci patojen.”