Müjde Işıl – Ata Demirer çoğumuzun gözünde ‘ailemizin sinemacısı’dır. Yeşilçam kodlarını, Dilek Sinema ekolünün sıcaklığını modernize ederek yine yorumlar sinemalarında. ‘Temiz’ kalmış kahramanlarının serüvenlerinde, geçmişin tahta iskemleli açık hava sinemalarında izlenen sinemaların sıcaklığı, saflığı, samimiyeti vardır. Sinemalarında müzik de ön plandadır; o kadar ki Demirer’in müziği mi yoksa sinemayı mı daha çok sevdiği konusunda kararsız kalırız. Yeni sinemasında de bu özellikler hâkim.
“Bursa Bülbülü” ‘80’lerin Bursa-Mudanya’sında geçiyor. “Eyyvah Eyvah” serisindeki klarnet üstadı Hüseyin Bedem’in yerini piyanist-şantör Cengiz Sezen alıyor bu sefer. Şive güldürüsü yeniden başrolde. “Bursa Bülbülü”, “Ata Demirer Gazinosu” ile Yeşilçam’ın buluşması üzere… Sinema ve müziğin birleşiminde müzik oldukça baskın. Şu sıralar ‘90’lar nostaljisine kapılmışken ‘80’ler Türkiye’sinden sesleniyor bizlere. Yani kendisinin birinci gençliğinin vaktinden ve şehrinden… O vaktin olmazsa olmazı arabesk/fantezi furyası ve gazino kültürü de başrolde tabii… Demirer o devrin kahramanlarını ima etmektense gerçek isimleriyle yer vererek bir nevi periyot belgeseli havası da yaratıyor. Fahrettin Aslan’dan Bülent Ersoy’a kimler yok ki… Bu noktada öylesine güçlü karakterlerle seyircinin gönlünü fethediyor ki… Birincisi Küçük Emrah. Onun çıktığı toplamı beşi-altıyı geçmeyen sahneye gülmeyecek yoktur herhâlde. Başkası de Metin Akpınar. Ona ve Devekuşu Kabare’ye selam durulan sahnede Akpınar’ı Demirer canlandırıyor, hem de gerçeğinden ayırt edilmeyecek kadar ustaca…
Gazino ve müzik kısımları o kadar yüklü ki sinema, müzikale yaklaşıyor aslında. Bilhassa “Beyaz Zambaklar” müziği lisanlara pelesenk oluyor. Özge Özacar’dan Cem Gelinoğlu’na, Melek Baykal’dan Tarık Papuççuoğlu’na oyuncu takımının kimyası tutmuş. Sinemadaki mizah ile ilgili ise şunu sormadan geçmek olmaz: Zati kaliteli mizah üretebiliyorken seyirciyi güldürmek için illa gaz esprisi yapmaya ya da diyalog yerine küfür kolaycılığına kaçmaya gerek var mı?
Demirer “Bursa Bülbülü”nde, Yeşilçam’ın yoksulken yeteneğiyle şöhrete ulaşan müzikçi ve bağrına taş basma klişesini kendi yorumuyla izletiyor bize. Güldürüden keskin bir formda drama yönelmesi ise hem Yeşilçam melodramlarını anımsatıyor hem de beklentilerden farklı bir finale götürüyor seyirciyi. Demirer’in filmografisinin alıştığımızdan en farklı ve muhtemelen en çarpıcı finaline… Keşke bu sineması, o gazino ihtişamını, o konser kıvamındaki müzikleri perdede izleyebilseydik…
Mısır krizinden dijital gösterime
Yerli filmlerin vizyonunun seyirci sayısını belirlediği ülkemizde, pandemideki kapanmadan evvel de sinemalarda önemli bir kriz yaşanmıştı. Tarihe ‘patlamış mısır krizi’ olarak geçen, yapımcılarla sinema salonu işletmecileri ortasındaki kampanyalı biletten hisse alma tartışması ve ertelenen sinemalar yüzünden 2019’da seyirci sayısında büyük düşüş gerçekleşmişti. Her sineması vizyonu sırtlayan sinemacılardan Yılmaz Erdoğan “Organize İşler Sazan Sarmalı”nın, Şahan Gökbakar “Recep İvedik 6”nın ve Cem Yılmaz “Karakomik Filmler”in vizyonunu ertelemişti zira. Cet Demirer, yeni sineması “Hedefim Sensin” bu krizden çabucak evvel, 2018 sonunda vizyona girmiş olsa da meslektaşlarına takviye verdi. Kriz büyüdü, meclise geldi ve sonunda yeni sinema yasası çıktı. Yasaya nazaran bir sinema sinemasının televizyonda ya da dijital platformlarda gösterilebilmesi için vizyondan çıkmasının üzerinden en az beş ay geçmesi gerekiyor artık. İlgili yasaya nazaran sinema biletlerinin öbür eserlerin kampanyası hâline getirilmesi de yasak.
Kriz nedeniyle vizyonu ertelenen sinemalardan Yılmaz Erdoğan’ın “Organize İşler Sazan Sarmalı”, 2019 Şubat’ta gösterime girdi lakin yasa yürürlüğe girmediği için şimdi vizyondayken dijital platformda da gösterildi. Sene sonuna hakikat da Cem Yılmaz’ın “Karakomik Filmler”i ve Şahan Gökbakar’ın “Recep İvedik 6”sı perdeye geldi. Sonrası esasen pandemi… Pandemi sürecinde meskene kapanmaların pek çok projeyi beslediği ve dijital platformların önünü açtığı bir gerçek. Cem Yılmaz, “G.O.R.A.” vaktinden beri ilgi çeken Erşan Kuneri karakterini dijital platform için bir dizi hâline getirdi. Pandeminin ağır şartları ortadan kalkarken sinemaseverlerin salonlara dönüşü için ismini zikrettiğimiz sinemacıların yeni sinemaları bekleniyordu. Lakin o denli olmadı. Şahan Gökbakar “Recep İvedik 7”yi, her ne kadar tv kökenli olsa da senaryosunu yazdığı “Aile Arasında” ile 5.3 milyon seyirciye bilet aldırmış Gülse Birsel “Yılbaşı Gecesi”ni ve akabinde Cet Demirer “Bursa Bülbülü”nü perde yerine dijital platformlarda gösterdi. Sinemaları seyirciyle buluştu buluşmasına lakin bilhassa pandemide düşen bilet satışına ve kapanma tehlikesi yaşayan salonlara katkısı olmadı. Sinema yasası değişti ancak şu anda o çabayı verenlerin sinemaları sinemalarda yok. “Recep İvedik 7” ve “Bursa Bülbülü” vizyona girseydi 10 milyondan fazla bilet sattırırdı. 2022’yi 36 milyon seyirci sayısıyla kapatan sinema gişemiz için az sayı mı? Pandemi öngörülemezdi lakin yıllardır sinemadan kazanmış isimlerin yeni sinemaları için beyaz perdeye öncelik vermesi beklenirdi. Pandemi sonrası sinema seyircisini salonlara döndüren sinemalara imza atmak, çekenlere de tüm bölüme de güzel gelmez miydi?