Stephen McDonell, Şanşi
BBC News
Bir müşteri tabutların tükendiği vakitler olduğunu söyledi. Bölgeye özel kara mizahla gülerek cenaze işlerinde çalışanların “küçük bir servet edindiğini” ekledi.
Çin’de Covid kaynaklı ölümlerin gerçek sayısı hakkında tartışmalar var.
Epidemolojist Vu Zunyou’ya nazaran, Çin’de Aralık ayında kısıtlamaların gevşetilmesinden bu yana nüfusun yüzde 80’i, ki bu 1 milyardan fazla kişi demek, Covid oldu. Geçtiğimiz hafta, bir haftadan kısa mühlet içinde 13 bin kişi Covid yüzünden öldü. Aralık’tan bu yana ise 60 bin kişi bu formda hayatını kaybetti.
Bu bahsedilen vefatlar hastanelerde gerçekleşti. Kırsal bölgelerde ise kısıtlı sayıda tıbbi merkez var ve meskeninde ölenler genel sayılara eklenmiyor.
Köylerde ölenlerle ilgili varsayımı dahi olsa bir resmi sayı açıklanmadı.
Son derece ağır bir krematoryumu ziyaret ettik. Beyaz kıyafetler içindeki yakınları, ölen kişinin küllerinin yerleştirileceği kutuyu taşıyordu.
Başka bir köyde, bir adam ve bir bayanın kağıttan kuşları bir kamyonete yüklediğini gördük, “Onlar turna, vefattan sonraki hayata taşıyorsun” dediler.
Kamyonetle cenazelerde kullanılacak Budist sembollerini taşıyacaklardı.
“Hastaların kimileri aslında çok güçsüzlerdi” diyor kamyoneti yüklemeye devam eden adam, “Sonra Covid oldular, bedenleri buna dayanamadı”.
Kağıtların götürüldüğü yere kadar kamyoneti takip ettik ve Peiwei Wang’le tanıştık, aile üyelerinden biri yeni ölmüştü.
Şeker hastası olan iki çocuk annesi olan yakını 50’lerindeydi: “Covid olduktan sonra yüksek ateşi vardı, organları iflas etmeye başladı. Bağışıklığı bununla savaşacak kadar güçlü değildi” diyor Wang.
Evlerinin bahçesi merasim dekorasyonlarıyla doluydu. Cenaze masraflarının Covid vefatlarından ötürü çok arttığını söylüyor.
Her yıl milyonlarca kişi, onlar için çok kıymetli bir devir olan Çin yeni yılını kutlamak için ailelerinin yaşadığı bölgelere gidiyordu.
Köyler artık daha çok yaşlı ve Covid’e karşı savunmasız insanların yaşadığı yerler haline geldiği için tatil periyodunda risk arttı.
Bu yılki tatil periyotlarında yapılan ziyaretlerin koronavirüsün uzak bölgelere daha süratli yayılmasına ve vefatları artırmasına sebep olmasından korkuluyor.
Hükümet ailelerinde koronavirüs geçirmemiş yaşlılar olanların, kentlerden ziyarete gitmemeleri konusunda uyardı.
Küçük bir köydeki tek kliniğin sahibi Dr. Yongming Dong, köy sakinlerin en az yüzde 80’inin Covid geçirdiğini ve ölenlerin Covid öncesinde öbür bir tıbbi sorunu olduğunu söylüyor.
İnsanlara gereksinimlerinden fazla ilaç satmadığını söyleyen Dong, “Örneğin kişi başına dört Ibuprofen veriyorum, iki kutuya gereksinimleri yok” diyor.
Dong, en makus Covid dalgasının geçtiğini, son günlerde hasta gelmediğini belirtiyor.
Yol boyunca çok sayıda yeni gömülmüş cenaze görüyoruz.
Son Covid dalgasında 40’tan fazla köy sakinin öldüğünü söyleyen Dong, “Geçtiğimiz ay boyunca her gün biri öldü” diyor.
Ancak burada hayat ve vefat konusunda epey felsefi bir bakış var.
Yeni yılı her sene olduğu üzere kutlayacaklarını söylüyor bir çiftçi, “Oğlum ve eşi yakın vakitte gelecekler” diyor.
Bölgedekilerin aile üyelerinin gelmesiyle enfeksiyonun daha da yayılmasından korkup korkmadıklarını sorduğumuzda, “İnsanlar endişelenmemeli. Saklansanız da virüs kapabilirsiniz. Çoğumuz hastalığı geçirdik ve iyiyiz” diyor.