İzmir Büyükşehir Belediyesi konut sahipliğinde Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu’nun (BASİFED) paydaşlığı ve Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) takviyesi ile düzenlenen “Kadın ve İktisat Kongresi”, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi.
Kongrenin öğlenden evvel yapılan özel Forum kısmına ülkemizin her bölgesinden 100’ü aşkın bayan dernek lideri ile temsilcisi iştirak gösterdi. Farklı meslek kümelerinden bayanların bir ortaya geldiği forumda ikinci yüzyılın Türkiyesi’nin bayan siyasetlerine dair görüş ve değerlendirmeler gerçekleştirildi. Cumhuriyetimizin 100. yılında, ikinci yüzyıla yanlışsız bayan bakış açısının hayatın her alanında fırsat eşitliği temelinde gerçekleştirilmesine yönelik siyaset teklifleri de ele alındı.
FORUMDA EŞİTLİK, ANLAYIŞ VE BERABERLİK VURGUSU
İzmir’in yeniden bir unsur imza atarak gerçekleştirdiği Bayan ve İktisat Kongresi, moderatörlüğünü Bağımsız İdare Şurası Üyesi, öğretim üyesi ve müellif İdil Türkmenoğlu’nun yaptığı Forumun açılış konuşmaları İZİKAD İdare Konseyi Lideri Betül Sezgin, ESİAD İdare Şurası Lideri Sibel Kuvvetli ve EGİKAD İdare Şurası Lideri Şahika Aşkıner ve EgeYDD İdare Heyeti Lideri Emre Pınar Kılıç tarafından yapıldı.
İZİKAD İdare Şurası Lideri Betül Sezgin yaptığı konuşmada yalnızca eşitlik odaklı değil toplumsal kalkınma ve döngüsel iktisadın de tesirli ögeleri olduklarını söyleyerek şunları söz etti:
“Sizler 100 yıl evvel ülkemizin büyük başkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün 2 Şubat 1923’de İzmir’de gerçekleşen Bayan Kongresi’nden ilham aldığımız, 100 yıl sonra geleceğe ışık tutacak kıymetteki bu kongreye davet edilmiş, gelecekten sorumlu, özel ve seçilmiş bayanlarsınız. Bu toplantı tıpkı vakitte İktisat Kongresi’ne de ışık tutmuş, uygar kanunun oluşmasına da sebep olmuştur. Cinsiyet problemini konuşmadığımız, cinsiyetin sıkıntı olmadığı, toplumun her bireyinden eşit olarak faydalandığımız vakit her şey eşit ve adaletli olacaktır.”
Kongre sonuçlarının hayata geçirilmesi, ölçülmesi, kıymetlendirilmesi ve çağdaş gereksinimler doğrultusunda daima ileriye taşınmasının kritik öge olduğunu belirten ESİAD İdare Şurası Lideri Sibel Güçlü da Dünya Ekonomik Forumu Global Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu’na atıf yaparak şunları söyledi: “Türkiye 146 ülke ortasında 124’üncü sırada… Bunun nedeni, istihdama, siyasete ve karar alma düzeneklerine bayanın iştirakinin düşük olmasıdır. Evvel, toplumsal cinsiyetçi kalıpların ve bu kalıplardan doğan ön yargıların ortadan kaldırılması lazım. Toplumsal zihniyet dönüşümünde anahtar öge eğitimdir.”
EGİKAD İdare Konseyi Lideri Şahika Aşkıner de yaptığı konuşmada ikinci yüzyıla girerken ülkemizde bayan girişimciliğinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesinin ehemmiyetini hatırlatarak şöyle devam etti: “Girişimci bayan potansiyelini ortaya çıkaracak, bayan girişimciliği özendirecek platformlara daha çok yer verilmesi gerekiyor. Belediyelerin küçük bayan girişimciliğini özendirici platformlar hazırlaması, bayan işgücünün ağır olduğu kırsal bölgelerde bayan göçünün de önlenmesi, bayanlara bölgelerinin eserlerini teşebbüse dönüştürmeleri için maddi olarak dayanak verilmesi, eğitim sisteminin toplumsal cinsiyet eşitliğine nazaran planlanması noktasında devlet kurumlarımıza da büyük vazifeler düşüyor.”
Sorunların değil tahlil tekliflerinin masaya yatırıldığı, ikinci yüzyıla ışık tutacak bir beraberlik olacak Forum’da olmanın ehemmiyetine değinen EgeYDD İdare Konseyi Lideri Emre Pınar Kılıç da şunları aktardı: “Yüzde 86’sı geleceği ile ilgili bir hayal kurmaktan vazgeçen ülkemde 100 yıl evvel küllerinden tekrar doğan Atalarımızdan ilham alarak; ikinci cins olarak isimlendirilen bayanın hem kişisel hem de toplumsal bakımdan ezilmediği, ezmediği eşitsizliklerin olmadığı ortak bir çizgi için karşılıklı anlayış geliştirerek bugün de biz o geleceği inşa edebiliriz.”
İKİNCİ YÜZYILA GİRERKEN BAYAN BAKIŞ AÇISI ELE ALINDI
Forumun açılış konuşmalarının akabinde düzenlenen “İkinci Yüzyıla Girerken” oturumuna İzmir Köy Koop Birliği Lideri Neptün Soyer, DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ve TÜRKONFED İdare Konseyi Lider Yardımcısı ve İş Dünyasında Bayan Komitesi Lideri Reyhan Aktar da konuşmacı olarak katıldı.
Kadınların iş ömründe verdikleri emeğin karşılığını adil bir biçimde alamadığını söyleyen İzmir Köy Koop Birliği Lideri Neptün Soyer, “Kadınların mesken içinde aldıkları sorumluluklar da büsbütün görmezden gelinmektedir. Karar süreçlerinde bayanların olamaması, alınan kararların maalesef yarım olması demektir. Hakikat kararlar eşit düşünerek, birlikte karar vererek, birbirimizi dinleyerek mümkündür. Bayanların haklarını konuşurken yaptığımız en büyük yanlışlardan biri bayanlara odaklanıp erkeklik normlarının tesirini atlamamızdır. Örneğin her alanda bayan kotasından bahsediyoruz. Tahminen de bakış açımızı değiştirip erkeklere kota getirmeliyiz. Yüzde 50’den fazla erkek olmasın. Bayanların her alanda güçlü olması için daima bir arada gayret etmeliyiz” diye konuştu.
Çatısı altında 50 bayan derneği ile ülkemiz iş dünyasının kapsayıcı bayan gücünü oluşturan TÜRKONFED’in İdare Konseyi Lider Yardımcısı ve İDK Lideri Reyhan Aktar da şunları söyledi: “Ortak hayale, ortak umuda, ortak heyecana, ortak bir geleceği ortak akıl ile inşa etmeye gereksinim duyduğumuz ikinci yüzyılın aydınlık günlerine bayanların hayata can veren renkleri, sesleri ve fikirleri ile çok daha güçlü bir formda yürüyeceğimize yürekten inanıyorum. Cinsiyete dayalı fırsat eşitliğini barındırmayan hiçbir siyaset, aksiyon planı ve kalkınma programının sürdürülebilir olamayacağının farkındayız. Bu çaba yalnızca kadın-erkek fırsat eşitliğine hizmet etmiyor. Tıpkı vakitte insan hakları, ferdî özgürlükler, demokrasi, hukuk, adalete erişim, kalkınma, refah, istihdam tüm bu çabanın çıktıları içinde yer alıyor.”
Cinsiyete dayalı dar ve geniş tarifli işsizlik sayılarını paylaşan DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, Kasım 2022 TÜİK datalarına nazaran işsizlik tiplerinin en yüksek olduğu kategorinin yüzde 27,5 ile genç bayan (15-24 yaş) işsizliği olduğunu vurguladı. Toplumda yaşadıkları ayrımcılığı iş hayatında da yaşadıklarını belirten Çerkezoğlu şöyle konuştu: “Bu ayrımcılık işe alım sürecinde başlıyor. Çalışma hayatına başladıklarında da birebir işi yaptığımız erkek çalışanlardan daha düşük fiyatla ve kayıt dışı çalışıyoruz. Bütün işsizlik cinslerine baktığımızda en fazla bayan işsizliğini görüyoruz. Bugün 3 bayanın 1’i işsiz. Bugün çalışma çağındaki 32 milyon bayanın yalnızca 6 milyonu kalıcı ve tam vakitli istihdam ediliyor. Yani bayanlar güvencesizliğin, işsizliğin ve her türlü ayrımcılığın kıskacında. Bunun temel nedeni de bayana has işler olarak tanım edilen mesken işlerdir. Bunlar bayanın iş hayatına iştirakini azaltıyor.”
Kadın ve İktisat Kongresi, Türkiye’nin dört bir yanından gelen 100’ü aşkın bayan derneği ve temsilcisinin, ikinci yüzyılın bayan siyasetlerinin şekillenmesine dair görüş, teklif ve değerlendirmeleri ile tamamlandı. Forum sonunda ortaya konan siyaset teklifleri öğlenden sonra gerçekleştirilecek Kongre’nin sonuç bildirgesine de yansıyacak.