Aysel Bozan Yılmaz – Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında 4 Haziran’da düzenlenecek merkezi imtihana 2 aydan kısa bir müddet kaldı. Bu yıl LGS’de adaylar ikinci periyot bahislerinden muaf tutuldu. Hususların azalmasıyla birlikte bir üniteden çıkacak soru sayısı artacak o nedenle adayların birinci devir hususlarına ayrıntılı olarak hâkim olmaları gerekiyor. İmtihanda evvelki yıllarda olduğu gibi kavram bilgisi ve düşünme maharetinin yanı sıra öğrencilerin okuduğunu manaya, çıkarım yapma, yorumlama gücünü ölçen sorular yüklü olacak. Nizamlı ders tekrarı yapan, soru çözme alışkanlığı olan, örnek soruları dikkate alan, bol bol kitap okuyan öğrencilerin muvaffakiyet bahtı çok yüksek. FMV Işık Ortaokulları Kısım Liderleri, MEB’in yayınladığı örnek soruları dikkate alarak çıkabilecek soru tipleriyle ilgili şu bilgileri verdiler:
Günlük hayattan sorular
Türkçe: Örnek sorularda artık uzun metinlerden çok, kısa metinler üzerinden metni hakikat yorumlama, cümleler ortasındaki neden sonuç münasebetlerini kurma, çıkarım yapma hünerlerini ölçen sorular görmekteyiz. Türkçe’deki kısa metinli sorular çeldiricileri yüksek olan sorulardan oluşmakta. MEB 2023 LGS’de kısa metinli sorulara sıkça yer verilebilir.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük:
Birinci yarıyıl kapsamlı bahis dağılımı düşünüldüğünde kazanım olarak daha evvel sorulmamış olan kazanımlar sorulabilir. Geçtiğimiz yıllara nazaran sorular daha uzun paragraflardan oluşabilir.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Önceki yıllardan farklı olarak, tabiat olaylarına, toplumsal olaylara ve görsellere daha fazla yer verilmekte. Soruların kapsamı incelendiğinde; fen bilimleri, tarih, toplumsal bilgiler, toplumsal sorumluluk projeleri üzere alanlar göze çarpmakta.
İngilizce: Örnek soruların kazanımlara paralel, dikkat ve muhakeme marifeti gerektiren ve okuduğunu anlamaya yönelik uzun diyaloglardan oluşan orta zorluk seviyesinde sorular olduğu göze çarpıyor. Bir evvelki yıllardaki imtihanlara benzeri sorulardan oluşması beklenmekte.
Matematik: Örnek sorularda yeni yaklaşımlardan biri de hikâyeleştirme. Sorunun karşılığına tesir edecek tabirlere de yer verilmiş. Tam sayı mı, doğal sayı mı üzere kavramlara dikkat edilmeli. Günlük hayattan alıntı yapılmış sorular da çıkabilir.
Fen Bilimleri: Metin yüklü ve çeldiricileri yüksek olan 6 – 7 soru çıkabilir. Ayrıyeten “kesinlikle” içeren olumlu / olumsuz soru köklerine sıkça yer verildiğini görmekteyiz. 2020 LGS ile benzerlik göstereceğini iddia ediyoruz. Bilhassa yeni jenerasyon sorularda grafik, tablo yorumlama üzere hünerlerin ölçüldüğü, öğrencilerin günlük hayatla ilişkilendirebilecekleri sorular olabileceğini düşünüyoruz.
Konular azaldı
MEB’in aldığı karar doğrultusunda öğrenciler imtihanda ikinci periyot mevzularından muaflar. Pekala, bu durum adayları nasıl etkileyecek? FMV Işık Ortaokulları Kısım Başkanları’nın yorumları şöyle:
Türkçe: Çok büyük bir değişiklik yaratmayacak. Zira çıkarılan “Eylemde Çatı, Cümle Çeşitleri ve Anlatım Bozuklukları” hususlarından her yıl soru gelmemekte. Değerli bir kısmını mana bilgisi hususlarının oluşturduğu Türkçe’de öğrenciler “Sözcükte Mana, Cümlede Mana, Paragrafta Mana, Fiilimsi, Cümlenin Ögeleri, Yazım Kuralları, Noktalama İşaretleri, Metin Türleri” başlıklarından sorumlu olacaklar. Bu bahislerden birer soru beklenmekte.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: Birinci periyot bahisleri imtihanda en fazla sorunun geldiği kısmı oluşturmakta. Öğrenciler bu testte, Bir Kahraman Doğuyor, Ulusal Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar, Ulusal Bir Destan; Ya İstiklal Ya Mevt ünitelerinden sorumlu olacaklar.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Öğrenciler “Kader İnancı, Zekât ve Sadaka, Din ve Hayat” ünitelerinden; Din ve Hayat ünitesinden de yalnızca “Din, birey ve toplum ortasındaki bağlantıyı yorumlar; İslam dininin can, kuşak, akıl, mal ve din emniyetiyle ilgili ortaya koyduğu prensip ve amaçları tahlil eder” kazanımlarından sorumlu olacaklar.
İngilizce: Konuların azalması soruların daha kolay ya da daha az çeldirici olacağı manasına gelmemekte. İngilizce’de mevzu kapsamı birinci 5 ünitedir. Bu ünitelere dair ayrıntı gerektiren soruların gelebileceğini düşünmekteyiz.
Matematik: Öğrenciler, Çarpanlar ve Katlar, Üslü sözler, Kareköklü Sözler, Data Tahlili, Mümkünlük ile Cebirsel Tabirler ve Özdeşlikler hususlarından sorumlu olacaklar. Hususların azalmasıyla bir üniteden çıkacak soru sayısı artar. Bu da soruların daha detaylı ve nitelikli geleceğini gösterir. Bu sebeple adayların birinci periyot hususlarına ayrıntılı olarak hâkim olması gerekmekte.
Fen Bilimleri: Öğrenciler İklim ve Mevsimler, DNA ve Genetik Kod, Basınç, Unsur ve Sanayi üniteleri ile Unsur ve Sanayi ünitesinden asit ve bazların sonuna kadar sorumlu olacaklar. Yalnızca birinci periyot bahislerinden imtihanın olması hem yeni jenerasyon sorular üzerinde yoğunlaşılmasına hem de çeşitli kaynaklardan farklı sorular çözülmesine daha çok fırsat sağlayacaktır. Soruların daha ayrıntılı olacağını söyleyebiliriz. Bu sebeple öğrencilerin hususla ilgili tüm ayrıntılara hâkim olması gerekecek.
YARIN: İmtihana kalan mühlet için nasıl bir çalışma planı yapılmalı?