Orta gelirliyi konut sahibi yapma savıyla hükümetin müjde olarak açıkladığı kampanya daha başlamadan konut fiyatlarını yüzde 10-20 arttırdı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin “Fiyatları takip ediyoruz, fiyat artıranlar çok incinir” sözlerine karşın kampanyanın duyurulduğu sabah ilan sitelerinde birbirinden farklı semtlerde takibe aldığımız ilanlarda fiyat artışları başladı.
İstanbul’un Üsküdar ilçesinde 4 milyon 750 bin TL’ye satılan 3+1 konut, 5 milyon 250 bin TL’ye çıkarken Maltepe’de 2 milyon 950 bin TL’ye satılan 2+1 konut ise, 3 milyon 500 bin TL’ye çıktı.
Enflasyon ve yanlış iktisat siyasetleri ile birlikte konut fiyatları son 10 yılda yüzde 1.211 arttı. Buna rağmen minimum fiyat yalnızca yüzde 600 arttı. Bu durum yurttaşı mesken alma hayalinden uzaklaştırdı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) araştırmasına nazaran bu müddette kiracıların oranı yüzde 21’den 27’ye çıkarken konut sahipliği oranı da yüzde 59’dan 55’e geriledi.
İktidarın krizi çözecek ayrıntılı planlar yerine büyük müteahhitleri kurtaracak finansal takviyeleri ise sorunu her geçen gün daha da büyüttü. Pandemiye karşın 2020’de 0.69 faizli konut kredisi açıklayan iktidar, konut fiyatlarının o yıl içinde yüzde 112 artırmasına neden oldu. Akabinde 2021’in sonlarına yanlışsız “nas” ısrarı ile düşük faiz siyasetine geçen iktidar, o günden 2022 sonuna kadar konut fiyatlarının yüzde 223 daha artmasına sebep oldu. Metrekare fiyatları ortalama 16 bin TL’ye ulaştı. Bu ortada genel fiyat haline gelen taban fiyat artışları yüzde 82 ile hudutlu kalırken yurttaş konut almayı hayal bile edemez hale geldi.
İKİNCİ ELİ DE KAPSAMALI
Hükümetin yurttaşın derinleşen konut krizine tahlil bulmak argümanıyla gündeme getirdiği konut kampanyası ise sorunu çözmekten uzak. Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği Lideri Hakan Akdoğan, kampanya ile birlikte fiyat artışları yaşandığını belirterek bu artışlarla konutların satılamayacağını ve yurttaşın da konuta ulaşamayacağını söyleyerek acil müdahale istedi.
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa da fiyatların arttığını belirterek “Küçük çaplı müteahhitler de sıfır konutlarda fiyat arttırdı. Devlet elini taşın altına koydu, fırsatçılar durmuyor artık de” diyor.
Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı ise “Yeni konutlarda fiyatlar çok yüksek, yurttaşın satın alma gücünü zorluyor. İkinci elde hem fiyatlar uygun hem de piyasada seçenek çok. Keşke bu kampanyaya da tüm konutlar dahil edilseydi” yorumunu yapıyor.
FARKLI KENTLERDE 2+1 KONUTLARIN EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK FİYATLARI
İstanbul
Beşiktaş 4.2 milyon TL 19.7 milyon TL
Kadıköy 4.5 milyon TL 18.25 milyon TL
Şişli 3.5 milyon TL 26 milyon TL
İzmir
Karşıyaka 1.6 milyon TL 4 milyon TL
Ankara
Çankaya 1.4 milyon TL 4.9 milyon TL
Gaziantep 910 bin TL 1.6 milyon TL
Van 750 bin TL 1.3 milyon TL
MÜTEAHHİDİN VERGİ OYUNU
Öte yandan kredi kampanyasındaki kuvvetli koşulları sağlayıp bütçesine uygun sıfır bir konut bulabilen yurttaşı öbür bir sorun daha bekliyor. Müteahhitlerin vergi korkusu nedeniyle yurttaşa getirdiği kredi sınırlaması. Küçük ve orta ölçekli müteahhitler 3 milyon liraya sattıkları konut için 1 milyon TL kredi limiti koyuyor. İlan sitesinde Maltepe ilçesinde bodrum katta 2 milyon 200 bin TL’ye satışta olan ilanı aradığımızda emlakçı “Müteahhit en fazla 600 bin TL kredi çektiriyor” diyor. Nedenini sorduğumuzda ise “Vergi çok çıkıyormuş” karşılığı geliyor.
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa bu sorunu “Müteahhitler, kredi sınırlaması ile vergiden kaçıyor yurttaşın da meskene ulaşmasını zorlaştırıyor. İlanların altına açıkça yazıp kabahatlerini itiraf ediyorlar” diyor. Müteahhitlerin kredi sınırlamasının bu kampanyadaki en büyük sorun olacağını söyleyen Hakan Akdoğan da “Markalı projelerde sorun yok onlar fatura kesebiliyor. Ancak sokak ortası müteahhitlerin vergiden kaçma yolları yurttaşın elini daraltacak. Yurttaş markalı projelere mecbur kalacak” diyor. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Lideri Tahir Tellioğlu ise bu mevzuya tahlil olarak enflasyon muhasebesini öneriyor. Tellioğlu konut piyasasına ait ise “Fiyat artırmamak istiyoruz, çok da direniyoruz. Lakin maliyetlerimiz her geçen gün artıyor, çimentodan betona artırım durmuyor ki” diyor.