Anadolu Demir Çağ halklarından Lelegler tarafından Yarımada da kurulmuş en kıymetli kent olan Pedasa da Osmanbey Travestileri 2007 yılından bu yana T C Kültür ve Turizm Bakanlığı müsaadesiyle Prof Dr Adnan Diler bilimsel danışmanlığındaki bir grup tarafından çalışmaları yürütülüyor Son 4 yıldır da Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Ankara Travestileri başkanlığında Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı YİKOB ve Bodrum Belediyesi dayanaklarıyla yayın çalışmalarına yönelik belgeleme ve Leleg Kültür Yolu Projesi çerçevesinde müdafaa onarım ve etraf düzenleme çalışmaları yapılıyor Ayrancı Travestileri
SUR DUVARLARI VE KÜÇÜK KULELER İÇİN PROJELER HAZIRLANDI
Bu çerçevede Pedasa Antik Kenti nin akropolisinde onarım çalışmaları gerçekleştirildi kalede bir kısmı yıkık durumdaki gözetleme kulesi restore edildi Yarımada ya has Cebeci Travestileri Leleg kültürünü tanıtmak ve bölgede muhtaçlık duyulan yüksek kaliteli kültür turizminde bir pahaya dönüştürmenin hedeflendiği bu projede sur duvarları ve öbür küçük kuleler için de projeler hazırlanarak Anıtlar Konseyi onayına Çankaya Travestileri sunuldu
LELEGLER YARIMADA NIN DORUKLARINDA İSKANLAR KURDULAR
Çalışmaların bilimsel danışmanı Prof Dr Adnan Diler Yunan Tarihçi Strabon un anlattığına nazaran Leleg lerin Bodrum da 8 kent kurduğunu tabir ederek şu bilgileri verdi Bu 8 kentten en kıymetlisi Pedasa Antik Kenti Bu kentin kuruluş tarihi M Ö 11 ve 12 yüzyıla kadar gidiyor Lelegler bu Yarımada nın doruklarında iskanlar kurdular Daha çok küçük çevirmeler meskenlerden çiftlik meskenlerinden oluşan Ama M Ö 6 yüzyılda Perslerin Anadolu ya saldırmaları üzerine küçük yerleşmeler birleştiler ve büyük kaleler kurdular Pedasa Kalesi de bu devirde yapıldı Pedasa Kalesi nin bir özelliği de zirvede bir iç yerleşmesi var dış surları var Bu ardımızda gördüğümüz kule 5 yüzyıldaki savaşta kenti korumak için yapılmış Aslında ben Pedasalılar ve Leleglerin Mausolos a karşı da bir direnç gösterdiğini düşünüyorum O periyodun öncesinde de yapılmış olması mümkün Buradan antik kente giriliyordu Bu kulenin altında bir yol var Bu yol büsbütün kapatılmış ve savunma için daha küçük bir kapı yapılmış
Pers saldırısı sırasında tüm Leleg kentlerinde giriş kapılarının kapatıldığını ve surların daha inançlı hale getirildiğini aktaran Adnan Diler Bu kaleler aslında sığınma kalesiydi Burada tıpkı vakitte yaşama yerleri da var ancak hayat aslında salt bu surların içinde değil Asıl ömür surların dışındaydı Yani tarım yerleri denizle ilgili tüm etkinlikler hepsi bu surların dışındaydı İç sur dış sur geleneği aslında Anadolu da çok eski bir gelenek Bu kentte de tıpkı gelenekte iç ve dış surlar var Bu da bize buradaki savunma geleneklerinin yaşama geleneklerinin büsbütün Anadolulu olduğunu gösteriyor dedi
BÜYÜK KULENİN ONARIMINI TAMAMLADIK
Pedasa nın en yüksek kalesinin 2 kule ile korunduğundan bahseden Prof Dr Adnan Diler
Biz buraya 2 Kuleli Beyefendi Kalesi diyoruz Beyefendi burada en yüksek yerde yaşıyor Kuzeyde olan büyük kulenin onarımını tamamladık Son 3 yıldır Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı ve Valimizin dayanağıyla bu çalışmaları yürütüyoruz Kulenin yıkılmış olan kuzey tarafını büsbütün restore ettik Burası tıpkı vakitte denetim ve gözetleme kulesi Yani Yarımada nın hem güney denizini hem de kuzey taraftan bu geçiş yollarını denetim ediyor O yüzden çok kıymetli Artık küçük kule surlar ve bu içerideki yapıların projelerini hazırladık Bunu da YİKOB a sunacağız 15 yıldır bu çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığımızın müsaade ve dayanağıyla yapıyoruz Ayrıyeten son 3 yıldır Valimiz Orhan Tavlı nın takviyesiyle YİKOB tan dayanak alıyoruz Daha evvel Konacık Belediyesi bize lojistik ve altyapı takviyesi veriyordu Artık de Bodrum Belediyesi lojistik ve altyapı takviyesini veriyor ve böylelikle bu çalışmaları yürütüyoruz tabirlerini kullandı
LELEG UYGARLIĞI NI ARAŞTIRMA ÜNİTESİ KURMAK İSTİYORUZ
Bodrum Yarımadası nda Leleg Uygarlığı nı araştırma ünitesi kurmak istediklerini belirten Prof Dr Adnan Diler Bu çalışmaları hem araştırma bazında hem de müdafaa bazında sürekliliğini öteki türlü sağlamak mümkün değil Pedasa bugüne kadar gereğince araştırılmamış olan Leleg Uygarlığı nın hem tanıtımı hem de bilhassa kültür turizminde kıymetlendirilmesi için Yarımada için büyük bir fırsat Yarımada da şu anda büyük bir yapılaşma var ve korunmuş alanlar kıyılardan uzakta zirveler üzerindeki bölgeler Bunların bir kısmı orman Kıymetli bir kısmı da SİT alanları Bunların büyük kısmı Leleg kalıntıları ile dolu Bizim de misyonumuz bu envanterlerini yaptığımız kalıntıları koruyarak gelecek nesillere ulaştırmak diye konuştu