Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, TCMB faiz kararı ile ilgili yaptığı yorumunda “İktisadi temellere nazaran bir faiz görünümü kelam konusu değil. Anladığım kadarı ile orada ruhsal bir düzeye gerçek gidilmek isteniyor. Benim iddiam seçim öncesinde faizlerde tek haneli kıymetlere gidilebilir. Şu an faiz indiriminin iktisadi faaliyete ne kadar yararı var diye baktığımızda çok da yararı olmadığını görüyoruz; zira kredi faizleri denetim ediliyor, mevduat faizleri denetim ediliyor. Merkez Bankası faizleri ile piyasa faizleri ortasındaki bağ da çok kuvvetli değil. Bu türlü bir ortamda Merkez Bankası faizleri 13 olmuş, 12 olmuş yahut 9 olmuş çok da fark etmiyor. Yaptığım hesaplamalara nazaran; yüzde 80 enflasyonun 20 puanı dış fiyatlardan kaynaklanıyor. Global barış gelse bile, dış etkenler ortadan kalksa bile enflasyonun 20 puanı sarfiyat 60 puan kalır. Önümüzdeki devirde bu fiyatlar tutulmaya çalışılacak” sözlerini kullandı.
“KISA VADEDE STAGFLASYON RİSKİ ARTMIŞ GÖZÜKÜYOR”
Kara katıldığı Bloomberg HT yayınında “Küresel merkez bankaları kararlı bir sıkılaşma yapıyor. Enflasyonda aşağı istikametli gidiş başlamış üzere gözüküyor. Tedarik zinciri ve öbür kimi arz taraflı problemler çözülmeye başladı; fakat savaş sebebiyle hala güç ve ziraî eser emtiaları risk oluşturmaya devam ediyor. Dünyada bilhassa hizmet bölümünde enflasyonda bir ölçü katılaşma olacak üzere görünüyor. Bu da merkez bankalarının uzun mühlet sıkı kalması zorunluluğunu getirebilir” formunda konuştu.
Şu an yapılan nakdî sıkılaşmanın karakteristik özelliğinin son 40 yılda hiç olmadığı bir formda senkronize yapılıyor olması olduğunun altını çizen Kara, “Birkaç merkez bankası hariç, istisnasız bir mali sıkılaşma kelam konusu. Ayrıyeten yalnızca para siyaseti değil, maliye siyasetinde da hiç olmadığı kadar eş vakitli bir sıkılaşma kelam konusu. Kısa vadede stagflasyon riski, orta vadede de uzunca mühlet devam eden bir sakinlik periyoduna girme mümkünlüğü artmış gözüküyor” dedi.
Böyle bir global konjonktürün Türkiye’nin lehine olmadığını tabir eden Kara, “Dış talebe baktığımızda, Avrupa ekonomisindeki zayıflama ihracatımızı etkilemeye başladı bile. Emtia fiyatlarında aşağı istikametli hareket başladı; ancak güç ve ziraî emtia savaş sebebiyle hâlâ yüksek düzeylerde. Bunun üzerine uyguladığımız para siyasetinin lirayı zayıflatmasıyla İthal enflasyon baskısı kaçınılma hale geliyor. Güçlü dolar, yüksek global faiz borçlanma maliyetini artırıyor” diye konuştu.
Prof Dr. Hakan Kara, TCMB faiz kararı ile ilgili yaptığı yorumunda “İktisadi temellere nazaran bir faiz görünümü kelam konusu değil. Anladığım kadarı ile orada ruhsal bir düzeye hakikat gidilmek isteniyor. Benim varsayımım seçim öncesinde faizlerde tek haneli kıymetlere gidilebilir. Şu an faiz indiriminin iktisadi faaliyete ne kadar yararı var diye baktığımızda çok da yararı olmadığını görüyoruz; zira kredi faizleri denetim ediliyor, mevduat faizleri denetim ediliyor. Merkez Bankası faizleri ile piyasa faizleri ortasındaki bağ da çok kuvvetli değil. Bu türlü bir ortamda Merkez Bankası faizleri 13 olmuş, 12 olmuş yahut 9 olmuş çok da fark etmiyor. Yaptığım hesaplamalara nazaran; yüzde 80 enflasyonun 20 puanı dış fiyatlardan kaynaklanıyor. Global barış gelse bile, dış etkenler ortadan kalksa bile enflasyonun 20 puanı sarfiyat 60 puan kalır. Önümüzdeki periyotta bu fiyatlar tutulmaya çalışılacak” sözlerini kullandı.
“KISA VADEDE STAGFLASYON RİSKİ ARTMIŞ GÖZÜKÜYOR”
Kara katıldığı Bloomberg HT yayınında “Küresel merkez bankaları kararlı bir sıkılaşma yapıyor. Enflasyonda aşağı istikametli gidiş başlamış üzere gözüküyor. Tedarik zinciri ve öteki birtakım arz istikametli problemler çözülmeye başladı; ancak savaş sebebiyle hala güç ve ziraî eser emtiaları risk oluşturmaya devam ediyor. Dünyada bilhassa hizmet dalında enflasyonda bir ölçü katılaşma olacak üzere görünüyor. Bu da merkez bankalarının uzun müddet sıkı kalması zorunluluğunu getirebilir” halinde konuştu.
Şu an yapılan nakdî sıkılaşmanın karakteristik özelliğinin son 40 yılda hiç olmadığı bir formda senkronize yapılıyor olması olduğunun altını çizen Kara, “Birkaç merkez bankası hariç, istisnasız bir mali sıkılaşma kelam konusu. Ayrıyeten yalnızca para siyaseti değil, maliye siyasetinde da hiç olmadığı kadar eş vakitli bir sıkılaşma kelam konusu. Kısa vadede stagflasyon riski, orta vadede de uzunca müddet devam eden bir sakinlik periyoduna girme mümkünlüğü artmış gözüküyor” dedi.
Böyle bir global konjonktürün Türkiye’nin lehine olmadığını söz eden Kara, “Dış talebe baktığımızda, Avrupa ekonomisindeki zayıflama ihracatımızı etkilemeye başladı bile. Emtia fiyatlarında aşağı istikametli hareket başladı; ancak güç ve ziraî emtia savaş sebebiyle hâlâ yüksek düzeylerde. Bunun üzerine uyguladığımız para siyasetinin lirayı zayıflatmasıyla İthal enflasyon baskısı kaçınılma hale geliyor. Güçlü dolar, yüksek global faiz borçlanma maliyetini artırıyor” diye konuştu.
“BU SÜRECİ ATLATABİLME KABİLİYETİMİZ ARTTI”
Öte yandan Türkiye’nin bir finansman muhtaçlığı olmasına rağmen, bilhassa son aylarda artan Döviz rezervleri ve net yanılgı noksan kalemindeki girişlerin artmasıyla finansman muhtaçlığının azaldığına dikkat çeken Kara “Küresel şartlar kuvvetli olsa bile bizim seçime kadar olan devirlerde makul bir ödemeler istikrarı krizi yaşamadan bu süreci atlatabilme kabiliyetimizin artığını söylemekte yarar var “ dedi.
Kara kelamlarına şöyle devam etti:
Net yanılgı ve noksanın nereden kaynaklandığını bilemiyoruz. Son 7 aydır net kusur ve noksanın tarihte olmadığı kadar süratli arttığını görüyoruz. Net kusur ve noksan kaleminden girişlerin bir müddet devam etmesini bekliyorum. Ancak bu sürdürülebilir bir durum değil. Döviz gereksinimi olan bir periyotta kurun sabit tutulması sıkıntı olacaktır.