Rusya devlet lideri Vladimir Putin’in, geçen çarşamba günü Rusya’da seferberlik duyurusunu yapmasının akabinde, taslak dokümanlar ülke genelindeki insanlara ulaşmaya başladı.
The Guardian’ın Rusya’dan kaçan gençlerle yaptığı haberine nazaran, genç erkekler Rusya’dan ayrılmanın bir yolunu bulmaya çalışıyorlar. Birtakım askerlerin eğitim almadan direkt cephe sınırlarına gönderildiğine dair çıkan haberler gençleri telaşlandırdı. Rusya’dan çıkış yolları için seçenekler azalıyor, uçak biletleri tükeniyor ve birtakım komşu ülkeler sonlarını Rus turistlere ve sığınmacılara kapatmaya hazırlanıyor. Kremlin’in kısmi seferberlik ilanının akabinde ülkelerinden kaçan gençler bu seyahatin onları nasıl etkilediğini ve bundan sonra ne planladıklarını paylaştı.
Genç erkeklerle dolu bir trenle Kazakistan’a gittim
Rusya’nın güneyinden bir İngilizce öğretmeni olan Kirill, seferberlik haberi duyurulduğunda “şok olduğunu ve şaşkına döndüğünü” söyledi. 28 yaşındaki genç, ilanın akabinde çarşamba akşamı ülkesinden kaçmaya karar verdi. “O vakte kadar uçak biletleri fiyatları arttı ve büsbütün ulaşılamaz hale geldi. Fakat benim kentimden Kazakistan’a tren vardı. Cuma günü benim üzere birçok beşerle birlikte o trene bindim. Trendeki insanların tamamına yakını 20-45 yaşları ortasındaki Rus çocuklar olduğunu söyleyebilirim”. dedi.
Kazakistan’da kiralık bir daire bulan genç adam, savaş bitmeden Rusya’ya geri dönmesinin beklenen bir seçenek olmadığını belirterek,“90 günlük oturma müsaadesi ve lokal bir banka hesabı almak için evrak işlerini yapıyorum. Böylelikle bir sonraki hareketimi planlayabilirim” dedi.
Rusya’dan kaçmak isteyenlerin öncelikli adreslerinden biri olan Kazakistan’da mahallî halk gelenlere karşı karmaşık hisler içinde. Kirill, Kazak yerlilerinin onun üzere yeni gelenlerle dolu trenlere reaksiyonlarının karışık olduğunu söylüyor. “Varlığımızdan rahatsız olan kimi beşerler olsa da, reaksiyon çoğunlukla anlayış ve sempati oldu. Konut sahibim o denli bir nezaket gösterdi ki, neredeyse beni ağlattı ve durumumdan kâr etmek istemediği için diğerlerinin istediği fahiş fiyatı benden talep etmeyecek.”
Kremlin her vakit palavra söyler, bizi oyuncak üzere görüyorlar
Seferberlik ilanı akabinde ülkesinden kaçmaya karar veren 20 yaşındaki Vladimir ve birebir yaştaki iki arkadaşı, 2024’te tabiat bilimleri okumak için Çek Cumhuriyeti’ne taşınmayı hayal etmişti. Lakin geçen hafta yayınlanan karar, bu üç gencin hayallerini ve geleceklerini külliyen değiştirdi. Vladimir kendisinin ve arkadaşlarının kaçmaya kararlı olduklarını, İngilizce öğrenmeye ve para biriktirmeye başladıklarını söylüyor. “Çok genciz, çok planımız var lakin devlet aksini düşünüyor. Seferberlik olmayacağına dair bize kelam verildi. Kendimizi ihanete uğramış hissediyoruz. Çok korkuyoruz. Kremlin her vakit palavra söyler. Bizi oyuncak üzere görüyorlar.” Yaşanan talep patlamasının akabinde uçak biletlerinin fahiş fiyatlara yükseldiğini söyleyen gençler, Asya’da seyahat edebilecekleri bir ülke bulmayı umuyorlar.
Bir ölçü birikmiş paraları olduğundan bahseden Vlademir ve arkadaşları gelecekleri için telaşlı. “Dünya çok süratli değişiyor. Yaptırımlar Doğu Avrupa’ya girmeyi zorlaştırdı ,enerji krizi Avrupa’da yaşamayı çok değerli hale getirdi. Gürcistan, Malezya, Tayland’ı düşünüyoruz. Her birimizin yaklaşık 300.000 rublesi (4.800 £) var. Bununla başa çıkabilir miyiz? bilmiyoruz ama bundan sonra ne olacağı da umurumuzda değil. Kararımız nihaidir.”
Hapse girerim yeniden de askere gitmem
Moskova’dan 25 yaşındaki Konstantin ise ülkede kalmak zorunda olanlardan. Savaş başladığında eşiyle birlikte ülkeyi terk etmeyi planlıyordu, lakin “Artık çok geç” diyor. “Planım benim için data bilimine girmek, uzaktan çalışabileceğim bir iş bulmak ve Türkiye ya da Gürcistan’a gitmekti. Fakat her an askere alınabilirim, sonlar yakında kapanabilir ve bırakın bir daire kiralamayı ve yurt dışında yaşamayı, bilet alacak paramız bile yok.”
Konstantin’in şu anki durumda tek bir seçeneği olduğunu söylüyor; “Ne değerine olursa olsun askere alınmaktan kaçınacağım. Kolumu kırmam gerekiyorsa yaparım, bir polisin çenesini kırıp mahpusa girmem gerekiyorsa, o denli olsun. Lakin bir istilacı olmayacağım, bir meczup istiyor diye günahsız insanları öldürmeyeceğim.
Top mermisi olmamak için konutumu terk etmem gerekiyor
Konstantin, ebeveynlerinin de endişelendiğini, fakat Kırım’ın ilhakından sonra gelen yaptırımların işlerini yok ettiğinden kaçma konusunda kendisine mali olarak yardımcı olamadıklarını söylüyor.
Kaçmak için gereken parayı bulsa bile, bunu daha uzun müddet sürdürüp sürdüremeyeceği konusunda da kuşkuları var. “Sağlıklı genç bir adam artık ülkeyi terk etmek zorunda mı kalıyor? Bu bir isyan bayrağı. Saat başı insanların hudut güvenliği tarafından Rusya’dan çıkmalarının yasaklanabileceği yahut örneğin Gürcistan üzere ülkelere girişlerinin reddedilebileceği haberleri geliyor. Tüm bunlar ortasında kaldım tehlikenin yavaşça etrafımı sardığını hissediyorum. Kuzey Kafkasyalı yoksul bir aileden geliyorum. Çok çalışarak Moskova’ya gittim ve tıp fakültesini bitirdim. Ve artık, hoş ailemi terk etmem gerekiyor, meskenimi savunmak için de değil, top mermisi olmak için mi? Çok öfkeliyim.
*Haberde kullanılan tüm isimler değiştirilmiştir.