MÜJDE IŞIL- Victor Hugo’nun 1862 tarihli romanı, yüzyıllardır ne yeniliğini kaybediyor ne de ilham olma gücünü… Ele aldığı yeterlilik, kefaret, sefalet üzere temalarla yazıldığı periyot için hem vaktinin içinde hem de ilerisinde olan “Sefiller”, bir yüzyıl sonra müzikal formatında sahneye uyarlandı. Neredeyse iki yüzyıl sonra ise Tom Hooper, Hugh Jackman, Russell Crowe ve Anne Hathaway’in başı çektiği harika bir takım, beyaz perdeye “kesintisiz” (filmdeki diyaloglar müzikler üzerine kuruluydu) bir “Sefiller” müzikali kazandırdı.
Her uyarlayanın el artırdığı bir yapıtı yine yorumlamak sanat dünyasının başlıca meydan okuması. Ankara Devlet Tiyatrosu’nun geçtiğimiz hafta dört günlüğüne İstanbullu sanatseverlerle buluşan oyunu “Sefiller” bu açıdan, İstanbul Devlet Tiyatrosu sahnelerinde görmeye pek alışık olmadığımız (“Uçmak” oyunu bu genellemenin dışında) görkemli bir yapım. İpek Atagün Gezener’in rejisi, Büşra Eroğlu Doğan’ın dekor tasarımı ve Gökçe Şener’in kostüm tasarımıyla…
“Sefiller”in öyküsü iki yaklaşımla etkileyici sonuç veriyor sahnede. Birincisi, anlatının çağdaş baleyle birleştirilmesi yani bir nevi modernize edilmesi. Oyuncuların beden lisanlarını çağdaş dans ve yer yer de klasik baleyle bütünleştirmesi, sahnede güçlü bir tesir yaratıyor. Oyunun rejisinde görsellik de güya bir sinema sineması çekiliyormuşçasına yükte. Tıpkı sinema izledikten sonra aklınızda kalan sahneler üzere bu oyundan da çıktığınız da birtakım anlar fotoğrafı çekilmişçesine zihninize kazınıyor. Dekor dizaynında da devinimin sade lakin görsel açıdan tesirli tahlillerle sağlanması buna katkıda bulunuyor. Öykünün geriye dönüşlerle anlatılması (bu noktalarda sessiz sinemalardaki üzere orta yazılar kullanılıyor) lineer akışı karmaşıklaştırsa da seyirciyi akıştan koparmıyor, bilakis bir şey kaçırmama hissiyle merakını canlı tutuyor.
Dünyada bilinen müzikal formatının bu oyunda uygulanmaması elbette tercih meselesi… Çağdaş dans ile kıssanın ahengi çok da tesirli olmuş. Fakat başroldeki üç oyuncunun ses güçleri ve vurguları düşünüldüğünde neden müzikal tercih edilmediği sorusunu akıllara getiriyor. Jean Valjean’ı canlandıran Durukan Ordu, Peder rolündeki Mehmet Akay ve Javert’i canlandıran Caner Kadir Gezener o kadar ses vurgusu yapıyor ki seyirciyi bu soruya odaklayıp oyunun merkezinden uzaklaştırabiliyor.
Sonunda tüm salonun ayakta alkışladığı ve oyuncu takımının memnunluğu yüzüne yansıyan “Sefiller”, tiyatroda masrafların artmasıyla birlikte bilet fiyatlarının da rekor seviyelere ulaştığı pandemi sonrasında seyirciye, ödenekli tiyatro olmanın avantajıyla kolay ulaşılabilir ve şık bir yapım izletiyor.