Çiğdem Yılmaz – İstanbul, Esenyurt’ta tüm ülke genelinde büyük infial yaratan cinayetler, ferdi silahlanma tehlikesinin vardığı boyutu bir kere daha ortaya koydu. Cinayet anına ait imajlara 3 silah yansırken, bilgiler de nüfusa oranlandığında neredeyse her 2 şahıstan 1’inin silah sahibi olduğunu gösteriyor.
Bu silahlara ulaşmak hiç de güç değil. Toplumsal medyada onlarca sitede yapılan satışlarda istediğiniz silah 24 saat içeresinde elinize ulaşıyor. Satıcılar, hiçbir evraka gerek görmeden, istediğiniz silahı, istediğiniz yere gönderiyor. Facebook üzerinden silah satışı yapan şahıslardan biriyle biz de WhatsApp üzerinden irtibata geçtik. Silah alımı için WhatsApp üzerinden yaptığımız konuşmanın tam metni ise şöyle:
‘Bir günde elinizde’
Muhabir: Selamın aleyküm.
Satıcı: Aleykümselam
Muhabir: Satılık tabancayı soracaktım, elinizde var mı?
Satıcı: Var, neredesiniz?
Muhabir: İstanbul fakat yakın yerlere de gelebilirim, ıstırap değil.
Satıcı: Uzaksınız, Rize.
Muhabir: Olur, orada arkadaşım var ona teslim etseniz olur mu? Ya da kargo ile gönderin.
Muhabir: Kaç para?
Satıcı: Kaç paralık lazım? 7, 10, 15 bin TL?
Muhabir: Uygun bir şey olsun
Satıcı: Hepsi güzel.
Muhabir: Kargo ile gönderebilir misiniz?
Satıcı: Otobüs
Muhabir: Olur, sarfiyat teslim alırım. Olur, ruhsatlı mı pekala?
Satıcı: Nasıl bir model lazım?
Muhabir: Bana 15 bin TL’lik gönderin, model fark etmiyor.
Satıcı: Tamam
Muhabir: Rica etsem, IBAN atar mısınız?
İkinci silah önerisi
Muhabir: Pekala ne vakit elimde olur?
Satıcı: Bir günde.
Muhabir: Ben 1-2 saate parayı göndereceğim lakin 10 bin TL’yi atarım, silah elime ulaşınca 5000 TL’yi atarım.
Satıcı: Teslim alınca, gerisini atın.
Muhabir: İsim, soy isim?
Satıcı: Y. M.
Muhabir: Markası ne?
Satıcı: Browning
Muhabir: Silahın bir fotoğrafını atar mısınız? Arkadaşıma göstereceğim.
Ruhsat almak da çok kolay
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinde, silah ruhsatı almak isteyenlerin şu dokümanları hazırlaması kâfi:
Dilekçe(T.C. kimlik numarası)
Son bir yıl içinde çekilmiş üç fotoğraf
Silah sakınca olmadığına dair, alınmış sıhhat heyeti raporu n Harç makbuzu
5 bin TL’yi aşan meblağda vadesi geçmemiş vergi borcu olmadığını göstermek.
Havalı tüfek de sepette
ELİF ALTIN İstanbul – Silahın can aldığı olayların gerisinde birçok vakit ruhsatsız silah ortaya çıkıyor. Sokaklarda yaşanan çatışmalar, bayan cinayetleri, yorgun mermi vefatları, 2 küme ortasında kalan çocukların-ailelerin ömürlerini yitirmeleri, asker uğurlamalarında-düğün konvoylarında rastgele havaya açılan ateşin arkasında çoğunlukla ruhsatsız silah kullanımı olduğu ortaya çıkıyor. Ruhsatsız silah kullanımının cezası ise birçok vakit para cezası. Bu çeşit silahlara, havalı tüfekler, internet sitelerinde satılıyor.Arama motorlarına “havalı tüfek” yazdığınızda karşınıza satışını yapan birçok internet sitesi çıkıyor. İstediğiniz özelliklere sahip tüfeği seçip, sepetinize ekliyorsunuz, ödemeyi de banka kartıyla yapabiliyorsunuz. Havalı silah alırken 18 yaş ve üstü olmanız, satın alma esnasında satıcının yaş hududunu denetim etmek emeliyle ehliyet yahut kimlik (yaşınızı gösterir belge) ibraz edilmesini istemesi gerekiyor fakat bu sitelerde ne kimlik ne de yaş soruluyor. Yani 18 yaşını doldurmamış bir çocuk, cezai ehliyeti olmayan da bu silahları alabiliyor.
‘İdari değil, mahpus cezası olmalı’
Umut Vakfı İdare Heyeti Üyesi ve Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, silahların bu kadar kolay ve kontrolsüz satılmasını Milliyet’e yorumladı. Demirtaş, ruhsatsız av tüfeği sahibi olmanın sırf 944 TL idari para cezasının bulunduğunu, bunun idari cürüm niteliğinden çıkartılarak 6136 Sayılı Kanun’da olduğu üzere mahpus cezası ile cezalandırılması gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Demirbaş, şöyle devam etti:
“25 Mart 2020 tarih ve 7226 sayılı Kanun ile 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Üretimi, Alımı Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun’un 11’inci unsurunda yapılan değişiklikle pompalı ya da av tüfeği olarak bilinen silahların müsaadesiz ya da müsaade dokümanına karşıt üretim, satış ve reklam yasağına ait olumlu düzenlemeler yapıldı. Buna nazaran, müsaadesiz üretim yapanlara 5 yıla, yasa dışı satışını yapanlara 3 yıla kadar mahpus cezası getirildi. Rastgele bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve gibisi yollarla ticari reklamı yahut tanıtımının yapılamayacağı, kullanımını özendiren yahut teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyeceği de yasaya eklendi. Bu kanunla merdiven altı üretim yapan ve faaliyet müsaadesi olmadan üretim yapan imalatçılar ve birebir vakitte toplumsal medya üzerinden kanun dışı kapıda ödemeli ve faturasız ucuz tüfek satan şahıslara de büyük ve tesirli cezalar gelmesi sevindirici. Lakin ruhsatsız tüfek sahibi olmakla ilgili yaptırımların hâlâ rastgele bir caydırıcılığı bulunmuyor.” Demirbaş, ruhsatsız av tüfekleri için de yapılacak düzenleme ile mahpus cezası getirilmesi gerektiğini belirterek, “Sosyal medya üzerinden kaçak satış yapılmasına sıkı kontroller olmalı” dedi.
ABD’DE DURUM VAHİM
5 meskenden 1’inde var
DIŞ HABERLER – ABD’de kronik sorun haline gelen silahlanma konusuna ait tartışma her büyük olay sonrası alevleniyor. Kişisel silahlanmaya ait bilgileri pahalandıran The Trace isimli kâr gayesi gütmeyen kuruluşun araştırmasına nazaran, Amerikalılar pandemi sırasında 60 milyon silah satın aldı. Bu bilgilere nazaran ABD’de 2020-2022 ortasında her 5 konuttan 1’i yeni silah aldı. Araştırma şirketi NORC’un anketine nazaran, Amerika’da 2020 ve Mart 2022 ortasında hanelerin yüzde 18’i silah satın aldı. Ailelerin yüzde 5’i de birinci sefer pandemi sırasında silah aldıklarını söylüyor. Birçok kişi, silahı kendisini ya da konutlarına müsaadesiz girilmesi ihtimaline karşı ailesini korumak için alıyor.
646 toplu saldırı
ABD’de 2021’de toplam 48 bin 830 silahlı şiddet ilişkili cinayet ve intihar olayı yaşandı. Geçen yıl ülkede 646 toplu silahlı taarruz düzenlendi. ABD’de her 100 bin bireyden 4’ünün silahlı şiddet sonucu öldüğü ve bu oranın öbür gelişmiş ülkelerdeki ortalamanın 18 katı olduğu belirtiliyor. Associated Press’in haberine nazaran, ülkede bu yıl 1 Ocak-30 Haziran ortasında 28’den fazla toplu cinayet gerçekleşti. Akınların yüzde 99’unda ateşli silah kullanıldı.
ABD’de kişisel silahlanmanın önüne geçilmesi için kimi adımlar atıldı. Geçen sene yürürlüğe giren yasa tasarısı ile silah ruhsatı alma yaşı 18’den 21’e çıkarıldı. Birtakım eyaletler ise silahlarını teslim edenlere ikram çeki verdikleri kampanyalar düzenledi. New York Eyaleti ise geçen yıl yürürlüğe koyduğu yarı otomatik tüfeklerin mülkiyetiyle ilgili yasa gereği, bu tıp silahlara 21 yaş sonu getirdi. Yasa gereği, taşıma ruhsatı almak isteyenlerin 18 saatlik ateşli silah eğitimi, yüz yüze mülakat ve 3 yıl geriye yanlışsız toplumsal medya incelemesine tabi tutulacağı belirtiliyor. ABD’de silah şiddetindeki artışta, insanların birbirine duyduğu inançta azalma ve tehdit algısı üzere faktörler ön plana çıktı. Bir araştırmaya nazaran, 1970’lerde ABD’lilerin yarısı birçok insanın emniyetli olduğunu düşünürken, bu oran 2020’de 3’te 1’e düşüyor. Silahlanmayı siyasetçiler da tetikleyebiliyor. Eski lider Donald Trump teşvik edici açıklamalarda bulunmuştu.
Almanya’da yasalar katı
Ölümle sonuçlanan silahlı çatışmalar Almanya’da çok az. Zira ülke, en katı ateşli silahlar maddelerine sahip Avrupa ülkelerinden biri pozisyonunda. Almanya’da geçerli Ateşli Silahlar Yasası’na nazaran, ateşli silah sahibi olmak yahut satın almak için bir “silah bulundurma ruhsatına” muhtaçlık var. Dolu bir ateşli silah kullanmak yahut taşımak içinse “silah taşıma ruhsatı” gerekli. Koleksiyoncular sırf bulundurma ruhsatına gereksinim duyarken, avcıların, avlanma lisansına sahip bireylerin ayrıyeten silah ruhsatı almaları gerekmiyor. Silah taşıma ruhsatı ise kişinin, halkın genelinden daha büyük bir tehlikeye maruz kaldığını kanıtlama kaidesi aranıyor. Kuru sıkı üzere yalnızca plastik mermi üzere hususlar atabilen silahları taşımak için “küçük silah taşıma ruhsatı” gerekiyor. Atıcılık sporunda kullanılan düşük güçlü havalı tüfekler de (azami 7.5 joule) bu kategoriye giriyor. Silah taşıma ruhsatının maliyeti 500 euro’yu buluyor.
