Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinde adım adım sona yaklaşılıyor. Meclis Başkanlığı’na sunulan düzenleme, Plan ve Bütçe Komitesi’nde ele alınıyor.
Görüşmeler sırasında Toplumsal Güvenlik Kurumu tarafından hazırlanan, özel kesimdeki 4/a (SSK) ve 4/b’lilerin (BAĞ-KUR) tamamının, kamudaki 4/a’lılar ile 4/c’lilerin (memur) yüzde 25’inin çabucak emekli olacağı varsayımına dayanarak tesir tahliline yer verildi.
Etki tahliline göre, EYT’nin Toplumsal Güvenlik Kurumu’na 2023 yılındaki maliyeti 144.7 milyar lira olacak. 49.7 milyar liralık kamu işçisi bütçe tesiri ile birlikte merkezi idare bütçesine toplam maliyeti 194.4 milyar lira olacak. Hala çalışmakta olan 4/a’lıların hepsinin çalışma hayatından çekilmesi ile oluşabilecek SGK prim kaybı da 45.5 milyar lira olarak hesaplandı.
“4.8 MİLYON KİŞİNİN BULUNDUĞU TESPİT EDİLDİ”
SGK’nın tesir tahlilinde şöyle denildi:
“Yaş kaidesinin kaldırılması durumunda prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık mühleti kaidesini sağladığı için çabucak emekli olabilecek 2,2 Milyon kişi bulunmaktadır. Çabucak emekli olabilecek 2,2 Milyon kişinin, 1,7 Milyonu 4/a’lı, 89 Bini 4/b’li, 496 Bini ise 4/c’lidir. 4/a’lı 3,5 Milyon, 4/b’li 619 Bin, 4/c ise 669 Bin olmak üzere, emeklilik için yaşı bekleyen ve ilerleyen yıllarda bekleyecek olan toplam 4,8 Milyon kişinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Hemen emekli olabilecek 2,2 Milyon bireyden özel bölümde çalışan 4/a ve 4/b statüsündeki sigortalılarının tamamının, kamuda çalışan 4/a ve 4/c kapsamındaki sigortalıların ise yüzde 25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni işçi alınacağı varsayımı ile düzenlemenin 2023/Mart periyodunda uygulamaya konulması durumunda 2023 yılı emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve 4/b prim kaybının SGK’ya maliyeti 144,7 Milyar TL olup; 49,7 Milyar TL’lik kamu işçisi bütçe tesiri ile birlikte Merkezi İdare Bütçesi toplam maliyeti 194,4 Milyar TL olarak öngörülmektedir. Kamu işçisi bütçe tesirinin hesabında kıdem tazminatı, emekli ikramiyesi, misyon aylığı ve emekli aylığı farkı ile yeni işçi alımı dikkate alınmıştır.
EYT düzenlemesinden etkilenen 4/a kapsamındaki sigortalıların yüzde 87’si mevcutta çalışma hayatında faal olarak yer almaktadır. SGDP teşviki ve yeni istihdam ile birlikte 4/a kapsamında prim kaybı öngörülmemektedir. Fakat çalışmamaları durumda ise 4/a kapsamındaki sigortalılar için oluşabilecek azami SGK prim kaybı 45,5 Milyar TL olmaktadır.”
5 PUANLIK PRİM İNDİRİMİNİN MALİYETİ
Yasa teklifi, EYT kapsamında emekli olup tıpkı işyerinde çalışmaya devam eden çalışanlar için ödenen toplumsal güvenlik primi patron hissesinde 5 puan indirim öngörüyor. Emekli olan EYT’lilerin tamamının tıpkı işyerinde çalışmaya devam etmesi durumunda 6.3 milyar; yüzde 75’inin devam etmesi durumunda ise 4.7 milyar lira maliyet oluşacağı belirtildi.
“YENİ KAİDE GETİRMEDİK, MEVCUT 3 KAİDEDEN BİRİNİ KALDIRDIK”
AKP Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, teklif hakkında bilgi verirken, yeni kademeli yaş koşulu getirildiği argümanının “yalan, bühtan” olduğunu tez etti. Kanuna nazaran, 1999’dan bu yana, AKP iktidarından evvel konulmuş, yürürlükte olan üç kaideden iki kuralı, yani prim gün sayısını ve çalışma müddetini dolduranlardan istisnasız herkesin emekli olmaya hak kazanacaklarını söyledi. Bu düzenlemenin özünün bu olduğunu kaydeden Akbaşoğlu, öteki bir kural ek etmenin asla kelam konusu olmadığını belirterek, “Hiçbir yeni kural eği getirmedik. Mevcut üç kaideden birini kaldırdık” dedi.
İŞVEREN ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEK EYT’LİLERİN TEKRAR İŞE BAŞLAMASI İÇİN 3 AY MÜDDET İSTEDİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, 5 puanlık indirime karşın emekli emekçiler için ödenen toplumsal güvenlik destekleme primi ile olağan emekçi çalıştıran emekçi için ödenen sigorta primi patron hissesi ortasında 2 puanlık fark olduğunu belirterek, birebir işyerinde çalışmaya devam edecek EYT’liler için bu farkın giderilmesini istediklerini söyledi. Koç, emekli olduktan sonra tıpkı işyerinde çalışmaya devam edecek çalışanlar için öngörülen on günlük mühletin de teknik sebeplerden ötürü yetersiz olduğunu düşündüklerini, 3 ay olarak revize edilmesini talep ettiklerini belirtti. Koç, emekli olan EYT’lilerin bir mühlet aileleriyle, çocuklarıyla vakit geçirip ondan sonra yine çalışmak isteyebileceklerini, bu nedenle ek müddete gereksinim duyduklarını anlattı.
BÜLENT TURAN: HAFTA SALI GÜNÜ GENEL ŞURA GÜNDEMİNDE
AKP Küme Başkanvekili Bülent Turan, “EYT düzenlemesini önümüzdeki hafta salı günü Genel Şura gündemine almayı planlıyoruz” dedi.
BAŞVURULAR NE VAKİT YAPILACAK?
Başvurular, kanun Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra başlayacak. Şartları yerine getirenler, Müddet hududu olmaksızın, SGK ve e-Devlet’ten müracaat yapabilecek.
EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler emeklilik için müracaat dilekçesi verecek.
MAAŞLAR NE VAKİT ÖDENECEK?
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün katıldığı canlı yayında gündeme ait açıklamalarda bulundu. AKP olarak bir an evvel teklifi yasalaştırmak istediklerini söyleyen Erdoğan, “Emeklilikte yaşa takılanlar kapsamında emekliliğe hak kazanan vatandaşlarımıza, birinci aylıkları şubat ya da mart üzere bağlanabilir” açıklamasını yaptı.