Ayşegül Kahvecioğlu – Milyonların aylardır merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi dün AK Parti, MHP ve BBP’li milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Teklif, 2 Şubat Perşembe günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak. Kurul Lideri, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz, EYT düzenlemesini içeren kanun teklifinin görüşmelerine, ilgili bakanlıkları, emekçi ve patron kuruluşlarını, dernek ve platformları davet etti.
Teklife nazaran 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur yahut Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya nazaran yaş hududu olmaksızın emekli olabilecek.
Bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek. Emekli olup çalışmaya devam edecekler için toplumsal güvenlik dayanak primi patron payının 5 puanlık kısmına isabet eden meblağ Hazine tarafından karşılanacak.
Teklifle taşerondan kamuya geçenlerin emeklilik zaruriliği isteğe bağlı hale getirilecek.
Haftaya yasalaşacak
AK Parti Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, “İnşallah en geç haftaya salı yahut çarşamba günü EYT’nin Genel Kurul’dan geçerek yasalaşmasını öngörüyoruz. Şubat ayı içinde müracaat yapanlar mart prestijiyle emeklilik maaşlarını alabilecek” dedi.
Meclis’te düzenlediği basın toplantısında düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe gireceğini söz eden Akbaşoğlu, “Tahminlere nazaran 2 milyon 250 bine yakın insanımız 2023 yılı içerisinde emekliliği hak edecek; bu düzenleme uzun vadede 5 milyon çalışana dokunacak. Emekliliği hak eden bireylerin çalışmaya devam etme yahut emekli olma noktasında kendi iradelerinde olduğu için bunun nasıl tezahür edeceğine daima bir arada şahit olacağız” dedi.
Akbaşoğlu, emeklilik müracaatlarının, ister e-devlet üzerinden ister SGK’ye başvurularak yapılabileceğini belirtti.
Kaç kişi emekli olacak?
Edinilen bilgiye nazaran 2023 yılında EYT kapsamına giren yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin 496 bini hali hazırda kamuda çalışıyor; 1 milyon 661 bini SSK, 80 bini aşkını da Bağ-kur kapsamında. AK Parti içinde yapılan simülasyona nazaran, EYT kapsamına giren Bağ-kur’luların tamamının emekli olması bekleniyor. 1 milyon 661 bin SSK’lının 1.5 milyonunun emekli olacağı; 1 milyonunun ise tıpkı kurumda devam edeceği bedellendiriliyor. Kamu çalışanlarının ise emekli olup tıpkı kurumda çalışmaya devam edemeyecekleri; özel dalda çalışmaları mümkün olabileceği için en fazla 100 bininin emekli olabileceği belirtiliyor.
‘Az maaş argümanı asparagas’
Sosyal medyada EYT’lilerin daha az maaş alacağı tarafındaki paylaşımların gerçeği yansıtmadığını söyleyen Akbaşoğlu, “Bu asparagas haber. EYT’lilerin farklı bir statüsü kelam konusu değil. Cumhurbaşkanı’mız kamuoyuyla paylaşmıştı; en düşük emekli maaşı 5500 lira. Hiç kimse bunun altında maaş almayacak” dedi. “Tüm bakanlıklarda, kamu kurum ve kuruluşlarında, belediyelerde, vilayet özel yönetimlerinde ve bunlara bağlı şirketlerde taşerondan emekçi takımına geçenler de kapsam içerisindedir” diyen Akbaşoğlu, şunları söyledi:
“Onlarla ilgili zarurî emeklilik kelam konusu olmayacak. Emekli olmak isteyen, emekliliği hak eden, yaş kaidesi olmaksızın yaş kuralını kaldırıyoruz. Prim mühletini, prim gün sayısını ve çalışma müddetini dolduran, taşerondan geçen arkadaşlarımız emekli aylığına hak kazanmaları durumunda zarurî emekli ediliyordu daha evvelki düzenlemeyle. Artık o düzenlemeyi kaldırarak çalışabilme imkanlarını kendilerine bırakıyoruz.”
Kaç gün prim kaidesi var?
Teklife nazaran, 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur yahut Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya nazaran yaş hududu olmaksızın emekli olabilecek. Bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek.
EYT müracaatında bunlara dikkat
Dün TBMM’ye sunulan EYT düzenlemesinin, TBMM Genel Kurulu’nda yasalaşması ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının akabinde, şubat ayı içinde e-devlet müracaatlar alınmaya başlayacak, birinci emekli aylıkları mart ayına yetişecek.
Düzenlemeden yararlanmak isteyenlerin, 9 Eylül 1999’dan evvel emekliliğe yönelik sigorta girişinin olması gerekiyor. Prim ve hizmet müddetiyle ilgili koşulları yerine getirip getirmediğinden emin olmayanlar, SGK müdürlükleri ile “Alo 170” telefon çizgisine başvurarak durumlarını öğrenebiliyor.
Prim günleri eksik olanların; doğum, askerlik, yurtdışı borçlanma üzere usullerle bu günleri tamamlaması mümkün. Birden fazla sigorta kurumuna bağlı hizmeti bulunanlar, en çok prim günü bulunan kurumdan emekli oluyor.
Çalışan durumdaki EYT’lilerin evvel işten çıkış yapması gerekiyor. Bu kapsamda “Kod-8” prosedürü ile işyerinden çıkış sürecini yapacak olan çalışan EYT’liler, ilişik kesmenin akabinde emeklilik başvurusu yapabilecek. Bu durumdakiler, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederse kıdem tazminatı çabucak alabileceği üzere, işyerinden kesin formda ayrılırken de tahsil edebiliyor. Her iki durumda da çalışmaya devam edecek olan EYT’linin mukavelesi yenilenmek zorunda.
Çalışmayan EYT’liler ise SGK’ya tahsis talebi için başvuracak. Emeklilik müracaatları, SGK vilayet ve ilçe müdürlüklerine direkt yapılabileceği üzere posta yolu ve e-devlet üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
E-devletten müracaat yapacak EYT’liler, sırasıyla, “gelir, aylık ödenek talep evrakının verilmesi belgesi” ve “yaşlılık aylığı” seçeneklerine tıklayacak. Daha sonra, bağlı olunan kuruma nazaran SSK ya da Bağ-Kur seçimi yapılacak. Memurlar ise kurumlarına müracaat edecek.
E-devlet müracaatlarında maaş ödemesinin yapılacağı banka da seçilebilecek. Adresine nazaran seçtikleri bankanın şubesini de belirleyecek olan EYT’liler, mart ayında seçimlerine nazaran şubelerinden aylıklarını alacak.