TMMOB İzmir Vilayet Uyum Heyeti, zelzeleler mazeret edilerek, ormanlık alanların yerleşime açılmasına reaksiyon gösterdi. 21 Mart Dünya Ormancılık Günü kapsamında yazılı bir açıklama yayımlanırken zelzele sonrası meydana gelen seller nedenin ormanların, meraların ve tabiatın tahribi sonucu olduğu tabir edildi.
“Kamu yararı” ismi altında ormanlar meralar, korunan alanlar, ulusal park alanları, zeytinlikler; açık alan maden işletmeciliği, HES, RES, sanayi tesisi, konut vb. yapılara heba edildiği belirtilen açıklamada, “Türkiye şimdi 6 Şubat 2023 tarihli zelzelelerin acısını yaşarken 15 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazetede Orman Kanunu’nun 17’nci Hususunun Üçüncü Fıkrasının Uygulanması Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapıldı. Daha 15 ay evvel çıkarılan bu yönetmelikte orman alanlarında “Lisanssız elektrik üretim tesisleri ile lisanslı güneş gücüne dayalı elektrik üretim tesislerine orman sayılan alanlarda müsaade verilmez” kararı bulunurken; yapılan değişiklikle tam karşıtı bir uygulama getirilerek ormanlarda lisanslı güneş gücü santrali kurulmasının da önü açılmıştır. Orman Kanunun 17. hususunun üçüncü fıkrası kamu faydası ve zaruret münasebetleriyle ormanlardan verilebilecek müsaadeleri düzenlemektedir. Bu hususa çabucak hemen her yıl bir ekleme yapılarak verilen tesislerin kapsamı genişletilmektedir. Bu kapsamda ormanlarda havaalanı, demiryolu, boru çizgisi, mezarlık, hayvan bakımevi, atış poligonu üzere elliye yakın tesise müsaade verilebilmektedir” denildi.
“ORMAN BAKANLIĞI DEVREDEN ÇIKARILDI”
Orman Kanunu’nda yapılan değişiklik sonrası 24 Şubat’ta Resmi Gazetede İnanılmaz Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya Ait Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlandığı belirtilen açıklamada, “Bu Kararname ile de Orman Kanunu’na 2018 yılında bir torba kanun ile eklenen Ek 16’ncı unsurda belirtilen, yeniden taşlık, kayalık, verimsiz orman alanlarıyla mera alanlarında süreksiz yahut kesin iskân alanları kurulabilmesinin önü açılmıştır. Üstelik kararnameye nazaran yerleşime açılacak orman alanlarını belirleme yetkisi Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına verilerek, Tarım ve Orman Bakanlığı bütünüyle devreden çıkarılmıştır” sözleri yer aldı.
İLK AKLA GELEN ORMANLAR
Depremlerden ziyan gören yurttaşların bir an evvel meskenlerine kavuşması gerektiğinin altı çizilen açıklamada “Ancak bu yapılırken panikle ve çabukla hareket edilmesi, bilimsel altyapısı oluşturulmadan kararlar alınması, ormanlar, meralar ve öbür ekosistemlerin ziyan görmesine yol açabilecektir. Bu üzere durumlarda birinci akla gelen ormanlar ve meralar olması kabul edilemez. Orman alanları her türlü tesisin yapılmasına açılırken “kamu yararı” kavramına sığınılmaktadır. Meğer çeşitli mahkeme kararlarında bile tek başına ormanların varlığı üstün kamu faydası sayılmaktadır. “Kamu yararı” kavramı, TDK Aktüel Sözlükte şu formda tanımlanmaktadır; ‘Devletin ihtiyaçlarına yanıt veren ve bu gereksinimleri karşılayan, topluma fayda sağlayan kıymetler bütünü, menafiiumumiye.’ Kanaatimizce İktidar, bu tarifin -işine gelen- birinci kısmını temel almıştır. ‘Devletin ihtiyaçlarına karşılık veren ve bu muhtaçlıkları karşılayan…’ ikinci kısmındaki ‘…topluma fayda sağlayan kıymetler bütünü…’ ne yazık ki görmezden gelinmiştir.! Ormanların farklı işlevlerinin topluma sağladığı bedellerin bütünü, ne yazıktır ki bir arsa kıymeti kadar kıymet taşımıyor” denildi.
DİĞER AFETLERİN ÖNÜ AÇILIYOR
“Doğal afetlerin yarattığı problemlerin kalıcı bir biçimde çözümlenmesi herkesin ortak arzusudur” halinde devam eden açıklamada şu sözler yer aldı: “Ancak hangi münasebetle olursa olsun telaşlı, bilhassa de plansız ve ben yaptım oldu dayatması kabul edilemez. Başta ormanlar, meralar olmak üzere öbür doğal ekosistemler, bilhassa global iklim değişikliğine bağlı afetlerle çabanın en değerli ögeleridir. Zelzele bölgesinde yalnızca sarsıntıya dirençli değil, başka afetlere de dirençli ve tıpkı vakitte kentlerin kültürel, tarihi ve ekolojik özelliklerini yansıtan bir anlayışla kentler kurulmalıdır. Bu da bilim ve ortak akılla hareket edilmesi ile mümkündür. Bir afetin yaraları sarılırken öteki afetlerin önü açılmamalıdır.”
TMMOB, kararnamelerin “kaş yapılırken göz çıkaracak” uygulamalara yol açacağını savundu.