Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 16 Ocak’taki İngiltere ziyaretinde mevkidaşı Ben Wallace ile bir ortaya gelmişti. Denizcilik ve iktisat gazetesi Marin Deal’in haberine nazaran bu ziyaretin akabinde Türkiye ile İngiltere’nin, İngiliz Kraliyet Donanması tarafından etkin olarak kullanılan ve envanterde halihazırda 12 adet bulunan Type-23 fırkateynlerine yönelik tedarik mutabakatı yaptığı argüman edildi. İddiayı Cumhuriyet’e kıymetlendiren emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, bu mutabakatın hayata geçmesinin savunma endüstrisi için intihar olacağını söyledi.
“SÜREKLİ SORUN ÇIKARIYOR”
Türk donanmasında İngiliz menşeli sensor ve silahların sicilinin epeyce makûs olduğuna dikkat çeken Gürdeniz, “Amirallik dönemimde en çok uğraştığımız meselelerin başında İngiliz menşeli sensor ve silahların idamesi, yedek kesim tedariki ve bakım tamirat sorunu gelirdi. Fırkateyn radar kesimini bile iki yıl beklediğimiz olurdu” dedi. Türkiye’nin İngiltere’den en son 1959’da Paşa sınıfı muhrip satın aldığını söz eden Gürdeniz, İngiltere’deki FOST eğitimleri sırasında Type-23’lerle çalıştığını ve bu sınıfın daima sorun çıkardığını belirtti.
“YERLİ VE ULUSALLIK AKSİYONLA OLUR”
“Savunma endüstrini destekleyecek tersane hazırken, savunma endüstrisi hazırken Türkiye’nin İngiltere’nin eski gemilerine yönelmesini anlamak mümkün değil” diyen Gürdeniz şöyle devam etti: “Yerli ve ulusal olmak kelamla değil aksiyonla olur. Kendi gemisini yapan devlet 35 yaşında bir gemiyi ithal etmez. Bu intihardır. Yaşlanan filoyu modernize etmenin yolu TF-2000 ve başka istif sınıf muharip gemi projelerini hızlandırmaktır. Türkiye diğerine muhtaç değildir.”
“BU TEŞEBBÜS KURUMSAL ATALET YARATABİLİR”
Öncelikle savunma endüstrisinin gelişim sürecine ve bunun temel motivasyonuna değinen Deniz Güvenliği Uzmanı Deniz Güler ise “Başta Türk Deniz Kuvvetleri olmak üzere Ar-Ge alanında kıymetli başarılarla ulusun göğsünü kabartmış bir kuvvetin yaşadığı bu sıçrayışın ana fikrinde itimat bağı zedelenmiş bir müttefiklik alakasına karşı ulusal onur, özgüven ve emekle verilen güçlü bir reaksiyon yatmaktadır” dedi. MİLGEM projesinin ulusal savunma endüstrisinde kurumsal kültür ve kurumsal hafızanın oluşmasına büyük katkı sağladığının altını çizen Güler, Türkiye’nin 21. yüzyılda kendi savaş gemisini inşa edebilen ülkeler ligine taşımışken bu türlü bir teşebbüsün “kurumsal atalet” yaratabileceğine dikkat çekti. Güler kelamlarını, “hazır ve yaşlı savaş gemilerinin alımından fazla askeri gemi inşa endüstrinin üretim kapasitesinin ne kadar artırılabileceği üzerine baş yorulmalıdır” ikazıyla tamamladı.
ROMANYA DAVALIK OLMUŞTU
Romanya ve İngiltere ortasında 2003 yılında Type-23’ün bir alt modeli olan HMS Coventry ve HMS London isimli iki adet “Type-22” fırkateyni için toplamda 116 milyon sterlinlik bir mutabakat yapıldı. Muahede kapsamında fırkateynler Romanya’ya fabrika çıkışı biçiminde teslim edilirken her ek materyal için ek bütçe talep edildi. Öte yandan Romanya Dolandırıcılıkla Gayret (DNA) ve İngiltere Dolandırıcılıkla Uğraş (SFO) yetkilileri 2006’da, fırkateynlerde kimi ekipmanların öbür eserlerle değiştirilmiş olması nedeniyle İngiltere’de, ülkenin en büyük silah şirketi BAE Systems’in temsilcisi Barry George ve Romanya doğumlu eşi Georgiana’yı tutukladı ve evraklara el koydu. Çift daha sonra hür bırakıldı.
O devir mevzuya ait konuşan Rumen Amiral Victor Blidea, 116 milyon sterline alınan İngiliz gemileri yerine 40 milyon sterlin maliyete Hollanda gemileri alabileceklerini söylemiş ve şu tabirleri kullanmıştı:
“UCUZA ALINABİLİRDİ”
“O periyotta tanesi 20 milyon sterlinden satışa sunulan Hollanda fırkateynleri hakkında bilgi sahibiydik. Bunlar ‘sıcak’ gemilerdi, misyondaki gemilerdi ve ikinci el gemiler değillerdi. İngiliz firkateynleri üzücü değil fakat bizim bütçemize uymuyorlar. Bakımları çok maliyetli. Ayrıyeten onları düzgün bir halde donatmamız gerekiyor ki bu da yeniden çok para demek.”