Milliyet.com.tr/ÖZEL Fahiş aidat fiyatları, site sakinlerinin reaksiyonuna neden oluyor. Yeni yılın birinci haftasında bu defa maliyetlerdeki artışı münasebet gösteren site idareleri, artırım kararları aldı. Güncellenen sayılarla birtakım aidat fiyatları kiralara yaklaştı. Peki bu durumla karşılaşan vatandaş ne yapmalı? İtiraz hakları var mı? İşte karşılığı…
VATANDAŞLARA DİKKATLİ OLUN UYARISI!
Tüketici Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu milliyet.com.tr’ye açıklamasında şu tabirleri kullandı: “Apartman site aidatları üzerinden rant elde etmek kimileri için gelir kapısı oldu. Bilhassa son yıllarda artan enflasyonla birlikte aidatlar kiralarla yarışır hale gelince kat malikleri isyan noktasına geldiler. Bu noktada işini düzgün yapan profesyonel apartman site yöneticileri ya da kat malikleri konseyi içerisinde seçilmiş idare konseylerini bir kenara koyarak kendilerine çıkar sağlayan kümelere yönelik dikkatli olunmasını öneriyoruz.
FAHİŞ AİDATLARA KARŞI NE YAPILMALI?
Aşırı artan aidatlara karşı yapılması gereken birinci hareket kat malikleri genel heyetine katılmak olmalıdır. Kat malikleri toplantısında geçmiş yılların bilançosu ile birlikte önümüzdeki yıl yapılacak harcamalarla ilgili iddiası bütçe kat maliklerinin inceleme ve onayına sunulur.
Sunulan iddiası bütçede şeffaflık yok ise ve aidatlarda yüksek oranda artış talep ediliyorsa toplantıya katılan kat maliki divan heyetine itirazını belirterek toplantı tutanağına yazılmasını isteyebilir.
‘1 AY MÜHLET İLE DAVA AÇIP İPTALİ İSTENEBİLİR’
Örneğin yüzme havuzu yapılması, basket alanı genişletilmesi, cephe yenilemesi üzere zarurî olmayan birtakım harcama kalemleri varsa ve bunlar fahiş bedellerle bütçeye konulmuşsa itirazda bulunan kat maliki toplantıdan bir ay zarfında Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak toplantı tutanağındaki itirazını da kanıt olarak göstermek suretiyle dava açıp yüksek aidatla ilgili alınan kararın iptalini yahut düzeltilmesini talep edebilirler.
‘TOPLANTIYA KATILMAYANLARIN HAKKI 3 AY’
Toplantıya katılmayan kat malikleri ise toplantı tarihinden itibaren azami 3 ay zarfında mahkemeye gitme hakkına sahiptirler. Ne var ki toplantıya katılmış ve oradaki itirazlarını tutanağa geçirmiş olan kat maliklerinin elleri yargı sürecinde daha güçlü olacaktır.
Şunu da hatırlatmak isterim ki kat maliklerinden seçilen apartman yahut site idare heyetinin lideri genel masraflara katılmaktan muaf olabilir. Lakin idare heyetinde bulunan ve kontrol heyetinde yer alan öbür bireyler şayet kat maliki ise onlara rastgele bir imtiyaz sağlanamaz yalnızca istekli olarak bu hizmeti yaparlar.
‘YÖNETİM ŞURASI LİDERİNE MAAŞ BAĞLANAMAZ’
Kat malikleri içinden seçilmiş idare konseyi liderine maaş da bağlanamaz. Ne var ki uygulamada en sık görülen durum çok sayıda bağımsız kısmı olan büyük projelerin sahibi şirketler kendi kurdukları idare firmalarına 10 yıl boyunca idare hakkı verdiklerine dair bir idare planını tapuya işletiyorlar.
Yönetim planını değiştirilmesi için kanun gereği kat maliklerinin yüzde 80’inin oyu gerekir. Binlerce bağımsız kısım olan sitelerde bu türlü bir çoğunluğu bir ortaya getirmek mümkün olmadığından müteahhit firmanın kendisine ilişkin öteki şirketi durumundaki yönetici şirket 10 yıl boyunca orayı dilediği üzere yönetebiliyor.
‘5 YIL BOYUNCA MÜTEAHHİTLER KARŞILAMALI’
Bu ortada üretim yanlışından oluşan masrafların da 5 yıl boyunca müteahhit tarafından karşılanması gerekmesine karşın kat maliklerinden talep edebiliyorlar.
Aslında çatı akıyorsa, dairenin içinde yahut ortak alanlarda eksik bırakılmış işler varsa, asansör arızalıysa bunların giderilmesi teslimden itibaren 5 yıl boyunca inşaat şirketinin sorumluluğundadır. Ne var ki yönetici şirket inşaat firmasının yan kuruluşu olunca bu masraflar müteahhit firma yerine kat maliklerine yansıtılmaktadır.
Haklarını bilmeyen yahut çoğunluğu sağlayamayan pek çok kat maliki de haksız ve hukuka ters olan bu bedelleri ödemektedirler.
İŞTE FAHİŞ ARTIŞA KARŞI YAPILMASI GEREKEN
Fahiş aidatlarla çaba için yapılması gereken kat malikleri genel şurasına katılmak, orada sunulması zarurî olan harcama kalemlerini dikkatlice inceleyip gereksiz harcama görüldüğünde bunu itirazla tutanağa yazdırmaktadır.
ÇOK YÜKSEK DENGELİ AİDAT ARTIŞLARI VAR MI?
Aidat fiyatları 3 kat arttı. Yüzde 200 artış yapıyorlar. 400 lira 1200 lira olarak karşılarına çıkıyor. 300 lira olan bir aidat 900 küsür liraya çıkıyor.
KİRACILARIN HAKLARI NELERDİR?
Kiracıların kat malikleri genel heyetinde oy hakları bulunmamaktadır. Ama apartman ya da site genel sarfiyatlarına katılmak durumundalardır. Bu nedenle kiracı olanların konut sahiplerini toplantıya katılmaları konusunda ikna etmeleri ya da vekalet alarak mesken sahipleri ismine kendilerinin toplantıda yer almalarında yarar var. Ayrıyeten demirbaşla ilgili masraflar apartman ve sitelerde yatırım sarfiyatları kalemindedir ve kiracının değil, konut sahibinin ödeme yükümlülüğü vardır.
‘3 YERDEN TEKLİF ALIP KİRADAN DÜŞEBİLİRLER’
Son vakitlerde kombilerle ilgili ağır şikayet olmuştur. Kış aylarında eski, 15 yıllık kombiler arıza yapıyor, soğukta kalan kiracı çaresizce mesken sahibine haber vermesine karşın mesken sahibi sorumluluk üstlenmeyip kiracının yaptırmasını istiyor. Bu türlü bir durumla karşılaşan kiracılar konut sahibi ile irtibatını yazılı kursunlar en az 3 yerden teklif alıp kombiyi değiştirmeleri halinde bunu kiradan düşebileceklerdir.
Yazılı bağlantı çok değerlidir. 3 yerden teklif alacak, kiracılar rutin bakım masraflarına katılmak durumundadır fakat demirbaşların tamiratı, kullanıcı kusurundan kaynaklanmıyorsa bunlar konut sahipleri tarafından karşılanmalıdır.
HER DAİRENİN METREKARESİNE NAZARAN FARKLI BİR AİDAT BELİRLENEBİLİR Mİ?
Yönetim planında kat mülkiyetine karşıt olmamak kaydıyla bir düzenleme varsa o düzenlemeye nazaran yok ise arsa hissesine nazaran herkes ortak masraflara katılmak zorundadır.
Kat maliki ile idare ortasındaki itilaflar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda olup tüketici mevzuatına nazaran kıymetlendirilmez. Yani tüketici hakem heyeti ve tüketici mahkemelerine başvurmasınlar. Uyuşmazlık içinde olanlar Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne başvurmalıdırlar.”