Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan karara nazaran, vakıf, 2008’de yürürlüğe giren 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun süreksiz 7’inci hususuyla getirilen iade imkanından yararlanmak hedefiyle, 1936 beyannamesiyle kayıt alınan ve daha sonra öbür isimler ismine tescil edilen İstanbul’daki taşınmazının iadesini istedi.
Talepte, taşınmazın daha evvel vakıf tarafından kiraya verildiği, sonraki yıllarda da Dimistokli, Yani, Sare, Despina ve Aleksandar ismine tescil edildiğine ait dokümanlar de yer aldı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, sunulan evrakları taşınmazın vakıf ismine tescil edilmesine destek bilgi ve evrak olarak kabul etmeyerek, talebi reddetti.
Vakıflar Genel Müdürlüğü sürecine karşı açılan dava da İstanbul 10. Yönetim Mahkemesi tarafından reddedildi. Temyiz istemi de Danıştay tarafından reddedilen vakıf, hak ihlali teziyle Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi İkinci Kısmı, Anayasa’nın 35’inci hususunda teminat altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi. İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere karar örneği ilgili mahkemeye gönderildi.
KARARIN GEREKÇESİNDEN
AYM’nin kararında, öncelikle müracaatçının bir cemaat vakfı olduğu konusunda tereddüt bulunmadığı tespiti yapıldı.
Başvurucu vakfın oburu ismine kayıtlı bir adet taşınmazın tescilini talep ettiği belirtilen kararda, bu talebin tescile destek bilgi ve evrakların sunulmadığı gerekçesiyle reddedildiği hatırlatıldı.
Vakfın açtığı davada, taşınmazın mülkiyet durumunun incelenmediği bildirilen kararda, “Başvurucunun belirtilen taşınmazın kendisine ilişkin olduğuna işaret eden evraklar sunması mülkün varlığının kabulü için kâfi görülmelidir. Somut olayda müracaatçı, derece mahkemelerine bu tarafta evraklar sunmuştur. Hasebiyle tüm bu konular gözetildiğinde müracaatçının mülkünün bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.” denildi.
Başvurucunun ihtilaf konusu taşınmaza ait malik sıfatının kamu otoritelerince tanınmadığı belirtilen kararda, münasebetiyle müracaatçının mülkiyet hakkına bir müdahalede bulunulduğu aktarıldı.
Açıklanan olaylar kapsamında müracaatçının talebinin hak ihlali oluşturduğu aktarılan kararda, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Kanun koyucunun gayesi, cemaat vakıflarının Hazineye geçmiş taşınmazlarının isimli yargıda dava açılmasına gerek kalmadan idari yoldan cemaat vakıflarına iade edilmesinin temin edilmesidir. Fakat Vakıflar Genel Müdürlüğünün ve mahkemenin ispat araçlarını sonlandırıcı yorumu müracaatçının taşınmazın idari yoldan iadesi imkanından yararlanmasını kanunun öngördüğünün ötesinde güçleştirmiştir.
Başvurucunun 5737 sayılı Kanun’un süreksiz 7’inci unsuruyla getirilen iade imkanından yararlanmak maksadıyla yaptığı müracaatın genelgede öngörülen evrakların ibraz edilmediği gerekçesiyle reddedilmesinin yasal bir temeli bulunmamaktadır. Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 35’inci unsurunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”