MÜJDE IŞIL- ‘90’ların sonu, 2000’lerin başında sinemaya sürpriz finallerin dâhi direktörü olarak giren M. Night Shyamalan, o yükselişin istikrarını sağlayamadı mesleğinde. Ve o birinci devrin tepesine de hiç erişemedi. Bazen o kadar tabanlarda gezdi ki hayranları ondan umudunu kesti; sonra “bende hâlâ iş var” diyen sinemalarıyla kısık da olsa ümit ışığını canlı tuttu. Bugün yeni bir Shyamalan sineması vizyona giriyor haberleri geldiğinde merakımızı cezbedebiliyor hala. “Knock at the Cabin/Kulübeye Tıklat” da bu hislerle izlendiğinde hem beklentileri boşa çıkarmayan hem de bütünüyle karşılayamayan bir üretim.
Film, Paul G. Tremblay’in 2018 tarihli romanı “The Cabin at the End of the World”den uyarlanmış. Kıyamet temalı bu romanın Shyamalan’a neden cazip geldiğini anlamak sıkıntı değil. Kıssa, bir küme yabancının bir ailenin kulübesine baskın yapıp onlara kıyametin gelmek üzere olduğunu, şayet insanlığı kurtarmak istiyorlarsa içlerinden birini kurban etmeleri gerektiğini söylemeleri üzerine şurası. Kapalı alanda tansiyon, güç bir tercih yapmak durumunda kalan karakterler, kıyamet döngüsü ve elbette hakikat-maneviyat çelişkisi… “İşaretler”den “Sudaki Kız”a, “Mistik Olay”a kadar tam bir Shyamalan yumağı…
Sekiz yaşındaki evlatlık Wen’in ve ailesinin, dört gizemli yabancı tarafından kulübelerinde esir alınması, birinci dakikadan itibaren alıştığımız ve sevdiğimiz bir Shyamalan tansiyonunu karşımıza getiriyor. Hem tehlike altındaki çocuk hem belirsizlik hem istila ve kıyamet konsepti, Shyamalan’ın bilhassa birinci periyodundaki sakin lakin faal üslubunu anımsatıyor.
Yönetmenin mesleğinde hakikat ve maneviyat ayrımından güç aldığını ve tercihini maneviyattan yana koyduğunu biliyoruz. “Kulübeye Tıklat”ta da benzeri seçimle baş başa bırakıyor seyirciyi. İstilacıların mecnun mi yoksa haberci mi oldukları sorusunun yanıtını, sinemanın sonuna kadar ikilemde bırakmayı başarıyor. Wen’in ebeveynlerinden biri onlara inanmaya gerçek giderken insan hakları avukatı olan başkası ise her şeyin kurmaca ve evvelce ayarlanmış olduğunda ısrar ediyor. Bu belirsizlik ve seyirciyi ikilemde bırakma hâli, tipik bir Shyamalan tansiyonu çizgisinde istikrarlı ilerliyor; ta ki finale kadar… Kıssanın ve hasebiyle direktörün yaptığı manevi tercih, ayrıştırıcı ve ötekileştirici bir sonuca ulaşıyor. Toplumsal olarak itiraz ettiği şeyin onaylayıcısına dönüşüyor böylelikle. Dünya için ne kadar fedakâr olabilirsin ve dünya, insanlık bu fedakârlığa bedel mi, sorusunun karşılığı da havada kalıyor.
Âlem buysa kral kim?
Bir periyodun efsanevi şirketi İtibar Müzik yalnızca ‘90’lar müziğine damgasını vurmakla kalmadı; starları Mahsun Kırmızıgül ve Özcan Deniz, 2000’in başlarında sinemaya da el attı. Deniz’den evvel direktörlüğe başlayan Kırmızıgül daha tezli bir yolda ilerledi, “Güneşi Gördüm” ile Türkiye’nin Oscar temsilcisi de oldu. Ülke sıkıntılarına odaklandığı genel stilinin dışında bir sinemayla geliyor perdeye bu sefer. “Prestij Meselesi”nde hem kendi öyküsünü anlatıyor hem de son periyotlarda gişe canavarına dönüşen müzik biyografilerine reaksiyonunu gösteriyor.
“Bir müzikçinin hayatını oynayabilirsiniz fakat onun müziklerini onun üzere asla söylemezsiniz. Ben sevdiğim sanatçıyı izlemeye giderken, ona hayat veren oyuncunun amatörce söylediği müzikleri duymak zorunda değilim” demişti “Bergen” vizyondayken Kırmızıgül. “Prestij Meselesi”nin asıl sorunu bu itiraz üzere görünüyor. Çünkü sinemada Kırmızıgül, Özcan Deniz ve Haluk Levent’in gerçek seslerini duyuyoruz.
Filmin, 20 yıl evvelki “Neredesin Firuze” ile hem hikaye hem de üslup olarak benzerliği var. Ezel Akay imzalı imal, Özcan Deniz’in meşhur olma macerasından ilham almıştı. İşte o kıssanın farklı bir yorumunu izliyoruz “Prestij Meselesi”nde. İsminin bilakis Prestij’den öncesini anlatıyor, o vakti ve ruhu anlatırken “Neredesin Firuze”nin estetiğini ve mizahını yakalayamıyor. Kırmızıgül’vari bu karikatürize müzik biyografisinden geriye, Engin Hepileri’nin Hilmi Topaloğlu performansı akılda kalıyor.