150 yılı aşkın bir müddettir dünyanın birçok ülkesinde hastalara içerisinde cıva bulunan amalgam diş dolguları yapılıyor. Son yıllarda yeni kuşak beyaz kompozit dolguların tanınan olmasıyla amalgam dolguların kullanım oranları azaldı.
Türkiye dahil birçok ülkede sıklıkla kullanılan amalgam dolgular hakkında ihtarda bulunan Uzman Diş Doktoru Dr. Gökhan Atakan, yapılan son araştırmalarda amalgam dolgularla ilgili çarpıcı sonuçlar elde edildiğini söz etti.
“HASTALAR SIHHATE ZİYANLI OLUP OLMADIĞINI SORUYOR”
Dr. Gökhan Atakan akademisyenlik ve klinisyenlik periyodunda hastalarının kendisine metal dolguların ziyanlı olup olmadığını sıklıkla sorduğunu belirterek şöyle konuştu:
- “Amalgam dolgunun; cıva içermesi sebebiyle bilhassa uygulama sırasında ve dolgunun sertleşme mühleti olan birinci 24 saatte hem uygulayan doktor ve işçi hem de hasta için risk taşıyabileceğini biliyorduk. Fakat uzun periyotta hastalara ne üzere sıkıntılar çıkaracağı ispatlanmamıştı ve muteber kabul edilmişti. Kısa müddet evvel ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), amalgamların makul hastalar için ziyanlı olabilecek Hg (cıva) buharı saldığını kabul etti.
- Yapılan bir çalışmada 150 milyondan fazla yetişkin üzerinde amalgamlardan Hg buharına maruz kalmanın erişkinlerdeki tesiri incelendi. Bu çalışmada hastaların günlük idrar Hg ölçüleriyle, ağızlarındaki amalgam dolgu yüzeyi ortasında manalı bir ilgi olduğu gösterildi.”
Hamilelerin bilhassa dikkat etmesi gerekiyor.”
Hamilelerin bilhassa dikkat etmesi gerektiğini belirten Dr. Atakan, “FDA, 2022 yılı sonunda resmi olarak, gebe bir bayana amalgam dolgu yapıldığında, bu dolgunun anne ve fetüste yüksek, süreksiz cıva maruziyetine neden olabileceğini söz etti. Kimi çalışmalar da gebe bir bayanın sahip olduğu amalgam dolgularının sayısı ile göbek kordon kanındaki cıva düzeyleri ortasında bağ olduğunu gösterdi” dedi.
ESKİ AMALGAM DOLGULAR SÖKÜLMELİ Mİ?
“Eski amalgam dolgular sökülmeli mi” sorusuna da karşılık veren Uzman Diş Doktoru Dr. Gökhan Atakan, “Türk Diş Doktorları Birliği’nin (TDB) daha evvelce açıkladığı üzere; uzun yıllar dayanan amalgam dolgularda hasar yoksa acil değiştirilmesi gerekmemektedir. Sökülürken de açığa cıva buharı çıkmakta ve gereksiz yere dişlerde husus kaybı oluşturabilmektedir. Ama tekrar de metal dolgu bir sebeple sökülecekse, özel kurallarda ‘rubber-dam’ denilen lastik örtü ve artırılmış aspiratör sistemleri altında çıkarılmasında yarar vardır. Risk böylelikle en aza indirilir” diye konuştu.