Doğa Derneği Biyoçeşitlilik Araştırma Koordinatörü Şafak Arslan, Ankara’da 2002’de kurulan ve şimdiki merkezi İzmir Seferihisar olan ulusal sivil toplum kuruluşunun, 2 yıldır Gediz Deltası sulak alanında kapsamlı biyoçeşitlilik araştırma çalışmaları yürüttüğünü söyledi.
Arslan, flamingo ve zirveli pelikan yuvalarıyla ilgili araştırmalarında 2 çeşidin de üreme alanlarında azalma gördüklerini lisana getirdi.
93 GÜN SAHA VE FARKINDALIK ÇALIŞMASI
‘2022 yılı Gediz Deltası Biyoçeşitlilik Araştırmaları ve Farkındalık Çalışmaları’
Kuşları izleyerek ekosistemdeki değişim ve tehditleri incelediklerini de kaydeden Şafak Arslan, “Kuşlar o bölgede rahatlıkla hayatını devam ettiriyorsa ekosistemde sağlıklı giden bir döngü var demektir. Fakat bunun tam zıddı durumlarda o bölgede berbata giden bir durum kelam bahsidir. Gediz Deltası’nda yaptığımız araştırma ve geliştirme çalışmalarını son 2 yılda artırdık. Kuş izleme çalışmaları gerçekleştirdik. Flamingo ve zirveli pelikanlar için yuva sayılarını belirledik. Kuş müşahede yürüyüşleri yaptık. 300’ü aşkın öğrenci ve 30’dan fazla eğitmene ulaştık. Birebir vakitte orta ve büyük göğüslü yaban hayvanlarını tespit ederek bunların ağır olarak kullandığı alanları belirledik. Çalışmamız Türkiye’deki öbür sulak alanlara da örnek olabilir” dedi.
YAPILAŞMA BASKISI VE KİRLİLİK
Sulak alanların öbür doğal alanlar üzere farklı biyoçeşitlilik zenginliğine sahip olduğunu vurgulayan Şafak Arslan, tatlı ve tuzlu suyun birbirine karıştığı delta ekosisteminin farklı habitatları da bir ortada barındırdığına dikkat çekti.
Farklı kuş cinslerinin yılın hangi devrinde geldiğini, göç sırasında hangi kuş tiplerinin konakladığını gözlemlediklerini aktaran Arslan, şöyle konuştu:
- “Geçmişten gelen dataları güncelledik. Deltada yapılaşma baskısı ve kirlilik var. Ava kapalı olmasına karşın kaçak avcılık kelam konusu. Bunların önüne geçmek için her noktada ne kadar canlı var bunları bilmeliyiz. Flamingo ve doruklu pelikan yuvalarıyla ilgili yaptığımız araştırmada bu iki tıbbın üreme alanlarında azalma gördük. Bunun birinci sebebi flamingolarda adaların erozyona uğraması ikinci sebebi ise flamingoların eşleyerek biriktirdikleri topraklar nedeniyle yuvaların büyümesiyle daha az flamingo yuvasının belirli yüzey alanında yerleşiyor olması.
- 2021 yılında 13 bin 750, 2022 yılında ise 10 bin 124 flamingo yuvası sayılmıştır. 2017 yılından sonra flamingoların yuva sayısında büyük düşüş görülmektedir. Doruklu pelikanlarda ise insan baskısını net olarak görebiliyoruz. Bilhassa Gediz Deltası içerisinde bulunan zirveli pelikan yuvalarındaki azalışın birinci sebebi insan baskısıdır. Zirveli pelikanlar bu baskıdan ötürü alanlarını terk ederek deltanın farklı noktalarında üremeye başladılar. Sayıları azaldı. Geçtiğimiz yıllarda yaptığımız çalışmalarda çift sayısının 120 iken bu yıl 80 ikili düştüğünü gördük.”
‘UNESCO DÜNYA TABİAT MİRASI’ HAZIRLIĞI
Gediz Deltası için belirledikleri tehditlerin bir an evvel azaltılıp, alandan çıkarılması için rapor hazırladıklarını söyleyen Şafak Arslan, hasar görmüş alanlarda onarım ve rehabilitasyon çalışması yapılabileceğine dikkat çekti.
Deltanın makul noktalarında gerekli onarımlar yapılıp, alanda güzelleşmenin sağlanabileceğini belirten Arslan, “İzmir üzere metropol bir kentin yapılaşma amacıyla deltaya gerçek kayması büyük bir risktir. Bilhassa bizim ‘Güney Gediz’ diye bahsettiğimiz kentle iç içe olan bölgenin yapılaşmaya açılması da tehdit oluşturuyor. Bununla ilgili İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kurumlar tedbirler alıyor. Biyoçeşitliliği kaybetmememiz için onarım çalışmalarının yapılmasını ve ilerleyen vakitlerde tehditle karşı karşıya kalmamasını istiyoruz” dedi.
Şafak Arslan, son olarak 2019’dan beri kampanya yürüttüklerini söyleyerek Gediz Deltası’nın ‘UNESCO dünya tabiat mirası’ ilan edilmesi için hazırladıkları bütün dataları altlık olarak sunacaklarını kaydetti.