Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği TÜSİAD Lideri Orhan Turan dövizi ve yurtiçi fiyatlarını denetim Demetevler Escort altında tutmak maksadıyla piyasalara yapılan müdahaleler ve getirilen düzenlemelerle bir arada fiyat oluşumlarının ekonomik rasyonelden koptuğunu vurguladı
Seçim devrinde siyasi partiler ortası rekabetin kutuplaşmayı telafisi güç bir noktaya taşımamasını temenni Otele Gelen Escort ettiklerini lisana getiren Turan Maalesef 2023 te kuvvetli bir istihdam ve refah yaratan bir büyüme süreci beklemiyoruz Seçime kadarki devirde mevcut eğilimlerin devam edeceğini öngörüyoruz Yılın ikinci yarısı ise her Balgat Escort şeyden evvel iktisat siyasetlerinin çerçevesine ait bir belirsizlik içeriyor dedi Özel kesimin yatırım finansmanı problemleri aşılamadığı sürece enflasyonla çabada manalı ve kalıcı muvaffakiyet sağlanamayacağına dikkat çeken TÜSİAD Lideri Orhan Turan ile endüstricinin sıkıntıları ve iktisattaki son gelişmeleri konuştuk
HAYALİMİZ ADİL BİR TÜRKİYE
Bu yıl Cumhuriyetin 100 yılı kutlanacak Nasıl bir Türkiye hayaliniz var
Cumhuriyetimizin ikinci yu zyılında refahın adil bic imde dagˆıldıgˆı insani kalkınmasını sagˆlamıs bir Türkiye hayal ediyoruz Hukukun u stu n oldugˆu demokrasiyi yas am usulü haline getirmis toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmış bir Türkiye hayalimiz var Etrafla uyumlu dijital ve yes il do nu s u mu bas armıs bilimde üniversal standartları yakalamıs AB entegrasyonunu sağlamış özetle gelis mis saygın adil ve c evreci bir Tu rkiye hepimizin ortak umudu
TÜSİAD olarak bu hayalin gerçekleşmesine katkı sağlamak için yüzüncü yılımızda yeni bir proje başlatıyoruz Bir tartışma platformu başlatıyoruz Cumhuriyetin kuruluşundaki mahallî kongrelerden ilham aldık Türkiye nin farklı bölgelerinde düzenleyeceğimiz toplantılarda şu dört soruya daima birlikte yanıt arayacağız Cumhuriyeti ve demokrasiyi birlikte nasıl güçlendireceğiz Global dönüşümlerde ulusal stratejimizi nasıl konumlandıracağız Çevreyi koruyan bir kalkınma nasıl olmalı Refahı artırırken bölüşümü daha adil nasıl yaparız Biz yalnızca söylemenin değil toplumun farklı bölümleriyle söyleşmenin bedelli olduğunu düşünüyoruz Hangi inançtan etnik kimlikten sınıftan hangi cinsiyetten olursak olalım her bölümün umut ve hayallerini içeren ortak bir gelecek noktasında birleşmeyi hedefliyoruz
SAĞDUYU ŞART
Parti kapatma siyasi yasaklar kutuplaşma Seçime giderken gündemin ana bahisleri bunlar oldu Sizin asıl beklentiniz nedir
Maalesef geçtiğimiz seçim periyotlarında olduğu üzere bu seçim devrinde de siyasi tansiyonun yükselmesine şahit oluyoruz Siyasette lisan ve üslup da yapan olmaktan uzaklaşabiliyor Seçim devrinde siyasi partiler ortası rekabetin kutuplaşmayı telafisi güç bir noktaya taşımamasını temenni ediyoruz Sağduyudan uzaklaşmadığımız ülkemizin geleceği için önceliklerin gündemde olduğu bir seçim periyodu geçirmeyi ümit ederiz
FİNANSMAN SORUNU AŞILMALI
Finansman konusunda zorluklar bu yıl sürüyor mu
Finansman konusundaki zorluklar ağırlaşarak devam ediyor Gerçek bölümün finansmana erişimine regülasyonların çok büyük tesiri oluyor Regülasyonların getirdiği kısıtlar altında bankalar tüketici kredilerine yük veriyor Bu da siyaset faiz oranının tek haneye düşürülmüş olmasının ekonomik sonuçlarına dikkatle bakmayı gerektiriyor Yüksek enflasyona karşılık cansız büyüme Yatırım yapılamaması yalnızca bu periyodun değil gelecek devrin büyümesini de hudutlar Enflasyonla çabayı de zorlaştırır Özel bölümün yatırım finansmanı problemleri aşılamazsa ne enflasyonla uğraşta kalıcı muvaffakiyet sağlanabilir ne de iktisat sağlıklı bir büyüme patikasına girebilir
REFORM LİSTESİ KABARIYOR
Seçim iktisadı devrede EYT KGF kredileri yeni konut kampanyaları Bunlar iş dünyasının beklentilerini ne derece karşılıyor
Bunlar hiç elbet talep üzerinde tesirli olacak adımlar Aslında Türkiye iktisadı bir müddettir iç talebe dayalı büyüme sürecinde Tüketici kredileri ve perakende bölümüne ait endeksler tüketim talebindeki canlılığı gösteriyor Fakat arz tarafında birebir şeyi söyleyemiyoruz Sanayi üretimi geriliyor Enflasyonun yüksek seyrettiği bir ortamda talebi desteklerken şayet üretim talep kadar artamazsa enflasyonist döngünün önüne geçilemez Üretimin ve yatırımların canlanması için öncelikle makroekonomik istikrarın sağlanması gerekiyor Akabinde da üretim yapısının daha fazla katma bedel üreteceğimiz biçimde değiştirilmesini sağlayacak yapısal ıslahatların uygulanmasına muhtaçlık var Aksi halde global rekabet gücümüzü koruyamayacağız Üretimde yapılması gerekenler eğitimden bilim ve teknolojiye istihdamdan sanayi ve tarıma kadar geniş bir siyaset alanına yayılıyor Bunların üzerine daima yenileri ekleniyor Dijitalleşmenin asimetrik tesirlerine ve iklim değişikliği ve çevresel problemlerle çabaya kadar ahenk göstermek gereken çok sayıda yeni başlık var Yapısal ıslahatları geciktirdikçe liste uygunca kabarıyor Dünyada çok süratli bir değişim var Buna adapte olacak adımları süratle atmamız gerekiyor
HESAPLAMA ZORLAŞTI
Şu anda gerçek bölümün yaşadığı can yakıcı temel sorunlar nelerdir
En temel sorun belirsizlik Belirsizliğin bir boyutu mevcut iktisat siyasetleri ile devam edilip edilmeyeceğine ait Belirsizliğin bir öbür boyutu da mevcut durumda piyasa işleyişinin ve piyasa sinyallerinin zayıflamış olması Dövizi ve yurtiçi fiyatları denetim altında tutmak hedefiyle piyasalara yapılan müdahaleler ve getirilen düzenlemelerle birlikte fiyat oluşumları ekonomik rasyonelden koptu Piyasaların resen istikrara gelme özelliği artık çalışmaz oldu Bu özel kesim açısından risk ve getiri hesaplamaları yapabilmeyi çok zorlaştırıyor Belirsizlik yatırım kararlarının ertelenmesine bu da üretim istihdam ve büyümenin zayıflamasına yol açıyor İktisatta kararların sağlıklı biçimde alınabilmesi için izafî fiyatların piyasa dinamiklerini yansıtması gerekiyor Yani tesirleri bilinebilen ve hesaplanabilen genel kabul gören iktisat siyasetleri çerçevesine geri dönmeliyiz
ENFLASYON ÇİFT HANENİN ÇOK ÜSTÜNDE OLACAK
Baz tesiriyle enflasyonda düşüş kelam konusu Bu yıl enflasyon öngörünüz nedir ve orada ne çeşit riskler var
Evet enflasyonda öngördüğümüz üzere baz tesirine dayalı bir düşüş var Lakin TÜFE enflasyonu yüzde 65 e gerilemiş olmasına karşın besin ve sıhhat üzere kalemlerdeki artışlar yüzde 80 e yaklaşıyor Bu da hissedilen enflasyonun daha yüksek olduğunu düşündürüyor İTO ya nazaran İstanbul da yıllık enflasyon yüzde 93 Bu nedenle enflasyon bir ölçü daha yavaşlasa da bunun refah artırıcı tesirini hissetmiyoruz Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de artış oranları yüksek seyretmeye devam ediyor Bu da enflasyonun tek haneli düzeylerin bir oldukça üzerinde seyredeceğini gösteriyor Zira para siyaseti olmadan tek başına makro ihtiyati siyasetlerle yapılan enflasyonla çabanın hudutları var Kesinlikle para siyasetini enflasyonu tek haneye indirme amacı doğrultusunda yine formüle etmek gerekiyor Bunu maliye siyaseti ve yapısal ıslahatlarla da desteklemek kural
2023 TE REFAH YARATAN BÜYÜME BEKLEMİYORUZ
2023 Türkiye iktisadı açısından nasıl geçecek bu yıla ait plan yapabildiniz mi öngörüleriniz neler
Maalesef 2023 te kuvvetli bir istihdam ve refah yaratan bir büyüme beklemiyoruz Bu yıl Türkiye iktisadını iki alt devirde düşünmek yerinde olur Seçime kadarki periyotta mevcut eğilimlerin devam edeceğini öngörüyoruz Enflasyon kısmen gerileyerek bir platoya oturacak Büyümeyi talebi destekleyen siyasetler şekillendirmeye devam edecek Yılın ikinci yarısı ise her şeyden evvel iktisat siyasetlerinin çerçevesine ait bir belirsizlik içeriyor Tekrar piyasa iktisadı çerçevesine mi dönülecek yoksa konvansiyonel olmayan siyasetler ile piyasa ve fiyatlama üzerindeki yönlendirmeler devam mı edecek Her iki durumun orta uzun vadeli sonuçları birbirinden çok farklı olur Fakat her iki durumda da 2023 ün ikinci yarısında büyüme muhtemelen sürat keserken itici güç iç talepten dış talebe kayacak Zira yılın ikinci yarısında dünya iktisadında toparlanmanın hızlanmasını ve ihracatın canlanmasını bekliyoruz Büyümedeki yavaşlama Avrupa nın resesyondan çıkması ve güçlü hizmet gelirleri cari açığı da sonlar Makroekonomik istikrara dönük bir siyaset çerçevesi belirlenmezse yılın ikinci yarısında enflasyonun aşağı düzeylere inme eğilimini devam ettirmesini beklemiyoruz