Blinken ın açılış konuşmasında ikili bağların yanı sıra yalnızca Ukrayna konusunu vurgulaması ve Escort Küçükbakkalköy bu kapsamda Türkiye nin tahıl koridorunun gerçekleşmesi konusunda gösterdiği sıra dışı rol ve liderliğe vurgu yapması dikkat çekti
Çavuşoğlu ise Türkiye nin ABD den satın almak istediği F 16 savaş Küçükbakkalköy Escort Bayan uçakları ile terörle gayrette işbirliği davetini yineleyerek Ankara nın odaklandığı hususları işaret etmiş oldu
F 16 onayı ile İsveç Finlandiya bağlantısı
Washington daki görüşmeler Türkiye nin satın alacağı F 16 Küçükbakkalköy Escort savaş uçaklarına Kongre onayı ile TBMM nin İsveç ve Finlandiya nın NATO ya iştirak onayı ortasındaki dolaylı kontağın daha net ortaya çıkmasına neden oldu
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu görüşmelerin akabinde yaptığı basın açıklamasında Türkiye nin İsveç ve Finlandiya yı ittifaka kabul etmesinin Amerikan Kongresi ne olumlu yansıyacağına ait yaklaşımı uzun müddettir duyduklarını lakin resmi temaslarda iki mevzu ortasında direkt bir temas kurulmadığını kaydetti
Ancak Amerikalı kaynaklara nazaran Ukrayna savaşı sürerken İsveç ve Finlandiya nın ittifaka iştirak sürecinin daha da uzatılması Kongre de yalnızca Türkiye aykırısı yaklaşımları bilinen Senatör Bob Menendez üzere siyasetçilerin değil daha çok sayıda Demokrat ve Cumhuriyetçi üyenin rahatsızlığına yol açıyor
ABD nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake Ankara da gazetecilere yaptığı açıklamada iki bahsin irtibatlı olmadığını teyit etti lakin İsveç ve Finlandiya nın NATO ya katılması için büyük bir istek var Kongre bunun gerçekleştiğini görmek istiyor kelamlarıyla durumun ABD den nasıl algılandığını lisana getirdi
Yönetimin dayanağına rağmen Kongre nin onay takvimine ait belirsizliğin sürdüğünü de belirten Flake iki İskandinav ülkesine dönük olumlu bir yaklaşımın Kongre deki sürecin önünü açabileceği bildirisini verdi
‘İsveç yolun başında’
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise Türkiye nin F 16 talebi ile İsveç ve Finlandiya nın NATO üyeliğinin kontaklı olmadığını ABD Kongresinin bunları irtibatlı üzere göstermemesi gerektiğini söylüyoruz kelamlarıyla hukuksal olmasa da fiili bu irtibattan duyulan rahatsızlığı tabir etti
Çavuşoğlu basın toplantısında ayrıyeten İsveç in daha yolun başında olduğunu söyleyip Türkiye İsveç Finlandiya üçüncü daimi ortak düzenek toplantısının yakında gerçekleşeceğini tabir ederek Ankara nın bu süreçte çabucak geri adım atma niyetinde olmadığını ortaya koydu
Ortak açıklamada da bu hususta yalnızca Müttefikler olarak müşterek savunmanın yanı sıra NATO nun Açık Kapı Politikası na yönelik süregelen bağlılıklarını yinelemişlerdir Türkiye Finlandiya ve İsveç ortasında Finlandiya ve İsveç in NATO İttifakı na iştirak müracaatlarının ilerletilmesi emeliyle imzalanan üçlü mutabakatın uygulanmasını görüşmüşlerdir sözü yer aldı
Suriye’de yeni işbirliği süreci mi
Çavuşoğlu Blinken görüşmesinde değerli başlıklardan birini de Suriye konusu oluşturdu ABD Aralık ayı sonunda Türkiye ve Suriye savunma bakanlarının Rusya nın arabulucuğuyla Moskova da bir ortaya gelmesiyle başlayan sürece karşı olduğunu birden fazla defa lisana getirmişti
ABD Büyükelçisi Flake ve ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price Suriye idaresi ile tek taraflı diyalog teşebbüslerine karşı duruşlarının değişmediğini bir kere daha kamuoyunun dikkatine getirdiler Her iki yetkili de Türkiye ile IŞİD e karşı çaba konusunda görüş ayrılıklarının devam ettiğini lakin bunu konuşmaya devam ettiklerini belirterek Ankara Washington çizgisinde bu mevzuda yeni bir durumun gelişmediğini gösterdiler
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da ABD nin Halkın Savunma Birlikleri YPG ile süregelen işbirliğinden duydukları korkuyu Blinken a bir kere daha ilettiğini vurguladı ve böylelikle durumun Ankara açısından da değişmediğini kayda geçirdi
Bununla birlikte her iki tarafın da Suriye konusunda daha fazla siyasi işbirliği yapmak istediği Çavuşoğlu nun açıklamalarıyla ortaya çıktı
Blinken ile görüşmesinde Amerikan tarafının Suriye konusunda yeni bir çalışma teklifinde bulunduğunu anlatan Dışişleri Bakanı Washington un Suriye ye ait siyasi süreçlere yine odaklanması gerektiğini bunun için bir özel temsilci atamasının faydalı olacağı davetini yaptığını açıkladı
Bununla birlikte Çavuşoğlu ABD nin Trump idaresi sırasında Münbiç ten 90 gün içinde çekilme ve 2019 da da YPG nin Türk hudutlarından 30 kilometre güneye çekilmesine dönük kelamlarını tutmamasının Ankara da inanç erozyonuna neden olduğunu kaydetti ve Washington un evvel bu itimadı tazelemesi gerektiği bildirisini verdi
ABD tarafının Esad rejimi ile görüşmeme telkinine rağmen Ankara nın Türkiye Suriye Rusya Dışişleri Bakanları toplantısının ileriki günlerde gerçekleştirme planını değiştirmediği öngörülüyor Tıpkı biçimde ABD nin de IŞİD e karşı YPG ile sürdürdüğü iştiraki Ankara nın reaksiyonuna karşı sürdüreceği bedellendiriliyor
Ukrayna için teşekkür yaptırım konusunda uyarı
Rusya nın 24 Şubat 2022 de Ukrayna yı işgal teşebbüsüyle başlayan savaş 2023 gündeminin en değerli başlığı olmaya devam ediyor ABD nin genel olarak Türkiye nin Ukrayna buhranının başladığı günden bu yana izlediği politikayı olumlu bulduğu tahıl koridoru üzere teşebbüslerinden memnuniyet duyduğu biliniyor
Bununla birlikte Türkiye nin Rusya ile artan ikili ekonomik ve ticari işbirliği güç merkezi olma projesi üzere Amerikan siyasetlerine karşı teşebbüsleri ABD de tasa yaratan gelişmeler olarak görünüyor Washington görüşmeleri sırasında gündeme gelmesine rağmen bu dertlerin kamuoyuna yapılan açıklamalarda lisana getirilmemesi dikkat çeken bir gelişme oldu
ABD nin Rusya ya uygulanan yaptırımların delinmemesi için uzun müddettir Türk yetkililerle temasta olduğu biliniyor Blinken Çavuşoğlu görüşmesinde de bahsin gündeme geldiği ve bilhassa Rusya nın memleketler arası pazardan elde edemediği eserlere Türkiye üzerinden ulaşmasının savaşı uzatacak tesir yaratabileceği açısından rahatsızlığın lisana getirildiği kaydedildi
Çavuşoğlu nun basına yaptığı açıklamalarda Türkiye ile ABD nin güç işbirliği konusunda çalışmaya başlama kararını aldığını açıklamasının da Rusya nın daveti sonucu Trakya da bir gaz merkezi kurulmasının kıymetlendirilebileceği belirtiliyor
ABD ve Avrupa Birliği Avrupa nın Rus gazına bağımlılığının sıfırlanmasına dönük bir siyaset izliyorlar Bu nedenle Türkiye nin Rusya doğalgazını kendi üzerinden Avrupa pazarlarına satma teşebbüsüne uzaklıklı yaklaşıyorlar Türkiye ise kurulacak bu merkezden yalnızca Rusya değil Azerbaycan ve Türkmenistan ve hatta ileride Irak gazının da pazarlanabileceği görüşünü savunuyor
Konuşulmayan bahisler S 400 ve insan hakları
Türkiye ABD Stratejik Sistemi kapsamında yapılan açıklamalarda gündeme gelmeyen iki kıymetli bahis ise Türkiye nin topraklarında konuşlandırmaya devam ettiği Rus üretimi S 400 hava savunma sistemleri ve insan hakları oldu
Türkiye 2019 da S 400 leri yerleştirdiği için F 35 savaş uçağı projesinden çıkartılmış ve yaptırıma uğramıştı Türkiye nin F 35 ler için ödediği yaklaşık 1 4 milyar doların nasıl telafi edileceğine ait teknik ve tüzel görüşmeler hala devam ediyor Türk yetkililer S 400 lerin bir tehdit karşısında kullanılmasının kelam konusu olduğunu bu türlü bir tehdit olmadığı için aktive edilmediklerini kaydediyorlar
İnsan hakları konusu ise ABD Türkiye Stratejik Sistem toplantıları kapsamında gündeme gelen başlıklar ortasında yer almıyor Washington Türkiye de insan hakları ve demokrasiye ait ihlallere karşı yazılı açıklama yapmakla yetiniyor